De hele werkdag knallen, ’s avonds futloos op de bank: ‘Gaat een keer mis’
Voel je je aan het einde van de werkdag compleet uitgeput? Heb je geen puf meer voor leuke dingen? Dan ben je niet de enige, zien psycholoog Heilwine Bakker en sportarts Kasper Janssen. Nederlanders staan niet alleen op kantoor, maar ook in ons privéleven continu ‘aan’ en herstellen niet voldoende van ons werk. De experts komen met een actieplan om uitval tegen te gaan.
Alle dagelijkse targets halen, inkomende mails wegwerken, vergaderingen bijwonen en dan ook nog eens na het werk het huishouden draaiende houden... Ons brein is continu actief, ook als we niet werken. Daardoor herstellen we niet voldoende van onze werkdag. En daar is te weinig aandacht voor, zeggen professionals verbonden aan de International Stress Management Association Nederland (ISMA). Samen ontwikkelden ze de ‘Leidraad voor hersteltijd op het werk’.
Ontspanning vinden na een drukke werkdag is essentieel om onze lichaam en geest gezond te houden. Wie uitvalt op het werk heeft langdurig hersteltijd gemist, zegt een van de initiatiefnemers en psycholoog Heilwine Bakker. ,,Gezondheid begint bij de vaardigheid om te kunnen ontspannen. Maar mensen leren dit af door alle spanning op het werk.”
Ik heb cliënten gehad die jarenlang geen pauze hadden genomen, of uit de wasmachine leefden omdat ze nooit tijd hadden om de was op te ruimen
Niet iedere werkende heeft door dat ze te weinig ontspannen, weet Bakker. Ze komt veel werknemers tegen die lange tijd doorwerken zonder te stoppen. ,,Ik heb cliënten gehad die jarenlang geen pauze hadden genomen, of uit de wasmachine leefden omdat ze nooit tijd hadden om de was op te ruimen.”
Dat mensen het toch nog zo lang volhouden, heeft volgens sportarts en hersteldeskundige Kasper Janssen mede te maken met een hoog herstellend vermogen op jonge leeftijd. ,,De gevolgen van stress bij mentale arbeid voel je vaak te laat. Fitte werknemers kunnen het eerst nog aan, maar ervaren de gevolgen als ze tussen de 30 en 40 jaar zijn omdat dan hun herstellend vermogen afneemt.”
Hyperalert
De coronacrisis heeft het er niet beter op gemaakt voor veel werkenden. Door het thuiswerken zijn werk en privé (nog meer) door elkaar gaan lopen, waardoor herstellen nog lastiger wordt. Janssen: ,,Ik ken een man die tijdens het thuiswerken letterlijk vanuit zijn bed naar zijn bureau ging. Hij kwam er pas na drie uur werken achter dat hij nog niet had ontbeten. Het probleem begint al bij het inrichten van een werkplek in de slaapkamer; als je werk met slaap verbindt gaat het vroeg of laat fout.”
De gevolgen van stress bij mentale arbeid voel je vaak te laat
Het hybride werkmodel - een paar dagen thuis en een paar dagen kantoor - dat veel bedrijven na corona willen inzetten, zal volgens Bakker weinig aan de situatie verbeteren. ,,Mensen zijn ook dan heel de dag hyperalert.” Dat continu ‘aanstaan’ komt volgens Bakker doordat onze dagen gestuurd worden door wat er in onze omgeving gebeurt, op het werk en thuis. ,,Daardoor staan onze voelsprieten voortdurend uit. We zijn meer bezig met wat onze omgeving van ons nodig heeft dan wat we eigenlijk zelf nodig hebben.”
Ook pauze houden tijdens de werkdag
De experts pleiten daarom voor meer hersteltijd tijdens het werk. Dat houdt in: op momenten dat je pauze kunt houden, iets doen wat niets met je werk te maken heeft. ,,Je moet jezelf zien los te trekken van je werk. De invulling van een pauze moet het tegenovergestelde zijn van werken. Zit je heel de dag achter de computer? Ga dan in je pauze een rondje wandelen.”
Zoek jij een betere balans tussen werk en privé? Lees meer over dit onderwerp bij Intermediair
Meer hersteltijd inlassen klinkt heel simpel, weet Janssen: ,,Hoe moeilijk is het nou om die online meeting tien minuten eerder te laten stoppen zodat je even pauze kunt houden? Maar het is uiteindelijk makkelijker gezegd dan gedaan. Dat komt door de cultuur waarin we leven. Het is normaal is geworden om van meeting naar meeting te rennen en om altijd present te zijn.’’
Bedrijven ondernemen vaak pas actie als werknemers al zijn uitgevallen. Bakker: ,,Als we alle hersteltijd die je bij ziekte krijgt, nou eens zouden gebruiken om uitputting te voorkomen? Dan zou er een stuk minder uitval zijn.”
Schoolbel
Daarom moeten werknemers én werkgevers op weg geholpen worden, zeggen de experts. En daar komt de leidraad in beeld die Janssen en Bakker en de andere experts uit het team van ISMA ontwikkelden. Janssen: ,,Een infographic legt uit wat hersteltijd is en hoe je voelt dat je lichaam en geest er behoefte aan hebben. Simpele stellingen als: ‘Aan het einde van de werkdag voel ik mijn nogal uitgeput’ en ‘Door vermoeidheid kom ik niet toe aan andere bezigheden’ kunnen al een belangrijkrijk inzicht geven. Antwoord je twee keer met ‘ja’, dan ben je mogelijk al te veel belast.”
Psycholoog Bakker hoopt dat mentale arbeid en hersteltijd in de toekomst beschermd kunnen worden in de Arbowet. ,,Wij zien zoveel mensen als het al te laat is. Voor fysieke arbeid bestaat er wel al wet- en regelgeving, en werkgever en werknemer kunnen elkaar daarop aanspreken.”
Tot die tijd kunnen werknemers ook elkaar de helpende hand toesteken. ,,Ga bijvoorbeeld écht samen met collega's pauze houden. Vroeger ging de schoolbel en was je blij als die ging, naar dat gevoel moeten we terugkrijgen. Hup, het werk weg en naar buiten.”
Herkenbaar?
Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.
Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Bedrijven kampen met personeelstekort, maar laten mensen met beperking links liggen: dat kan anders
Veel bedrijven hebben moeite met het vinden van voldoende werknemers, terwijl een grote groep potentiële werknemers niet wordt benut. Dat moet anders, vinden ondernemers Anouk en Sven. -
Waarom ‘nooit opgeven’ geen goed advies is
Gedragspsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: doorgaan of toch stoppen? -
Getest: dit is de beste wasdroogcombinatie
Wat is de beste wasdroogcombinatie? En welke heeft de beste prijs-kwaliteitverhouding? De Consumentenbond geeft antwoord. -
Salaris
‘Mijn vrouw vindt het oneerlijk dat ik meer verdien terwijl we beiden net zo hard werken’
Hoeveel verdien je? Dat vragen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Noah (35) is octrooigemachtigde bij een hightechbedrijf. Het bedrijf heeft patenten nodig om uitvindingen en innovaties te beschermen. Noah regelt die bescherming en zorgt ervoor dat het bedrijf producten kan maken zonder last te hebben van patenten van anderen. -
PREMIUMKoken & Eten
Zo houd je je messen het handigst scherp (met bonustip voor je kartelmes)
Met twee, hooguit drie goede koksmessen kun je een heel kokend leven voort. Maar dan moet je ze wel goed verzorgen. Hoe doe je dat?
-
Met video15
Dit is nu de meest verkochte autokleur ter wereld
Chemieconcern BASF heeft uitgezocht wat wereldwijd de populairste exterieurkleuren van nieuwe auto’s zijn. De verrassing is dat er steeds meer bijzondere kleuren bijkomen, zoals bijvoorbeeld ‘violet’. Bij de top 3 is het al jaren stuivertje wisselen tussen zwart, wit en grijs. -
-
-
‘Als je een been breekt staan er direct mensen voor je klaar, dat is niet zo bij een burn-out’
Voor iemand met een burn-out staat het leven flink op z’n kop. Je lichaam luistert niet naar je brein en ieder klusje op je to do list is er een teveel. Het lijkt een onmogelijke opgave om je weg uit dat dal te klimmen. Drie experts vertellen hoe online hulp de eerste stap in de goede richting kan zijn. -
Salaris
Stratenmaker Ryan (28): Binnen nu en 10 jaar wil ik een huis kopen
Hoeveel verdien je? Dat vragen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Ryan (28) werkt als stratenmaker via een uitzendbureau. Hij legt onder meer de bestrating aan in nieuwe woonwijken en doet groot gemeenteonderhoud.
33 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerAnoniem
Kok
Christopher leenders
Johannes Mulder
geert postmus