Zo komt het dat mensen hun troep niet opruimen - en verleid je ze dat wel te doen
Gedragspsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: de ‘broken window theory’
Ranzig: een ander woord kan ik er niet voor bedenken. Op mijn sandalen met dunne zolen zoek ik een route over het plein naar de supermarkt zonder in oude frietzakjes met mayonaise te stappen of per ongeluk tegen halfvolle blikjes drinken aan te trappen.
Er zijn twee grote nadelen aan het vak van gedragspsycholoog. Ten eerste moet ik altijd nadenken over waarom mensen zich op een bepaalde manier gedragen. Er staan weinig vuilnisbakken en die er staan zijn overvol, concludeer ik mopperend op de gemeente, al zijn tientallen stappen verder de vuilnisbakken nog leeg.
Kraken en brandstichting
Helaas lopen mensen niet zo ver met hun afval en lijden ze waarschijnlijk onder de ‘broken window theory’. Volgens deze theorie uit 1982 kan een simpele ingegooide ruit in een gebouw het signaal geven dat jij ook een misstap mag begaan.
Psychologen vreesden zelfs dat klein vandalisme zou uitmonden tot steeds grotere misdaden, zoals kraken en brandstichting. Voor dit laatste is weinig bewijs, maar dat vuil nog meer vuil aantrekt, daar zijn wetenschappers het wel over eens. Mensen krijgen in een rommelige omgeving het idee dat het normaal is om ook rommel te maken.
ik wist dat mensen de honderden kleurige stukjes plastic mogelijk als vrijbrief zien om hun wegwerpbarbecue’s erbij te donderen en hondenpoep te laten liggen
Nederlandse wetenschappers bewezen dit met een experiment waarbij ze flyers aan geparkeerde fietsen hingen. Deden ze dit in een omgeving met graffiti, dan gooiden de eigenaren die veel vaker op de grond als zij hun fiets ophaalden. Zo’n omgeving zegt namelijk: iedereen overtreedt de regels hier.
Het betere voorbeeld
Daarmee kom ik bij het tweede nadeel van al mijn gedragskennis, namelijk dat ik zelf vaak het gevoel heb dat ik het betere voorbeeld moet geven. Zo zat ik laatst met mijn buurvrouw in ons buurtparkje urenlang met de hand confetti uit het gras te plukken die een groep onbekenden hadden achtergelaten.
Want ik wist van de broken window theory dat mensen de honderden kleurige stukjes plastic mogelijk als vrijbrief zien om hun wegwerpbarbecue’s erbij te donderen en hondenpoep te laten liggen. Onze opruimactie zelf helpt misschien ook. Zien we mensen opruimen, dan zijn we meer geneigd om dit ook te doen.
Wil je je collega’s motiveren om op te ruimen en hun vaat in de vaatwasser te zetten? Zorg dan voor een schone omgeving en dat de schoonmakers regelmatig komen opruimen, liefst wanneer iedereen het ziet.
Wat vind jij?
Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.
Meer weten over psychologie en werk? Lees Chantals boeken Waarom perfectionisten zelden gelukkig zijn, 13 tips tegen perfectionisme (2021) en Ons feilbare denken op het werk (2018).
Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Joeri (25) deed hbo en is nu betonpompspecialist: ‘Je moet vrede hebben met je eigen keuzes’
Meestal is het zo: wie er het koppie voor heeft, gaat studeren. Maar waarom eigenlijk? Dat vroeg Joeri van Vreeswijk (25) uit Woerden zich ook af toen hij een studie moest kiezen. Hij werkte al jaren als betonpompspecialist, maar werd aan alle kanten gestimuleerd om naar het hbo te gaan. Uiteindelijk kwam hij op een gulden middenweg uit. Zijn verhaal deelt hij op LinkedIn. -
PREMIUMstaking
Hij werkt hard, maar toch moet Jordan (48) zijn spaargeld aanspreken: ‘Deze tijd is onwijs zwaar’
Hij heeft al eens zijn huis moeten verkopen, toen het tegenzat. Dat wil Jordan Borsten (48) niet nog eens meemaken. Nu dreigt hij zijn spaargeld te moeten aanspreken om rond te komen; om maar te zwijgen over zijn collega’s die soms nog minder verdienen. Dus staat de chauffeur van de gemeentelijke reiniging vanmiddag op de Coolsingel voor meer loon. ,,Dat is niet uit luxe, hè.” -
PREMIUMKoken & Eten
Zo houd je je messen het handigst scherp (met bonustip voor je kartelmes)
Met twee, hooguit drie goede koksmessen kun je een heel kokend leven voort. Maar dan moet je ze wel goed verzorgen. Hoe doe je dat? -
Waarom ‘nooit opgeven’ geen goed advies is
Gedragspsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: doorgaan of toch stoppen? -
Waarom we blijer zijn met de bronzen medaille dan met zilver
Gedragspsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: tegenfeitelijk denken.
-
Mijn bevalling
Doete is verloskundige en heeft een ‘droombevalling’: ‘Ik voelde dat ik al op 9 centimeter zat’
Bevallen: vrouwen doen het al eeuwen en raken er nooit over uitgepraat. Bevallingen zijn prachtig, loodzwaar en veranderen je leven. In deze serie bevallingsverhalen creëren ouders openheid door het eerlijke verhaal van hun bevalling te delen. Verloskundige Doete Reitsma (33) wist zeker dat ze in het ziekenhuis wilde bevallen, tot ze zwanger werd. -
-
-
Met video14
Dit is nu de meest verkochte autokleur ter wereld
Chemieconcern BASF heeft uitgezocht wat wereldwijd de populairste exterieurkleuren van nieuwe auto’s zijn. De verrassing is dat er steeds meer bijzondere kleuren bijkomen, zoals bijvoorbeeld ‘violet’. Bij de top 3 is het al jaren stuivertje wisselen tussen zwart, wit en grijs. -
‘Gratis geld!’: Hoe onze hersenen ons toestaan die nutteloze aankoop te doen
Gedragspsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: mentale rekeningen
10 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerDolly J. de Groot
J.C. Kattestaart
Pieter de Lijster
Hans Laats
J.C. Kattestaart