Twee varianten lagen op tafel: helemaal welstandsvrij behalve de vesting Woudrichem en monumenten; of welstandsvrij waar mogelijk met een welstandtoets waar nodig. Voor vijf van de zeven fracties was de keuze niet zo moeilijk, waarbij het opviel dat de coalitiepartijen niet op dezelfde lijn zitten. 

Opvallend was vooral het standpunt van het CDA. De fractie die, zoals René Hoegee (AL) zei in Woudrichem juist groot voorstander was van een welstandsvrije gemeente. ,,Voortschrijdend inzicht”, motiveerde Wouter van Vliet het CDA standpunt. ,,Om onze parels, zoals dijklinten, te beschermen is welstandstoezicht nodig. We moeten voorkomen dat voor afgebroken woningen ‘dozen ’terugkomen.” 

Hij kreeg steun van Christian Alderliesten (PA). Volgens hem bestaat er nog altijd een verkeerd beeld van het welstandstoezicht. ,,Dat achter gesloten deuren besloten wordt wat mooi of lelijk is. Dat is al lang niet meer zo. Er wordt vooral gekeken naar de samenhang van de bebouwing.”

Alderliesten benadrukte dat de commissie Ruimtelijke Kwaliteit, die het welstandstoezicht in opdracht van de gemeente uitoefent, er juist is om initiatiefnemers van bouw- of verbouwplannen te helpen. ,,’Welstand’ hoeft ook geen belemmering te zijn voor de indieners van de bouwplannen. Om de gewenste kwaliteit te waarborgen is een commissie noodzakelijk.”

De meeste fracties maakten echter duidelijk geen behoefte aan een welstandbeoordeling te hebben, temeer omdat aanvullende instrumenten, zoals een excessenregeling en beeldkwaliteitsplannen, ingezet kunnen worden om ongewenste ontwikkelingen te voorkomen. ,,We moeten vertrouwen hebben in architecten”, aldus Ada de Graaf (PvdT).

Meerdere fracties wezen naar de voormalige gemeente Woudrichem die al veertien jaar zonder problemen welstandsvrij is. ,,Dat toont aan dat de bewoners zelf verantwoorde keuzes maken”, zei René Hoegee. ,,Geef bewoners nu de vrijheid.” Daar was Jan Kolff (VVD) het mee eens. ,,Progressief Altena heeft moeite met het loslaten.”

Wethouder Shah Sheikkariem (AL) beloofde in september er bij de raad op terug te komen. Dan zal duidelijk worden of Altena definitief een welstandsvrije gemeente wordt.