Het is de ultieme test: noem een inwoner van Utrecht ‘Utrechtenaar’ en je valt door de mand. De kenner zal je meteen laten weten dat je ‘Utrechter’ moet zeggen en dat Utrechtenaar een denigrerende term voor een homoseksueel is.

De reden hiervoor is een niet al te rooskleurig stukje geschiedenis. De brokstukken van de Domkerk, die in 1674 werd verwoest door een storm, waren lange tijd een toevluchtsoord en ontmoetingsplek voor homoseksuelen. Liefde voor mensen van hetzelfde geslacht werd destijds gezien als een grote zonde. ‘Sodomie’ vond men ‘verspilling van levenssap’ en was strafbaar. In 1730 werden in Utrecht achttien homoseksuelen ter dood veroordeeld en gewurgd. Dat was het startsein voor een heksenjacht op homoseksuelen (‘Utrechtenaren’) die zich door de Lage Landen verspreidde. In de jaren 30 van de vorige eeuw zat de hoofdredacteur van deze krant, het Utrechtsch Nieuwsblad, die associatie tussen Utrechtenaar en homo zo dwars, dat hij besloot dat in zijn krant alleen nog de term ‘Utrechter’ gebruikt mocht worden. Veel stadgenoten namen dat denkbeeld over.