‘Echte winnaars durven soms wél op te geven’
Neuropsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: de sunk cost fallacy.
Je zit in de bioscoop en de film is nog maar een halfuur bezig, maar je ergert je kapot. Het verhaal is onzinnig en de acteurs belabberd. Wat nu? Je kunt weggaan, maar je hebt wel elf euro aan een filmticket besteed. Zonde.
Helemaal niet zonde, vond psycholoog en denkfouten-expert Amos Tversky. Hij liet rustig zijn vrouw achter in de bioscoop als het verhaal hem niet beviel. Goed, zijn geld kreeg hij er niet mee terug, maar hij wilde niet óók nog zijn kostbare tijd verspillen.
Bang voor verlies
We zijn bang voor verlies, zo ontdekte Tversky, en stoppen daarom een hoop geld, tijd, energie en liefde in hopeloze projecten. Stoppen zou beter zijn, maar dan verlies je alles wat je erin hebt gestopt. Misschien wordt het beter als je er nóg wat meer in investeert? Sunk cost fallacy heet deze denkfout plechtig, ofwel verzonken kosten. Beruchte voorbeelden zijn bodemloze geldputten als de Joint Strike Fighter-vliegtuigen of de Betuwelijn.
Opgeven is voor verliezers. We laten daarom miskopen ruimte innemen in de kast, blijven jaren stug doorwerken in een baan die maar niet beter wordt en proberen onze uitgedoofde relatie brandend te houden met nóg een kind. Een verstandig mens zou stoppen. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.
Werkhol
Mooi gezegd, maar doen is een tweede. Ik probeer deze denkfout te voorkomen, maar het blijft lastig. Wanneer is het tijd is om een boek weg te leggen of een serie niet af te kijken? Onlangs zegde ik mijn werkplek op, omdat ik er niet graag ben. Ik dacht dat een nieuwe bureaustoel vast zou helpen. Of wat plantjes. Een prikbord, printer, lampen, kast. Van alles sleepte ik naar mijn werkhol, maar het werkgenot bleef weg. Verzonken kosten, besloot ik. Of had ik er toch nog wat van kunnen maken? Misschien toch nog een nieuw rolgordijn kopen? Het bleef knagen.
Ik probeer deze denkfout te voorkomen, maar het blijft lastig
Net als de Noord-Zuidlijn in Amsterdam: jarenlang was de aanleg van dit metrospoor het mikpunt van spot. Een oneindig, onaf project waar telkens meer kosten mee gemoeid waren. Maar nu hij af is en volop in gebruik, zijn alle investeringen ineens geen verzonken kosten meer. Echte winnaars geven dus soms wel op en soms ook niet. Maar wat wijsheid is, blijkt vaak pas achteraf.
Meer weten over onze hersenen op het werk? Chantal van der Leest is ook auteur van het boek Ons feilbare denken op het werk: over denkfouten op de werkvloer (2018).
Zit je vast in een baan die maar niet beter wordt? Misschien wordt het tijd voor een andere. Vul je gegevens hieronder in en krijg interessante vacatures direct in je mailbox:
Iedere dag eindigen met een lege inbox, het kan echt. Coach Charlotte van 't Wout geeft je haar tips voor een ‘inbox zero’:
Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM25
Patricia (32) heeft al bijna twintig banen gehad: ‘Insteek is niet om er weer zo snel mogelijk weg te zijn’
Patricia hopt van de ene baan naar de andere, maar ‘is eigenlijk heel standvastig’. 32 jaar is ze inmiddels en de kans dat ze ooit bij een werkgever haar zilveren jubileum viert, lijkt nihil. Zij heeft al bijna twintig banen gehad. Niet dat ze steevast uit een soortement van rusteloosheid hopt om het hoppen, dát niet. Het overkomt haar. -
‘Onthoud: sommige mensen doen vervelend, maar zíjn het niet’
Neuropsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: de fundamentele attributiefout -
PREMIUMeigen tuin eerst
Dit moet je weten over snoeien: ‘Bomen en struiken hebben geen voordeel bij het afhakken van ledematen’
Snoeien, stekken, planten, verpotten, zaaien en schoffelen. Tuingoeroe Romke van de Kaa helpt een handje. -
PREMIUM8
Waarom het loont om toch even het eerste loonstrookje van 2023 te checken
Het eerste salaris van 2023 staat op je rekening. Waarschijnlijk zie je een hoger nettosalaris dan vorig jaar, want veel werkenden in loondienst gaan er dit jaar op vooruit. Maar dat is niet het enige wat dit jaar anders kan zijn. Experts leggen het uit. -
‘Durf eens te twijfelen aan je eigen gelijk’
Neuropsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: de bevestigingsbias.
-
Is mijn voorschotbedrag wel of niet aangepast naar het prijsplafond?
De overheid heeft besloten consumenten op weg te helpen met de hoge energieprijzen. Begin dit jaar is daarom het prijsplafond ingegaan, waardoor je een maximaal tarief betaalt voor energie. Betekent dit dat het voorschotbedrag nu ook is aangepast? Twee experts leggen uit hoe het zit. -
-
-
Beter Eten
Maca-poeder zou wonderen doen in de slaapkamer, maar ‘sekskroket’ werkt misschien beter
In de rubriek Beter Eten schrijft gezondheidsjournalist Tijn Elferink over wat hem opvalt op het gebied van eten en drinken. Een Peruaans poedertje zou zorgen voor een boost van je libido. Waarom je een spannende avond toch beter met een sekskroket kunt beginnen. -
Vier tips om het meeste uit LinkedIn te halen: ‘Vul altijd een functie in, ook als je nu werkloos bent’
Op zoek naar werk? Dan is een goed bijgewerkt LinkedIn-profiel tegenwoordig onmisbaar. Maar wat moet je vermelden, wat moet je weglaten en wat zorgt ervoor dat je opvalt tussen de honderden andere profielen? LinkedIn-expert Corinne Keijzer legt uit.