Nijntje-tekenaar Dick Bruna overleden

Bruna tekende veel, maar werd vooral bekend van de nijntje-serie. In 2011 stopte hij met werken. ,,Hij heeft lichamelijk nu ook de leeftijd bereikt die hij al geruime tijd had", zei  Marja Kerkhof in 2012. Ze stond aan het roer van Mercis, het bedrijf dat de auteursrechten van Bruna bewaakt, en kende hem al sinds haar studententijd. In december 2016 kreeg hij de Max Velthuijsprijs voor zijn oeuvre.

Marja Kerkhof benadrukte vandaag het een groot voorrecht te hebben gevonden Bruna meer dan 40 jaar persoonlijk te hebben gekend. ,,Waar we elkaar goed in konden vinden was het enthousiasme waarmee we ons ergens op storten en daar bijna rigide in zijn. Het is een eer om volwassenen en kinderen over de hele wereld kennis te laten maken met zijn werk.''

Marco Grob, zakelijk directeur van het Centraal Museum en nijntje museum, noemt het overlijden van Dick Bruna een groot verlies voor de Nederlandse vormgeving. Maar zijn invloed zal tot ver in de 21ste eeuw merkbaar zijn, aldus Grob. ,,Niet alleen is zijn werk een inspiratiebron voor andere kunstenaars, ook is Bruna ongekend populair bij onze bezoekers. Ik kan gerust stellen dat Dick Bruna tot de belangrijkste kunstenaars uit onze collectie behoort, samen met Gerrit Rietveld waar hij vroeger nog zo tegen opkeek. Het Centraal Museum is er trots op dat het jong en oud kennis kan laten maken met zijn werk. Deze erfenis is universeel en blijvend.''

Dick Bruna woonde zijn hele leven in de binnenstad van Utrecht en trouwde in 1953 met Irene de Jongh. Vele Utrechters zagen hem op zijn fiets door de stad rijden. Tot 2011 reed hij nog op zijn fiets naar zijn atelier.

Uitgever
Dick Bruna zou aanvankelijk in de voetsporen van zijn grootvader en vader treden en uitgever worden. Om zich daarop voor te bereiden vertrok hij naar Londen en Parijs. In de Franse hoofdstad bezocht hij regelmatig musea: bezoekjes die hem uiteindelijk inspireerden om kunstenaar te worden. Weer terug in Nederland volgde hij korte tijd de Amsterdamse kunstacademie maar hij gaf al gauw de brui aan die studie. En ging aan de slag bij  uitgeverij A.W. Bruna & Zoon. Echter niet als uitgever maar als tekenaar.

Dick Bruna trouwde in 1953 met Irene de Jongh. Zij kregen drie kinderen, zonen Sierk en Marc en dochter Madelon. In datzelfde jaar verscheen zijn eerste kinderboek, De Appel. In 1955, op vakantie aan de Nederlandse kust, tekende Bruna voor zijn zoontje het eerste nijntje-verhaal, daartoe geïnspireerd door diens konijn. Tot 2011 ging hij nog elke dag op de fiets naar zijn atelier in de Utrechtse binnenstad, waar hij kinderboeken tekende en schreef. Zijn boeken zijn in meer dan vijftig talen vertaald, met vooral hoge oplagen in Japan.

Dick Bruna begon zijn loopbaan als illustrator met het ontwerpen van boekomslagen. Tussen 1952 en 1972 ontwierp hij er circa 1800, waaronder veel in de Zwarte Beertjes-reeks, voor de thrillers van de Nederlandse schrijver Havank (Inspecteur Carlier, bijgenaamd De Schaduw) en de schrijvers Georges Simenon (Commissaris Maigret), Leslie Charteris (de Saint), Jean Bruce (OSS 117) en Ian Fleming (James Bond). Ook ontwierp hij talloze affiches.

Bruna's stijl werd in zijn vroegste periode beïnvloed door ontwerpers en schilders uit de Nederlandse school van de Stijl zoals Bart van der Leck, Piet Mondriaan en Gerrit Rietveld, en door de Franse schilders Fernand Léger en Henri Matisse. Over de vraag hoe het komt dat zijn personages kinderen, ouders en verzorgers zo aanspreken - over de hele wereld - is veel gespeculeerd.

Ten eerste is er de absolute eenvoud van zijn tekeningen, de zwarte belijning en de beperkte hoeveelheid primaire en secundaire kleuren. Bruna streefde er volgens eigen zeggen altijd naar zo veel mogelijk lijnen weg te laten, en alleen de eenvoudigste, maar meest sprekende essentie over te houden. Daarnaast is ook de manier waarop Bruna ogen tekent van belang. Onder meer nijntje kijkt de kijkende en 'lezende' kinderen altijd vanuit de prent recht in de ogen, ook al is zij bezig met iets in de prent dat haar aandacht toch dringend nodig heeft, zoals fietsen of een bal vangen.

Eerbetoon
Vanwege het overlijden van Dick Bruna komt de AVROTROS met een kort eerbetoon. Het betreft opnames uit een eerdere TV Show met Ivo Niehe. De uitzending op NPO 1 begint om 00.15 uur, na het NOS Journaal van middernacht. Het in memoriam duurt 21 minuten.

Nadat de uitgever vandaag het overlijden van de tekenaar bekendmaakte is er een online condoleanceregister geopend.