Emoticons in zakenmails, doen of niet?

Je hebt echt een heel leuke baas. Hij of zij kan tegen een stootje, is streng maar rechtvaardig en bovenal: heeft humor. Na even wikken en wegen verstuur je dus toch maar die ene e-mail, met die ene laatste zin, met dat ene laatste teken: 'Dus ik ben morgen niet bij de vergadering, kan ik lekker uitslapen ;).'

Meteen maakt een onbestemd gevoel zich van je meester. Misschien was deze e-mail iets te amicaal. Je vraagt jezelf af: die emoticon in het bericht, was dat wel zo handig? De meningen daarover zijn verdeeld.

De Ben-Gurion universiteit in het Israëlische Haifa deed vorig jaar samen met de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar emoji in zakelijke e-mails. In totaal deden 549 respondenten uit 29 landen mee aan het onderzoek.

Wat bleek? Een emoji in een e-mail riep bij de respondenten niet dat warme gevoel op van een echte, analoge glimlach. Sterker nog, deelnemers aan het onderzoek beoordeelden mensen die e-mails met emoji stuurden eerder als incompetent.

Deelnemers aan het onderzoek werd ook gevraagd te reageren op de e-mails die ze kregen. Op mails zonder een emoji reageerden ze completer en gedetailleerder. Helder dus: doe het niet.

Wacht even. Emoji en emoticons hebben wel degelijk wat te zoeken in werkgerelateerde e-mails. Ze geven richting aan een boodschap, concludeerden Scandinavische onderzoekers in 2014.

De onderzoekers analyseerden zo'n 1.600 e-mails afkomstig van drie bedrijven uit Finland, Denemarken en Noorwegen. Hun bevindingen presenteerden ze in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Computer-Meditated Communication.

Emoji geven op drie manieren extra informatie aan de lezer. Ze geven berichten een extra positieve lading en kunnen fungeren als teken van ironie of humor. De derde en belangrijkste functie van emoji is volgens deze onderzoekers dat ze een boze of sturende boodschap wat kunnen verzachten. Doe maar wel dus.

Wat is nu wijsheid? ,,Ik denk niet dat er een eenduidig antwoord te geven is", zegt emoji-expert Lilian Stolk (32). Historicus en kunstenaar Stolk schreef Het zonder woorden boek over emoji, dat in mei uitkomt. In haar boek beschrijft Stolk het ontstaan en de functie van emoji.

,,Ik zie emoji als een vertaling van non-verbale taal", zegt Stolk. ,,Face to face hebben we handgebaren, een bepaalde klemtoon en gezichtsuitdrukking. Daarmee geven we aan hoe we onze woorden bedoelen. Online doen we dat met emoji. Dat is vooral handig voor informele gesprekken."

Maar of emoji geschikt zijn voor zakelijke e-mails, weet Stolk nog zo net niet. ,,Met emoji maak je het gesprek wat informeler. Dat doe je wel bij collega's, maar niet bij een sollicitatie." En of het geschikt is in een mail naar je baas, hangt af van de relatie. ,,Leeftijd speelt ook een rol", zegt Stolk. Een jonge baas zal eerder akkoord gaan met emoji.

Wel is het oppassen geblazen bij internationaal e-mailverkeer. ,,Emoji zijn overal ter wereld precies hetzelfde, maar hun betekenis verschilt vaak", legt Stolk uit. ,,Zo is een duim omhoog in Nederland positief, terwijl dat symbool in Bangladesh een grove belediging is."

Voor wie per se emoji wil gebruiken naar zijn baas, maar niet weet of-ie dat kan appreciëren, heeft Stolk nog advies. ,,Bij een duim omhoog of een ouderwetse smiley kan in Nederland vrij weinig verkeerd gaan. En als je baas toch boos is, leg dan gewoon tijdens de lunch even uit wat je bedoelde."

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!