Een dag zonder elektronica, lekker eten of seks: gaan we massaal aan de dopamine-detox?

Doet u al aan dopamine-detoxen? Nee? Dan loopt u achter. Alle tech-ceo’s in Sillicon Valley schijnen het al te doen. In 2019 was de trend het microdoseren van psychedelische drugs, in 2020 was baden in een ijsbad populair en in 2021 is het dus de dopamine-detox. Ik voorspel dat wij in Nederland later dit jaar ook voor de bijl gaan.

Mocht u nog steeds met de oren aan het klapperen zijn: een dopamine-detox is een ontgiftingskuur, maar dan van alles dat de dopamineregulatie in de hersenen beïnvloedt. Dat zit zo: dopamine is een neurotransmitter, een signaalstofje tussen hersencellen. Het is onder andere verantwoordelijk voor motivatie: wanneer er iets leuks gebeurt, zorgt een dosis dopamine voor een kleine beloning. Een lekker chocolaatje, een compliment op je werk of het Nederlands elftal dat een goal scoort - allemaal redenen voor zo’n dopaminehit.

Het probleem is echter dat we tegenwoordig de hele dag door van die dopamineshotjes krijgen. Van lekker eten, van seks, maar vooral: van die apparaten om ons heen. Want als geen ander is je smartphone in staat om je dopaminesysteem aan te spreken. Een leuk grapje op de app, een like of nieuwe e-mail, en daar gáát weer een beetje dopamine. Het lastige is dat je brein flink verslaafd kan raken aan die shotjes dope. En zo zit je steeds vaker op je scherm te checken of je al een nieuw berichtje binnen hebt.

Enter de dopamine-detox, waarbij je 24 uur lang alles probeert buiten te sluiten dat zo’n breinbeloning oproept. Een etmaal lang geen elektronica (telefoon, tv, computer), geen seks, geen leesvoer of muziek, amper eten. En voor de diehards: niet praten en geen oogcontact. Wel: water drinken, schrijven, wandelen en nadenken. En dat allemaal om je brein minder afhankelijk te maken van al die dopamine.

Werkt het? Nou, niet helemaal. Dopamine krijg je toch wel, ook los van de apparaten. Een etmaal is daarnaast helaas te weinig om de beloningsbehoefte van je hersenen opnieuw af te stellen. Maar je kunt er wel wat aan hebben: een hele dag zonder al die toeters en bellen is goed voor de bewustwording - net zoals een dag vasten je een nieuwe waardering kan geven voor al het heerlijke eten dat normaal voorhanden is. 

De dopamine-detox is dus wel degelijk goed voor je hoofd, en af en toe een dag zonder scherm is anno 2021 ook geen overbodige luxe. Plus: het is nog hartstikke trendy ook!

Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert. Hij schreef hierover de boeken Fokking druk (2018), Werken met millennials (2019) en Werk kan ook uit (2020). 

Lukt het je maar niet een dag zonder sociale media door te brengen? Eerder legde Thijs al uit waarom apps als Instagram zo verslavend zijn:

Bekijk de video’s over werk en carrière in onderstaande playlist: