Meer sterke, bijzondere en slimme vrouwen op Utrechtse straatnaamborden

Dinsdag 7 augustus, voor dag en dauw, ben ik met feministisch collectief De Bovengrondse de straat op gegaan om meer vrouwennamen aan het straatbeeld toe te voegen. Uit onderzoek van De Correspondent blijkt dat 86 procent van de naar een mens vernoemde straten in Utrecht vernoemd is naar een man. In Amsterdam ligt dat percentage zelfs nog iets hoger, namelijk 88 procent.

Daar zien wij graag verandering in!

Het lijkt futiel; een straatnaam. Maar het is een detail dat een groter maatschappelijk probleem laat zien: scheve representatie in de openbare ruimte en het publieke debat en een andere meetlat voor vrouwen dan voor mannen. Vooral laat het zien dat de man de norm is. Waarom geen vrouwelijke schilder in de Schilderswijk? Waarom weinig tot geen vrouwelijke wetenschappers in Wetenschapswijken? Door middel van straatnamen laat een maatschappij zien wie zij eren. Op dit moment worden voornamelijk mannen geëerd.

‘Maar er zijn nu eenmaal meer mannen in de geschiedenis dan vrouwen’, wordt tegengeworpen. Dat lijkt zo, omdat de geschiedenis door mannen is geschreven. Mannen bepalen al heel lang wat belangrijk is en wie ere toekomt. Daarbovenop zijn er zeker wel genoeg vrouwen, al helemaal in de recente geschiedenis, die ook een vernoeming verdienen. Het geeft eerder weer dat vrouwen al eeuwenlang onderdrukt worden dan dat vrouwen ‘nu eenmaal niets hebben bijgedragen’. We zijn het er immers gelukkig al enige tijd over eens dat mannen en vrouwen in principe hetzelfde kunnen (op professioneel gebied).

Gelukkig is Utrecht een progressieve stad en is burgerparticipatie in het reglement van de straatnamencommissie vastgelegd. Zo kwam het dat Dafne Schippers een brug naar zich vernoemd kreeg, terwijl normaal gesproken alleen post-mortem vernoemingen gedaan worden. Het waren de Utrechters zelf die stemden voor deze vernoeming.

Waar wij voor strijden is niet zozeer het vervangen van bestaande straatnamen, maar bewustwording creëren over representatie en het belang hiervan. Hiermee hopen wij dat in de toekomst beter nagedacht wordt over thema’s en vernoemingen. Nieuwe wijken worden gebouwd en nieuwe straten krijgen een naam. Dat in Utrecht iedereen mee mag denken over nieuwe vernoemingen is een bijzondere kans om positieve verandering te bewerkstelligen. Als het aan ons ligt, gaan we op de straatnaamborden veel meer sterke, bijzondere en slimme vrouwen tegenkomen! Helpen jullie mee?