Nooit meer aanmaningen: Utrecht schiet huur en energie voor

Deelnemers aan het project mogen het voorgeschoten geld later terugbetalen. Het Huishoudboekje is nog een experiment en wordt momenteel getest bij vijf huishoudens die het financieel zwaar hebben. Volgens Pieter in ’t Hout van de gemeente Utrecht en verantwoordelijke voor het experiment, wordt bij succes van de proef bekeken hoe Huishoudboekje voor alle Utrechters is te gebruiken.

Staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken uitte onlangs nog haar zorgen: veel mensen met schuldproblemen vallen maatschappelijk uit de boot en kunnen niet worden geholpen door de gemeente. Met het experiment wil de Utrecht juist voorkomen dat mensen schulden opbouwen. „Preventief helpen in plaats van achteraf tegen problemen aanlopen”, verklaart In ‘t Hout.

De bedoeling is dat de gemeente tijdelijk de belangrijkste vaste lasten overneemt. Verzekeringen, huur en gas, water, licht worden betaald van één rekening van de gemeente. Als inwoners van Utrecht financieel onder water dreigen te raken, moeten zij zich bij de gemeente kunnen aanmelden. „Dan wordt er in ieder geval betaald en hebben mensen daar geen omkijken meer naar. Ze krijgen geen aanmaningen meer”, legt In ’t Hout uit.

Het geld dat de gemeente voorschiet moet uiteraard wel worden terugbetaald, maar dat mag later. De gemeente kijkt samen met de deelnemer van het Huishoudboekje naar een moment waarop het beter uitkomt. „Vaak worden vaste lasten als de huur aan het begin van de maand al afgeschreven, terwijl het inkomen pas aan het einde van de maand op de rekening komt. Op deze manier kunnen mensen hun lasten in één keer betalen en de maand financieel beter doorkomen”, zegt In ’t Hout.

Als het experiment slaagt, bekijkt de gemeente hoe het Huishoudboekje door meer mensen kan worden gebruikt. „Het is eigenlijk bedoeld voor mensen die schuldproblemen dreigen te krijgen. Maar er zijn tot nu zoveel positieve reacties, dat we erover denken om alle inwoners er gebruik van te laten maken. Ook als je nog geen financiële zorgen hebt”, zegt In ’t Hout.

Voor de pilot wil de Utrecht per persoon maximaal 1400 euro voorschieten, al blijkt tijdens de pilot dat er vaak veel meer geld nodig is. Toch denkt In ‘t Hout dat het voorschieten de gemeente op termijn veel geld gaat besparen.

„Als iemand bijvoorbeeld 40.000 euro schuld heeft opgebouwd, kost dat de gemeente uiteindelijk een ton om het op te lossen. Wanneer die persoon zich al heeft aangemeld voor het Huishoudboekje, voorkomen we dat die schulden ontstaan.”

Het idee om als gemeente geld voor te schieten is volgens In ’t Hout uniek in Nederland. Als het experiment slaagt, gaat de gemeente het project promoten. „Hulpverleners en buurtteams gaan mensen informeren. Verzekeraars kunnen ook wijzen op het Huishoudboekje.” Om te zorgen dat zoveel mogelijk mensen kunnen meedoen, maakt Utrecht gebruik van de blockchain-technologie. Dat scheelt veel administratie en duizenden mensen kunnen tegelijk worden bediend.