'Agile is géén bewezen succesformule'

Als ik de mailtjes die ik heb ontvangen mag geloven, zijn er momenteel bij veel bedrijven, gemeenten en zorginstellingen, bazen die hun mensen Agile willen laten werken. Zou het wat zijn?

Allereerst: wat is het? Agile komt uit de ICT. Daar is vaak gedoe met projecten. Websitebouwer Thijs krijgt bijvoorbeeld een opdracht om voor 3.000 euro een nieuwe, interactieve website op te leveren met een ‘betere user experience, integrated content' en iets met 'block chain’. En of het allemaal af kan zijn voor de launch party op 12 juni.

Thijs gaat vol enthousiasme aan de slag, maar merkt dat Henk de database verkeerd heeft versleuteld. Dat kost een hoop extra tijd. De tekstschrijver laat vervolgens weken niets van zich horen en de plotseling aangestelde nieuwe directeur meldt dat Wilfred Genee gestrikt is voor de feestelijke onthulling, maar dat die alleen op 3 juni kan. Zorg je dat het dan af is?

Afijn. Zo loopt de boel hopeloos in de soep. En toen kreeg iemand het lumineuze idee om niet langer een grote opdracht over de schutting te flikkeren bij Thijs, maar om de boel op te knippen in kleine stapjes (‘sprints’) en daar met alle betrokkenen (het ‘scrumteam’) veelvuldig overleg over te voeren.

Dan werk je dus als volgt: ‘Jongens, ik heb ongeveer dit idee voor een website. Misschien zouden we vandaag eens kunnen beginnen met dit stapje en kijken of dat werkt.’ Als er problemen ontstaan, is iedereen er direct bij betrokken. En als de wensen van de klant veranderen, verandert het scrumteam gewoon mee. Welkom bij Agile.

Zou deze manier van werken meer succes brengen? Volgens Agilegoeroe Jeff Sutherland wel. Bedrijven kunnen volgens hem tweemaal zoveel doen in de helft van de tijd.

Van die claim klopt niets. Je kunt Agile niet zomaar vergelijken met traditioneel projectmanagement. Het is immers een volslagen andere manier van werken. Bij de ene manier zet je een doel neer dat je kunt halen of niet, bij Agile ben je ‘wendbaar’ en stel je je doel desgewenst bij.

In voetbaltermen: traditioneel projectmanagement betekent dat je je tot doel stelt om volgend jaar de Champions League te winnen. Agile voetballen betekent dat je ook graag de Champions League wilt winnen, maar dat je ‘van wedstrijd tot wedstrijd’ bekijkt of dat haalbaar is. Indien nodig stel je je doel bij naar periodekampioen bij de zondagamateurs. Hoe wil je die twee aanpakken met elkaar vergelijken?

Agile is daarom niets meer dan een methode die voor sommige mensen in sommige omstandigheden fijner (maar niet noodzakelijk beter) werkt. Ik kan me er alles bij voorstellen dat Thijs blij is dat er meer overleg is en dat ze zijn projecten indien nodig kunnen bijsturen. Prima idee om dan een Agile-experiment te doen.

Maar anderen worden juist horendol van Agile. Zij stellen dat Thijs zijn slecht presterende collega’s gewoon beter had moeten aanspreken. En sommigen ervaren dat hele vergadercircus als een bron van irritatie. Al dat gescrum, gesprint en geplak van post-it memo’s kan buitengewoon inefficiënt zijn. Om nog maar te zwijgen van al dat vreselijke jargon. ‘Zullen we even gaan scrummen’ ervaren velen eerder als een #metoo dan een verzoek tot overleg.

Laten we het scrumdamentalisme daarom een halt toeroepen. Een slimme baas kan veel kosten besparen door in plaats van dure scrumcoaches zijn gezonde verstand te gebruiken. Bazen die overal Agile gaan invoeren in de organisatie zijn net zo dom bezig als een chirurg die ongeacht de diagnose al zijn patiënten gaat dotteren.    

Richard Engelfriet is dagvoorzitter en schreef het boek De Succesillusie. Heb je ook een advies van je baas gekregen waar je over twijfelt? Laat het Richard weten via mail.