Historische pareltjes sieren het straatwerk: bijzondere stenen in Loon op Zand

Je oog moet er net op vallen, maar wie goed oplet, ziet tussen de saaie grijze trottoirstenen plots een afbeelding van Klooster Bethlehem. Een herinnering aan oude tijden, toen de Kaatsheuvelse Gasthuisstraat er nog heel anders uit zag. Op de plek van zorgcentrum De Eekhof en Duinstate zaten ooit een klooster, een kook- en bewaarschool en gasthuis gevestigd.

Het is uiteraard niet het enige bijzondere pand in de gemeente, dat in de loop der jaren is verdwenen of een heel andere functie kreeg. Om de herinneringen levend te houden, zijn op die historische plekken ‘attentiestenen’ gelegd, met daarop zwart-witfoto’s of tekeningen van het erfgoed. Daaronder wordt kort de geschiedenis verteld. Wie de informatie liever op zijn mobiel krijgt, kan ook de QR-code gebruiken.

Het idee van deze attentiestenen komt van architect Steven Woudstra uit Schijndel. Inmiddels is het project door meerdere gemeenten geadopteerd. 

De heemkundekringen De Ketsheuvel en Loon op ‘t Sandt hebben het initiatief genomen om de stenen ook naar Loon op Zand te halen. ,,Je ziet toch dat veel mensen deze verhalen uit het verleden nog niet kennen”, vertelt Harry Balvers, voorzitter van De Ketsheuvel. ,,Of ze hier nu uit Kaatsheuvel zelf komen, of van elders. Je weet mensen vaak nog te verrassen.”

Met steun van de gemeente, Stichting Jacques de Leeuw, de Rabobank en aannemer Verhagen zijn inmiddels veertien attentie-stenen gelegd: tien in Loon op Zand en vier in Kaatsheuvel. ,,We gaan voor twintig van deze bijzondere plekken”, aldus Balvers. ,,De laatste zes komen in het centrum van Kaatsheuvel. Bij de herinrichting van de Hoofdstraat en Peperstraat worden deze gelegd.”

De stenen geven een heel gevarieerd beeld van de Loonse historie. Van het Broederklooster, Villa Ottilie, tramstation, leerlooierij Hollandia tot het vroegere kasteel in Loon op Zand. Wat pijnlijk duidelijk wordt, is dat veel moois is verdwenen.

Nu is het nog wel de kunst om mensen de stenen te laten ontdekken, zowel door de inwoners zelf als de toeristen en dagjesmensen. ,,We zijn de plannen daarvoor nog aan het uitwerken”, vertelt Balvers. ,,We denken daarbij aan folders of rondleidingen langs de stenen voor groepen of scholen.”

Ook wordt er gewerkt om de informatie via de QR-code niet alleen in het Nederlands aan te bieden, maar ook in het Engels en mogelijk Duits, Frans of Spaans. ,,Voor veel mensen zijn deze verhalen een openbaring, dus wil je ze vertellen.”