Grote groep werkenden loopt risico op burn-out door coronacrisis

Het Nationaal Centrum Preventie Stress en Burn-Out (NCPSB) heeft een testonderzoek uitgevoerd onder 427 beroepskrachten. In het onderzoek werden niet alleen waarneembare symptomen meegenomen, maar ook andere indicatoren die kunnen wijzen op een aankomende burn-out, zoals een afnemend analytisch vermogen en het slechter omgaan met conflicten. 

Het resultaat baart NCPSB-voorzitter Theo Immers grote zorgen. ,,We zien door de coronacrisis de risicogroep ontzettend stijgen. 56 procent van de werkenden valt binnen nul tot zes maanden uit als ze nu geen ondersteuning krijgen. In 2019, toen we dit onderzoek ook uitvoerden, was dat 17 procent.” Veel mensen hebben moeite om de stress onder controle te krijgen die gepaard gaat met thuiswerken en  baanonzekerheid door de huidige economische situatie. Ook werden er, bijvoorbeeld in de zorg, lange werkdagen gemaakt. Deze sector is ‘nog niet klaar voor de tweede golf’. De afgelopen weken trokken verschillende verpleegkundigen en artsen herhaaldelijk aan de bel. 

In een vorige maand gepubliceerd onderzoek van vakbond CNV, uitgevoerd door Maurice de Hond, gaf 34 procent van de werkenden al aan dat de werkdruk door de coronacrisis hoger is dan ooit, 11 procent zei tegen een burn-out aan te zitten en bij ruim een vijfde van de ondervraagden is het ziekteverzuim op het werk gestegen. 

Dat het aantal nog hoger is dan uit het onderzoek van de vakbond naar voren komt, is niet verrassend, zegt Immers. ,,Een groot deel - 80 procent van de overspannen mensen - ziet een burn-out niet aankomen. In het onderzoek van CNV kwamen alleen de mensen naar voren die wéten dat ze tegen een burn-out aan zitten. Maar we weten dat mensen die stress ervaren, het moeilijk vinden om zichzelf te analyseren. Stress en stressmanagement houden elkaar in hun greep”. Bovendien heerst er een taboe op stress. ,,Als je partner bent bij een groot kantoor, ga je niet zeggen dat je op omvallen staat.” 

Daarmee doet Immers een appel op werkgevers in voornamelijk vitale beroepen. ,,Er moet kenbaar worden gemaakt dat dit speelt en preventief actie worden ondernomen. Als je er bij deze groep op tijd bij bent en ze bijvoorbeeld in persoonlijke coachingssessies virtueel weerbaar maakt, moet je een heleboel kunnen voorkomen. Ze doen vaak onbewust dingen niet helemaal goed”, zegt Immers. Drie tot vier uur coaching is meestal al voldoende. ,,Je moet de oorzaak weghalen. Iemand met een gebroken been laat je ook niet meteen lopen, dat been moet eerst genezen. We moeten mensen proberen duidelijk te maken hoe ze in elkaar zitten en hoe ze om moeten gaan met stress.” 

In april waarschuwde Monique van Dongen van Zorg van de Zaak Netwerk ook al dat het risico op uitval toeneemt, omdat we tijdens de coronacrisis veel te veel aan het ‘overleven zijn’. ,,Werkgevers moeten zich bewuster zijn van wat er allemaal los gaat komen. Ze doen er op dit moment alles aan om hun bedrijf overeind te houden. Tegelijkertijd moeten ze niet onderschatten dat hun personeel onder zware druk staat. De kans dat ze - om wat voor reden dan ook - uitvallen is groter.” Dat we ‘reactief’ aan het werk zijn, is logisch, vindt Van Dongen. ,,Maar we moeten ons niet blind staren op het nieuwe normaal. We moeten nu al goed voor elkaar zorgen.” 

Neuropsycholoog Mark Tigchelaar bespreekt in De Ochtend Show to go de valkuilen van stress en geeft tips hoe je ermee om kunt gaan.