'Er zijn genoeg mensen, maar ze hebben niet de juiste vaardigheden'

Zelfs ondanks de opkomst van kunstmatige intelligentie zijn er banen genoeg, schrijft Ben Rogmans. Toch trekt hij in zijn boek Geen paniek! aan de bel. ,,Het probleem is een mismatch tussen vraag en aanbod.”

Marloe van der Schrier 30-08-18, 14:00 Laatste update: 14:33

Rogmans, directeur van Arbeidsmarktkansen.nl en mede-oprichter van onderzoeksbureau Intelligence Group, maakt zich absoluut geen zorgen over het aantal banen. Zelfrijdende auto’s, elektrische auto’s en slimme huizen zorgen voor ,,ongelooflijk veel extra werk terwijl de oude systemen – stoplichten, verkeersborden – voorlopig nog in stand moeten blijven”, zegt hij. ,,Maar er is een mismatch tussen vraag en aanbod. De mensen zijn er niet.”

Met het net verschenen boek Geen Paniek! Maar ook jouw baan gaat eraan, hoopt hij mensen wakker te schudden. ,,Ik hoop enorm dat professionals en mensen in het onderwijs die dit lezen, gestimuleerd worden om er nog iets harder aan te trekken, zodat mensen verleid worden om bij te leren en bij te scholen.” Want dat is de sleutel, aldus Rogmans. ,,Er zijn genoeg mensen, maar ze beschikken niet over de juiste competenties en vaardigheden.”

Ben Rogmans: ,,Het grootste probleem op de arbeidsmarkt is dat mensen zich te weinig ontwikkelen om bij te blijven." © Ben Rogmans

Hoe komt het dat de juiste mensen er niet zijn?
,,Dat probleem is al zeker dertig jaar oud. We proberen al heel lang om meer mensen richting de techniek te krijgen bijvoorbeeld. Dat komt voor een deel denk ik doordat basisschoolkinderen de afgelopen twintig jaar ontzettend slecht hebben leren rekenen. Als ze op de middelbare school met een achterstand beginnen, vinden ze wiskunde niet leuk en laten ze het vallen. Dan zijn ze voorgoed verloren voor de techniek. Daar is bijna niets meer aan te doen dan. Dat rekenonderwijs is inmiddels wel gerepareerd, maar het zal jaren duren voor het resultaat echt verandert.”

Kunnen we er op dit moment al iets aan doen?
,,We zouden niet moeten kijken naar diploma’s. Vaak kunnen mensen met een redelijk korte cursus of een training op de werkvloer instromen in allerlei functies. Om de tijdelijke tekorten op te lossen, kunnen bepaalde vereisten – voor bijvoorbeeld een zijinstromer in het onderwijs – versoepeld worden om het te kort tijdelijk op te lossen.”

Maar zijn er wel genoeg mensen voor al deze banen?
,,Veel mensen die parttime werken, zouden meer willen werken. Er zijn zzp’ers die meer zouden willen werken. Volgens een berekening van de Nederlandse Bank is er een potentiële arbeidsreserve van meer dan één miljoen fte. Het grootste probleem op de arbeidsmarkt is dat mensen zich te weinig ontwikkelen om bij te blijven. Mensen die een ontwikkelingsbudget hebben, maken het bijna nooit op.”

Als je niet wil of niets doet, dan graaf je uiteindelijk een kuil voor jezelf
Ben Rogmans

Maar hoe gaan we dat dan veranderen?
,,We moeten mensen desnoods dwingen. Straffen is natuurlijk moeilijk, maar we kunnen mensen wel belonen door bijvoorbeeld een geldbonus te geven. Er zijn genoeg opleidingsfondsen die hun geld niet op krijgen. Daarnaast kan het volgen van een opleiding makkelijker worden gemaakt. Er is een fonds voor de ontwikkeling en opleiding van bouwvakkers, maar als je leraar basisonderwijs wil worden, kan dat niet. Er is gebrek aan flexibiliteit. Het wordt mensen moeilijk gemaakt om zich te ontwikkelen.”

Om voortdurend te blijven leren en jezelf te blijven ontwikkelen, pleit Rogmans voor een zogenaamde Loopbaan-APK, waarbij je elke twee of drie jaar je profiel moet analyseren. Vaak kun je met een kleine cursus of bijscholing, ook in een ander beroep terecht. ,,Een journalist kan goed informatie verwerken, is stressbestendig en heeft een groot netwerk. Dan kun je ook terecht in de communicatie, het onderwijs of de voorlichting als jouw baan ophoudt te bestaan”, zegt Rogmans.

Cover van het boek Geen Paniek! © Ben Rogmans

Voor een groep ziet Rogmans overigens nog wel een risico: de laagopgeleiden. Er is een kans dat we met ,,een soort grote, rechteloze slecht betaalde groep laagopgeleiden" komen te zitten. De banen die overblijven, worden namelijk ingewikkelder, zo betoogt hij. ,,We moeten opleiden, opleiden, opleiden. Opleiding en onderwijs is de sleutel tot alles.” En hoe we dat moeten laten doordringen? ,,Daar moet je op blijven hameren. Eindeloos vertellen en uitdragen. Als je niet wil of niets doet, dan graaf je uiteindelijk een kuil voor jezelf.”

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!