Boer Frank legt met veel geduld voedselbossen aan: ‘Pas na zeven jaar levert het bos wat op’

Iedereen weet wat een ‘gewone’ boer doet, maar een voedselbosboer is vast een stuk minder bekend.
,,Mensen die ik tegenkom weten over het algemeen wel wat ik doe. Maar dat komt misschien ook wel omdat ik in een bepaalde bubbel zit. Als mensen het niet weten, leg ik meestal eerst uit wat een voedselbos is.”

Wat vertel je dan?
,,Met een voedselbos ga je terug naar de basisbeginselen van hoe een bos werkt. Een bos kan zichzelf in stand houden, daar hoeft een mens niets voor te doen. Bij een voedselbos geldt dit principe ook, maar dan zijn de bomen en planten vervangen door varianten die eetbaar zijn voor mensen. En een voedselbos is in verschillende lagen planten opgebouwd zodat de ruimte optimaal wordt benut. Hieronder ontstaat een natuurlijke laag organisch materiaal waarin een schimmelnetwerk ontstaat dat voor voldoende voedingsstoffen zorgt en water vasthoudt. Als je dat goed doet, kan een voedselbos 100 jaar of langer blijven bestaan.”

Hoe lang doe je dit werk al?
,,Nu zo’n twee jaar. Hiervoor was ik begeleider bij een locatie voor arbeidsmatige dagbesteding. Maar ik wilde graag de klimaatproblematiek aanpakken, toen heb ik de overstap gemaakt naar dit vak. In de landbouw kun je namelijk heel veel veranderen op het gebied van duurzaamheid. Ik heb toen een jaarcursus Voedselbossen gevolgd waarin ik ook heb geleerd hoe je een bedrijfsplan maakt en ben ik Arbres begonnen. Het boeren zit trouwens wel in de familie: bijna iedere generatie was boer, behalve mijn vader.”

Wat hoop je te bereiken met Arbres?
,,Toen ik vader werd, ben ik gaan nadenken over hoe ik de wereld wil achterlaten voor mijn kinderen. Wat ik doe is niet voor morgen, maar voor de toekomst. Pas over dertig jaar brengen onze voedselbossen het meeste op. Maar ik hoop ook dat ik het voor elkaar krijg om meer traditionele agrariërs aangehaakt te krijgen. Wat wij doen kan namelijk ook een methode zijn voor de landbouw. Om dit te laten zien, zijn we een perenboomgaard aan het omvormen, met de principes van een voedselbos.”

_{De tekst gaat hieronder verder.}

Waar liggen de grootste uitdagingen voor een voedselbosboer?
,,Bij het wachten. Het kost veel tijd voor een voedselbos iets oplevert, je hebt zeven jaar lang weinig tot geen opbrengst. Dat maakt het financieel ingewikkeld voor agrariërs. Daarom doen wij de aanleg en het onderhoud van voedselbossen voor hen. Maar voor ons is het wachten soms ook lastig. We moeten een aantal plagen zien door te komen, want pas als er bijvoorbeeld veel luizen zijn komen er lieveheersbeestjes en sprinkhanen om de plaag te bestrijden. Zo bouw je langzaam een natuurlijk netwerk op.”

,,Gelukkig is er ondertussen genoeg te doen én te zien. En de maatschappelijke winst die we boeken kun je ook oogsten. We zijn een werkervaringsplek voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en hebben al twee mensen naar een betaalde baan begeleid. Dat is ook veel waard.”

Wat vind je het mooist aan je werk?
,,Het is ontzettend mooi om te zien hoe snel de natuur een plek over kan nemen. Hoe snel dieren en planten weer terugkomen. Er zijn hier veel meer soorten insecten, omdat we het gras tussen de bomen niet maaien. Daardoor zijn er ook veel meer zwaluwen, patrijzen en we hadden een bosuil. Die gaat op jacht naar de vele muizen die hier rondlopen. Je ziet echt dat alles elkaar versterkt.”

In de herfst lijkt nooit zoveel te groeien. Geldt dat ook voor een voedselbos?
,,Er valt in de herfst nog genoeg te vinden in een voedselbos. Frambozen, bramen en natuurlijk peren en appels. Of gekke dingen als kakifruit. Qua kruiden kun je rozemarijn en munt plukken. Of bladeren van een boom die naar maggi en uiensoep smaken. Voedselbossen zijn ook altijd op zoek naar soorten die exotische planten van ver kunnen vervangen. Zo is er een citrusachtige vrucht die je in Nederland kan groeien.”

Je gaat vast elke dag met veel plezier naar je werk.
,,Ja, ik heb er elke dag weer zin in. Dit is iets wat ik graag wilde gaan doen, dat geluk heeft niet iedereen.”

Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière: