Kees de Zeeuw neemt na 18 jaar afscheid van Waalrese raad: ‘Deze puzzel is gelegd, er komt vast weer een volgende’

Hij is niet zo van het terug- en vooruitblikken, maar tijdens een kopje koffie in Waalre-dorp probeert De Zeeuw het toch. In 2003 komt hij namens D66 terecht in de raadzaal aan de Koningin Julianalaan. Als vervanger, want een partijgenoot moest wegens ziekte tijdelijk een stap terug doen. Toen bekend werd dat zij niet terug zou keren in de raad, was het aan De Zeeuw om die ene zetel van D66 permanent in te vullen. 

Van het koffietje in het centrum is het een paar minuutjes rijden naar Waalre-Noord, waar de woonwijk Hoogh Waalre ligt. De Zeeuw stond in 2006 als voorzitter van een projectcommissie om de wijk vorm te geven, samen met andere raadsleden aan de basis van de wijk aan het Gat van Waalre.

,,Het doel was om tot een bijzondere, nieuwe woonwijk te komen die klaar was voor de toekomst en ingepast kon worden in de natuur”, vertelt De Zeeuw. ,,En dan moest er ook nog voldoende steun zijn onder inwoners, zodat er minder tijd verloren ging in het proces aan bijvoorbeeld bezwarenprocedures.” Dus organiseerde de commissie bijeenkomsten, waar inwoners, ondernemers en natuurorganisaties vanaf het begin konden meepraten over de nieuwe wijk.

Die open houding naar burgers, ondernemers en natuur- en milieuverenigingen heeft er volgens De Zeeuw mede voor gezorgd dat het project snel vorderde. ,,Het is belangrijk dat je tijdens zo'n proces transparant bent over de keuzes die je moet maken, zodat mensen later snappen waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt. Dat is participatie, wat we zo belangrijk vinden in Waalre. Eigenlijk is de recente Raad van State-procedure over de horecagelegenheid aan het Gat, de enige geweest.”

In de jaren daarna wordt D66 onder zijn leiderschap steeds groter in de Waalrese gemeenteraad. Hij weet zijn zetel na de verkiezingen van 2006 vast te houden en groeit in 2010 naar twee zetels, en in 2014 naar vier zetels, de grootste in Waalre. ,,Ik drong toen aan op het toetsen van de kwaliteiten van de nieuwe wethouders”, vertelt hij. Daarmee was De Zeeuw grotendeels verantwoordelijk voor het optuigen van een van de sterkste colleges die Waalre in lange tijd had.

Van Waalre-Noord naar het Huis van Waalre, een andere belangrijke plek voor De Zeeuw. ,,Het centrum van het openbaar bestuur, zoals hij het zelf noemt”, zegt hij zelf. Hier kon de inwoner wekelijks kijken naar wat de afgelopen jaren ‘het politiek theater van Waalre’ is gaan heten. Daarin speelde De Zeeuw zijn rol met verve en schuwde het harde debat nooit.

Hoewel sommige collega-raadsleden er anders over dachten, heeft De Zeeuw zelf altijd gezegd bij de inhoud te blijven en nooit op de man te spelen. ,,Je hebt mij in de raad nooit woorden als eikel horen zeggen, dat kan natuurlijk niet.”

Waar hij wel een grote hekel aan heeft, is onrecht of oneerlijk gedrag. ,,En daar kan ik wel eens op schieten ja, misschien wel eens te veel”, zegt hij. ,,Ik ben een geboren Rijnmonder en daar geldt het motto: niet lullen maar poetsen. En of daar ook bij hoort dat je collega-raadsleden weleens bot kan vertellen dat zij onzin praten? ,,Ja, dat moet wel kunnen en dat mag andersom ook tegen mij worden gezegd.”

De stem van de inwoner vindt De Zeeuw het allerbelangrijkste. ,,Je bent er als volksvertegenwoordiger voor alle inwoners, niet alleen de mensen die op je hebben gestemd. Je moet het algemeen belang altijd afwegen tegen het individuele belang. En dat kan heel moeilijk zijn.” 

Dat die afweging moeilijk is, zag De Zeeuw de afgelopen jaren steeds vaker in de raad. ,,Dan bedoel ik raadsleden die er niet voor het algemene belang lijken zitten, maar soms overduidelijk groeps- en deelbelangen vertegenwoordigen. Dat is iets dat je overal ziet en dus ook in Waalre. En dat is niet goed voor de democratie en het openbaar bestuur.”

Van het gemeentehuis terug naar het dorp, waar dorpshuis Het Klooster ligt. Het gemeenschapshuis, misschien wel hét dossier van De Zeeuw, was al een hot item was toen hij in 2003 in de raad kwam. En dat is het nog steeds nu hij weg is. Met het belang van het verenigingsleven in het vizier was hij een van de meest kritische volgers van de aanpak van de gemeente met het dorpshuis.

,,Drie vernietigende rapporten, twee mislukte verkopen en tussen de vijf en zes miljoen euro aan publiek geld verder hebben we helaas nog weinig geleerd”, vertelt De Zeeuw. Maar waar lag het dan aan? Heeft de raad steeds liggen slapen of lag het aan de informatievoorziening van de colleges van B en W, waardoor de raad niet kon controleren of de uitvoering wel goed was gegaan?

,,Je mag van een college aannemen dat een plan dat zij voorlegt aan de raad, zorgvuldig is voorbereid en gecontroleerd”, zegt De Zeeuw. ,,Maar nadat het de eerste keer met stichting Wilgefortis en de tweede keer met Lumens fout ging, drongen wij samen met de PvdA aan op een onafhankelijke toetsing van de plannen. Het gaat mij er niet om dat een plan fout kan gaan, dat kan gewoon gebeuren. Maar breng vooraf de risico's in kaart en dat is steeds niet gebeurd.”

Voor de tweede keer gaat de rekenkamercommissie nu aan de slag met een onderzoek naar de meest recente verkoop van Het Klooster. ,,We hadden natuurlijk liever een raadsenquête gehad, maar dat was gewoon niet haalbaar. De rekenkamercommissie zegt zich zeer bewust te zijn van de lading van het onderzoek, dus laten we daarop vertrouwen", aldus De Zeeuw.

Op de vraag of De Zeeuw na bijna negentien jaar lokale politiek iets gaat missen aan het raadswerk, is het antwoord duidelijk nee. ,,Ik sluit een periode af die boeiend en leerzaam was. Deze puzzel is gelegd, er is vast weer een volgende. Ik laat D66 achter met een fractie met geweldige raadsleden die ik zelf een beetje heb kunnen opleiden en vormen. Zij gaan het weer op hun eigen manier doen. En dat is goed zo.”