Utrechtse rabbijn: ‘Ik word op straat geregeld voor kankerjood uitgescholden’

Dat verklaarde vanmiddag rabbijn Aryeh Heintz van de joodse synagoge in Utrecht. Hij sprak tijdens een door de Jonge Socialisten georganiseerde bijeenkomst bij winkelcentrum Nova op Kanaleneiland. Hier werd een demonstratieve lans gebroken voor meer tolerantie en tegen antisemitisme.

De rabbijn zelf, zo verklaarde hij, wordt ook elke dag wel een keer nageroepen of uitgescholden. Er zijn wijken in Utrecht waar hij om die reden niet meer alleen over straat durft te gaan. Hij noemde behalve Kanaleneiland ook Lombok en het begin van de Amsterdamsestraatweg (Pijlsweerd). ,,Rotjood of kankerjood, dat zijn zo'n beetje de scheldwoorden die worden gebruikt.’’

De bijeenkomst op Kanaleneiland was bedoeld als een publieke steunbetuiging aan Joodse Utrechters. Op de demonstratie kwamen zo’n veertig mensen af. De meesten van hen waren jonge socialisten, die spandoeken bij zich droegen en voor de gelegenheid ook zelf met een keppeltje op het hoofd liepen.

Naast wat winkelend publiek en vertegenwoordigers van Joodse organisaties, trok de manifestatie maar weinig Joodse deelnemers. Volgens rabbijn Heintz en diens echtgenote Bracha waren er diversen in de Utrechts-Joodse gemeenschap die graag hadden willen komen, maar die simpelweg niet op de uitnodiging durfden in te gaan. ,,Zij zijn bang om hier te staan en openlijk uit te dragen dat zij Joods zijn.’’

Op enige afstand van de bijeenkomst hielden vanmiddag agenten een oogje in het zeil. Bracha Heintz: ,,Velen hebben ons de vraag voorgelegd of er beveiliging was geregeld, omdat men zich niet veilig voelde. Maar ook al is dat het geval, dan nog blijkt de angst groot hierbij aanwezig te zijn.’’ 

Uit onderzoek van actualiteitenrubriek EenVandaag bleek vorig jaar al dat een groot deel van de Joden in Nederland niet openlijk Joods durft te zijn. Zij passen hun kleding en uiterlijk aan uit angst voor anti-Joodse gevoelens. Naar aanleiding van die uitzending gingen de YouTubers van Bondgenoten in Utrecht de straat op om de proef op de som te nemen. Bondgenoten test ‘met sociale en asociale proeven hoe mensen omgaan met extreem gedrag’, zoals de makers het zelf formuleren.

Benjamin Beernink liep voor het YouTube-kanaal met een keppeltje op door enkele Utrechtse wijken en werd een aantal keren uitgescholden. In Kanaleneiland kreeg hij ‘kankerjood’ te horen en werd hij uitgelachen. Ook in de binnenstad kreeg Beernink, zelf van Joodse afkomst, verwensingen naar zijn hoofd. Hij werd onder meer uitgemaakt voor ‘homo’.

Deze conclusies maakten voorzitter Joachim Cornielje van de Jonge Socialisten in Utrecht naar eigen zeggen ‘woedend’. ,,Ik wilde niet in mijn eentje op zolder boos gaan zitten wezen, en vandaar dat we hier met elkaar dit signaal afgeven.’’

Precies een jaar geleden liet toenmalig PVV-lijsttrekker in Utrecht Henk van Deún zich ontvallen dat hij de Ulu-moskee in Lombok ‘bij wijze van spreken’ het liefst zag afbranden. Ook toen hebben de Jonge Socialisten gedemonstreerd voor een tolerante samenleving, zegt Cornielje: ,,Of je nou Joods bent en je draagt een keppeltje, of je bent moslima en je draagt een hoofddoek, het gaat om dezelfde vorm van haat die we in Utrecht gewoon niet willen hebben.’’