De afgelopen weken is de alFitrah-moskee in Overvecht behoorlijk onder vuur komen te liggen. De moskee is salafistisch, een zeer orthodoxe stroming binnen de islam. De storm stak op na een reportage in de NRC, waaruit bleek dat de moskee kinderen zou opvoeden vanuit een afkeer van de Nederlandse samenleving.

En vorige week onthulde deze krant dat de moskee banden onderhoudt met een liefdadigheidsinstelling in Koeweit. Die organisatie, Revival of Islamic Heritage Society (RIHS), stond tot voor kort op de sanctielijst van de Amerikaanse overheid vanwege vermeende steun aan al-Qaeda.

Zowel de landelijke als de lokale politiek vroeg zich af hoe dit mogelijk is en stelde vragen aan minister Van der Steur van Veiligheid en Justitie en aan burgemeester Van Zanen. Zelf zegt de moskee, bij monde van imam Suhayb Salam, geen steun te ontvangen van de organisatie. ,,We krijgen steun uit Koeweit, maar niet van deze organisatie. Wij keuren terrorisme af."

Een week na de onthulling geeft burgemeester Van Zanen desgevraagd zijn reactie.

De Tweede Kamer wil een verbod op salafistische organisaties. Bent u het daar mee eens?
,,Zoiets lijkt mij zeer onverstandig. Bovendien zal een verbod niet werken. Wat we weten is dat het salafisme in Nederland groeit en dat daar zorgen over zijn, onder meer bij de AIVD. Voor mij telt niet zozeer de opvatting die iemand heeft, maar of we daar als samenleving last van hebben. Tegen verkeerde gedragingen van personen of organisaties moeten we optreden. Niet tegen de opvattingen. Ik hecht zeer aan de godsdienstvrijheid."

Er zijn ook deskundigen die zeggen dat bij een verbod de beweging ondergronds gaat.
,,Dat speelt ook mee. Stel dat ik de moskee zou sluiten, als ik dat al kon. Wat dan? Dan ben ik de controle kwijt. Nu zijn we in elk geval met elkaar in gesprek. Dat is vooruitgang, want dat is een hele tijd niet mogelijk geweest."

U zit weer om de tafel met imam Suhayb Salam. Hoe gaan die gesprekken?
,,Stevig, van beide kanten. Ik heb hem gezegd dat het mij absoluut niet bevalt, in het licht van de gebeurtenissen in het Midden-Oosten en Europa, dat hij de uitgestoken hand negeerde om samen op te trekken. Ze hadden het te druk, zeiden ze. Daar kan ik niks mee. Jongerenwerkers, hulpverleners en de wijkagent waren bij wijze van spreken niet welkom. Als je niets te verbergen hebt, doe je dat niet."

U zegt dat de gemeente op de hoogte was van geldstromen uit het buitenland voor alFitrah. Hoe denkt u over dat geld?
,,Het is niet onwettig. Er zijn wel meer organisaties of instellingen die weleens een donatie krijgen. Het is dus niet verboden, maar wel onwenselijk, want het roept de schijn van afhankelijkheid op. We wisten natuurlijk al jaren dat dit een omstreden moskee is en ik heb ook aan de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid gevraagd hoe het zit met de centen. Dat wordt nu uitgezocht, maar dat is erg moeilijk. Het zou verstandig zijn als de moskee daar transparant over is, zeker in deze tijd. Ook voor andere moskeeën is dat belangrijk."

De gemeenteraad heeft gevraagd desnoods vertrouwelijk geïnformeerd te willen worden over de financiering. Hoe zit dat?
,,Het liefst geef ik zoveel mogelijk informatie in de openbaarheid. Toch kan het zo zijn dat er bepaalde zaken vertrouwelijk besproken moeten worden, omdat het de positie van het onderzoek zou kunnen schaden. Al betreft het vertrouwelijke misschien maar 1 procent van alle informatie. Maar het liefst ga ik voor maximale transparantie."

Heeft de Utrechtse moslimgemeenschap last van de aparte positie die alFitrah inneemt?
,,Dat idee heb ik wel ja. Vrijwel elke moskee in Utrecht heb ik bezocht en ik hoor en merk dat ze niet blij zijn dat alFitrah de uitgestoken hand niet heeft aangenomen, de afgelopen jaren. Deze publiciteit straalt ook op hen af. Want laat duidelijk zijn: dit gaat niet over alle moslims. Ik heb met massa's moslims te maken die dolgraag op een fijne manier willen samenwerken- en leven. Ik ben van 338.000 Utrechters burgemeester, maar als er een niet deugt, pakken we die aan."