Wie wil Waalrese geschiedenis mee ontrafelen? Werkgroep archeologie zoekt leden

Wat wordt er in Waalre door amateurarcheologen zoal aan bodemschatten opgeduikeld? En wie zijn die mensen die sporen uit het verleden terugvinden en zo meehelpen om de geschiedenis van het Brabantse dorp aan de Tongelreep te ontrafelen?

De Texelse Johannes Ludovicus Kikkert (1810-1878) nam in 1831 als vrijwillig officier deel aan de Tiendaagse Veldtocht tegen België. Hij hield een dagboek bij waarin hij verslag deed van vooral zijn vermoeienissen en verveling. De ellende op het Waalrese slagveld boeide hem niet zo, maar die was er wel degelijk. Mede door Kikkert weten we dat er in en onder de Aalster heide veel militaire geschiedenis ligt.

Gewapend met een metaaldetector en een paar goede ogen trekken John Rengers en Raimondo Bogaars er geregeld samen op uit. Zij zijn de twee leden van de onlangs heropgerichte werkgroep archeologie, die al een paar jaar op zijn gat lag. Om bij te dragen aan de kennis over de geschiedenis én om deze toegankelijk te maken voor publiek, zoeken zij waardevolle (resten van) voorwerpen in Waalres bodemarchief. „We hebben wel een beetje pech’’, zegt Rengers, met iets van teleurstelling in zijn stem. „Brabant is vroeger leeggeplunderd. Door wie, vraag je? Nou, door wie níet?’’

Aalst-Waalre kent een woelig verleden, maar dat geldt voor heel Nederland onder de grote rivieren. Vanaf 1200 was het hier oorlog op oorlog. Rengers en Bogaars hebben al best wat resten op bekende archeologische terreinen aangetroffen. 

Zo vonden zij veel loden kogels. „Wel een paar emmers vol. Ook vond ik een chirurgenhaak. Maar dat bleek pas later, toen ik gegoogeld had wat het in vier stukken gebroken instrument was. Dat is trouwens meer dan de helft van het werk: uitzoeken wat het is dat je vindt. Geduld heb je nodig, maar ook inlevingsvermogen.’’

Zo vond Rengers op het Achtereind een postbodeknoop uit 1800. Bleek afkomstig van de Orkney Islands. Hoe komt díe dan hier terecht? En die twee Engelse artillerieknopen, die hij 800 meter bij elkaar vandaan vond? Het is soms een heel gepuzzel, tijdrovend ja, maar ook heel leuk.

In principe zijn alle voorwerpen die zich in de bodem bevinden en ouder dan vijftig jaar zijn, archeologische resten. In een hoog tempo worden ze echter vernietigd. Bij graafwerkzaamheden voor het bouwrijp maken van terreinen bijvoorbeeld. Bogaars: „Benieuwd wat op het terrein Ligtvoet naar boven komt of rondom de molen aan de Raadhuisstraat, waar bungalows komen.’’

De werkgroep mag groter. Geïnteresseerden in Waalres geschiedenis mogen zich melden. Net als anderen die menen een historische vondst te hebben gedaan: archeologie@aalst-waalre.nl.