Complimentje geven op het werk? Denk goed na voor je wat zegt
Hoewel veel werknemers het idee hebben dat ze niet genoeg complimentjes krijgen, zijn we toch een heel complimenteus volk, blijkt uit onderzoek. Maar iemand complimenteren heeft niet altijd een positief effect.
Delen per e-mail
Wetenschappers dachten heel lang dat het altijd een goed idee is om je lof te uiten. ,,Maar dat idee is de afgelopen tien jaar onderuitgehaald. Er is veel onderzoek gedaan naar wanneer complimenten effectief of juist ineffectief zijn”, zegt Eddie Brummelman, pedagoog en ontwikkelingspsycholoog aan de Universiteit van Amsterdam. Hij bundelde de belangrijkste onderzoeken van 31 verschillende experts naar complimenten in het boek Psychological Perspectives on Praise.
Verbondenheid
Vooral in de westerse samenleving worden veel complimentjes uitgedeeld, zag Brummelman. ,,Hier zijn we veel meer gericht op individualisme. We vinden het belangrijk dat mensen erkenning krijgen voor hun individuele successen. In andere culturen speelt het collectivisme een grotere rol. Daar ligt de nadruk minder op individueel succes en meer op inzet voor het collectief.”
Volgens Brummelman geven we ook complimentjes om ons verbonden te voelen met anderen. ,,Complimenteren is een makkelijke manier om waardering uit te spreken naar een ander.” Daarbij zijn we ervan overtuigd dat complimenten altijd goed doen. ,,Baat het niet dan schaadt het niet, is de gedachte. Mensen denken dat ze oneindig veel complimenten kunnen geven en dat het geen kwaad kan.”
Mensen denken dat ze oneindig veel complimenten kunnen geven en dat het geen kwaad kan
Valsspelen
In de meeste situaties is een schouderklopje inderdaad effectief. Je voelt je trots als iemand zegt dat je het goed hebt gedaan. Dat motiveert je ook om op deze manier verder te gaan. Maar onderzoek toont aan dat sommige complimentjes wel degelijk schadelijk kunnen zijn. Het krijgen van complimenten kan ook druk geven. Na sommige complimenten wil je aan de verwachting van de gever blijven voldoen en de taak altijd goed blijven uitvoeren.
,,Als je tegen jonge kinderen zegt dat ze slim zijn omdat ze het goed hebben gedaan, willen ze het daarna ook goed blijven doen. Want ze denken dat ze alleen dan slim zijn. Na zo’n compliment zijn kinderen soms zelfs geneigd om vals te spelen om hetzelfde resultaat te behalen”, legt Brummelman uit.
Expertise
Of een complimentje het gewenste effect heeft, hangt ook af van het moment waarop je het krijgt. Als je je bij een nieuwe taak afvraagt of je het leuk vindt en of je het kan, werkt een compliment motiverend. Het is een ander verhaal als je ergens al enorm goed in bent. ,,In zo’n geval raak je eerder gemotiveerd door kritiek dan door een compliment. Je bent niet meer op zoek naar bevestiging en eerder bezig met de vraag: hoe kan ik mezelf verbeteren?”
Brummelman zegt dat de effectiviteit van een compliment tevens afhangt van wie het compliment geeft. ,,Mensen moeten wel in de positie zijn om te complimenteren, ofwel om te oordelen. Als je een compliment geeft, ga je eigenlijk op de stoel van de expert zitten: je oordeelt over de prestaties van een ander.”
Daarom is het veel gebruikelijker dat een leidinggevende een compliment geeft aan een werknemer in plaats van andersom. ,,Dat heeft met machtsposities te maken. Een leidinggevende heeft vaak meer expertise.”
Ze moeten wel in de positie zijn om te complimenteren, ofwel om te oordelen
Enthousiasme
Of een compliment aankomt bij de ontvanger, blijft altijd onzeker. ,,Mensen met een negatief zelfbeeld leggen een compliment eerder naast zich neer. Ze geloven wel dat de intentie goed is, maar zijn niet in staat om het compliment zelf te geloven.”
Volgens Brummelman hoef je niet altijd een complimentje te geven als je tevreden bent over de prestaties van een collega. ,,Meestal is complimenteren een reflex. Je zou je enthousiasme over iemand ook op een andere manier kunnen uiten.” Zo kun je in plaats van een compliment een persoonlijke mening geven, bijvoorbeeld tegen een collega zeggen dat je genoten hebt van zijn artikel of echt geboeid was tijdens zijn presentatie van die middag. ,,Jij vindt dat en dat kan niet in twijfel worden getrokken. Je collega kan daarna zelf de conclusie trekken dat hij het goed heeft gedaan.”
Meer weten? Brummelmans boek Psychological perspectives on praise is (in het Engels) verschenen bij uitgeverij Abingdon.
Een puntje van kritiek hoort erbij op de werkvloer. Maar je wil natuurlijk voorkomen dat je collega boos wordt na je feedback. Coach Charlotte van ‘t Wout weet precies hoe je dat aanpakt:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
‘Onze dochter was de redding voor de postnatale depressie van mijn vrouw’
Blijdschap, dankbaarheid trots: een nieuwe baby staat meestal synoniem aan een blije ervaring. Maar wat als jouw partner dat anders ervaart? Angst en somberheid horen ook bij het moederschap, maar daar praten we liever niet over. -
Waarom we het liefst op maandag solliciteren
We solliciteerden vorig jaar het meest op maandagen en het liefst in de maanden april en mei. Ook stuurden we ons cv vergeleken met 2019 vaker via onze smartphone. Dat blijkt uit een nieuwe analyse, die ook duidelijk maakt in welke sectoren je sinds de coronacrisis de meeste kans maakt. -
Financieel topman Hans van Leeuwen (55) kiest voor gezin en vertrekt bij ProRail: ‘Een moeilijke keuze’
Financieel topman Hans van Leeuwen (55) uit Berkel en Rodenrijs verlaat spoorwegbeheerder ProRail per 1 mei om meer tijd met zijn familie door te kunnen brengen. De topbestuurder is dan bijna vijf jaar in dienst bij het bedrijf. ,,Het was geen gemakkelijke keuze, maar je kunt je tijd uiteindelijk maar een keer goed besteden.” -
Werkvragen
Geen ‘echt’ contact met baas of collega’s? Zo laat je toch zien hoe hard je werkt
Je weg vinden op de arbeidsmarkt kan best lastig zijn. Om je een handje te helpen, beantwoorden experts hier wekelijks een veelgestelde vraag over werk. Vandaag: hoe maak je een goede indruk als niemand van het bedrijf je in het echt ziet? -
PREMIUM
Rico Verhoeven gaat de strijd aan met werkloosheid
Kickbokser Rico Verhoeven krijgt al jaren veel persoonlijke berichten van fans. Op Instagram alleen al heeft hij 1,7 miljoen volgers. De verhalen van mensen die hun baan of onderneming kwijtraakten, inspireerden hem om heelnederlandwerkt.nl op te richten. De site is vanaf vandaag live.
-
PREMIUM
‘Stop de vergaderterrorist’: zo voorkom je saaie, eindeloze meetings
Niet veel werkenden zullen zeggen dat ze gelukkig worden van vergaderen, maar volgens Rik Nijkamp, Ernst van Dam en Bart Groenewoud kan het echt. De auteurs van het boek Vergader jezelf gelukkig helpen bedrijven hun vergaderingen productiever en vooral plezieriger te maken. -
Superbespaarders
Emma (25) redt het met 78 euro aan boodschappen per maand: ‘Ik eet graag linzensoep’
Sommige mensen kunnen enorm goed met geld omgaan. Of ze nu veel of weinig hebben, ze zijn creatief en mét resultaat. Hoe doen ze dat toch? Elke week laten we hier een superbespaarder aan het woord. Deze keer: Emma Mouthaan (25) studeert nog en belegt wat ze overhoudt om vroeg met pensioen te kunnen. -
Complimentje van de baas? Een kwart van de werkenden zegt er nooit een te krijgen
Veel Nederlandse werknemers krijgen nooit een schouderklopje van hun baas, blijkt uit onderzoek van softwarebedrijf Protime. Terwijl een compliment op z’n tijd juist zorgt voor productievere medewerkers.