Typisch volgt bewoners Culemborgse ecowijk in hun dagelijkse reilen en zeilen

Halverwege de jaren 90 is de kiem gelegd voor EVA Lanxmeer, gesitueerd rondom het waterwingebied en naast het station. In 1999 werden de eerste woningen opgeleverd en de wijk kreeg gestaag vorm. Nog altijd worden lapjes grond ingekleurd, recent met tiny houses. EVA Lanxmeer met zijn driehonderd woningen is, volgens de makers van Typisch, ‘wereldberoemd, maar geniet in eigen land amper bekendheid’. Dat laatste valt te bezien, maar een realityserie van zestien afleveringen gaat zeker opvallen.

Iris van Meer (32) beseft dat terdege. ,,Ik ken Typisch. Het is wat trager dan andere reality-tv, wat ik wel oké vind.’’ Waarom ze bij haar terecht zijn gekomen? ,,Ik doe kennelijk dingen die niet mainstream zijn. Zo heb ik mijn eigen bedrijf Een mooi gebaar, waarmee ik haakpatronen ontwerp en workshops doe. En ik geef thuisonderwijs aan mijn kinderen. Natuurlijk, het risico bestaat dat ze het zo knippen dat ik overkom als een schoolhatende heks – wat beslist niet zo is -, maar ik heb vertrouwen in de makers.’’

Ze is tussen april en mei vier keer door een camera gevolgd. ,,Naar het strandje, terwijl ik op zolder werk en tijdens een maaltijd in de tuin samen met de andere bewoners.’’ Het is een mix van toeval en bewuste keuzes dat ze weer in haar geboorteplaats neerstreek. ,,We woonden in het Laakkwartier in Den Haag in een tweekamerappartement met onze dochter. Geen plek voor een kind om buiten te spelen. Dus keken we naar een centrale plek, er rekening mee houdend dat mijn man in Delft werkt en onze ouders in Hilversum en Limburg wonen. We wilden graag in een ecowijk. Houten was te duur, in Culemborg was het betaalbaar.”

,,Toen we op een grijze dag in januari 2016 met een baby die niet wilde slapen voor het eerst door de wijk liepen, werden we blij van de kleuren die je hier overal ziet. In 1999, net voordat ik hier vertrok, heb ik de eerste straat gebouwd zien worden. Voor de rest was het gebied nog maisveld. Ik was verrast hoe het is geworden: kleurrijk, groen en gezellig. Ik hoop dat de wijk ook zo overkomt.’’

Voor Henk van Kesteren (80) was het niet de eerste tv-ervaring. Met zijn Werkplaats voor de Wereld, het ontwikkelingshulpproject dat hij al ruim een halve eeuw met echtgenote Corrie (81) gestalte geeft, is hij een dankbaar media-object. ,,Eigenlijk wilden we niet. Maar ik ben ervan overtuigd geraakt dat ze onze boodschap integer overbrengen.’’

De Van Kesterens horen bij de ‘Kwartels’, de groep gelijkgestemden die twee decennia geleden besloot in Lanxmeer een appartementencomplex te bouwen om er samen oud te worden. In 2004 werd ‘het Kwarteel’ opgeleverd, twee houten, banaanvormige vleugels met in totaal 24 woningen, verbonden door een rond, stenen gebouw met gemeenschappelijke voorzieningen. ,,Twintig jaar geleden zeiden ze: het gaat wel over, die saamhorigheid. Dat is reuze meegevallen. Natuurlijk is er ook ruzie. Maar er heerst geen rancune en er zijn geen kliekjes.’’

Achteraf is hij blij dat hij heeft meegedaan. ,,Dankzij twee van de programmamakers wordt van de 1 mei gift, waaraan alle werknemers van BNNVARA bijdragen, een gehandicaptenproject in Tanzania ondersteund. Het programma heeft ons dus nu al wat opgeleverd.’’

Typisch Ecowijk Culemborg is vanaf 30 augustus drie weken lang iedere maandag tot en met donderdag om 19.20 uur te zien bij BNNVARA op NPO 2.