Jongeren hebben het zwaar op de arbeidsmarkt door coronacrisis

In mei kwamen er 16.000 werklozen bij, waardoor Nederland vorige maand 330.000 werklozen telde. Na februari, dus in alle maanden waarin preventiemaatregelen tegen het coronavirus golden, kwamen er 56.000 werklozen bij. 

Het grootste deel, namelijk 38.000, was jonger dan 25 jaar. Volgens het statistiekbureau ligt de werkloosheid nu op hetzelfde niveau als begin 2019. Kenners vreesden een sterkere stijging en hielden in doorsnee rekening met een werkloosheidscijfer van 4,2 procent. Het lijkt erop dat de NOW-regeling een dempend effect heeft op de stijgende werkloosheid. Die regeling is bedoeld om zoveel mogelijk werkgelegenheid te behouden tijdens de coronacrisis. Het loket opende op 6 april en inmiddels maken zo'n 123.000 werkgevers gebruik van de regeling.  

De cijfers over werklozen vertellen overigens niet het hele verhaal. Tot die categorie worden namelijk alleen mensen zonder baan gerekend die wel op zoek zijn naar betaald werk. Volgens het CBS waren er ook minder mensen die met een baan startten terwijl ze eerder niet tot de beroepsbevolking hoorden, zoals jongeren die aan hun eerste bijbaan beginnen.

De daling van het totale aantal werkenden door de coronacrisis laat zich in elk geval goed voelen bij jongeren. Van de 201.000 minder werkenden sinds maart, ging het om een daling van 139.000 in de leeftijdscategorie tot 25 jaar. Eerder werd al duidelijk dat het aantal WW-aanvragen door jongeren was verdrievoudigd sinds er maatregelen tegen het coronavirus van kracht zijn.

In mei kende het UWV 42.000 nieuwe WW-uitkeringen toe. Vooral jongeren met een flexibel arbeidscontract worden hard geraakt door de crisis, meldt de uitkeringsinstantie.  Ook zijn het juist de horeca en detailhandel waar veel jongeren een baan hebben, terwijl deze sectoren zwaar te lijden hebben gehad onder lockdownmaatregelen. Maatregelen tegen het coronavirus, zoals horecasluitingen en thuiswerken, werden medio maart afgekondigd.

,,Jongeren zijn vaak de eerste groep die bij een krimp van de werkgelegenheid hun baan verliezen”, legt arbeidsmarktdeskundige van het UWV, Rob Witjes uit: ,,Dit komt omdat zij vaak werken met een tijdelijk contract.” Tegelijkertijd, zo merkt hij op ,zijn jongeren vaak de eerste die weten te profiteren als de arbeidsmarkt weer aantrekt. 

Het aantal WW-uitkeringen steeg in de maand mei weliswaar minder hard dan in april, maar dat wil niet zeggen dat de piek is geweest, voegt Witjes eraan toe.  ,,De NOW-regeling heeft een dempend effect op de stijging van de werkloosheid en dat blijft mogelijk de komende maanden nog zo", is zijn indruk. Hij vermoedt dat de regeling bedrijven helpt om mensen met een vaste baan aan boord te houden. 

Of het werkloosheidscijfer flink oploopt als de regeling na de zomer stopt, is volgens hem de vraag. Veel bedrijven zullen de komende maanden in elk geval moeten nadenken hoe ze verder kunnen en willen. ,,We zijn geen economisch bureau dus ik durf niet te voorspellen of we te maken krijgen met een ernstige krimp. Het kan spannend worden, maar vlak de veerkracht en creativiteit van bedrijven niet uit.”

Deze week publiceerde het Centraal Planbureau (CPB) een rapport over de ontwikkeling van de arbeidsmarkt tijdens de coronacrisis. Ook daarin wordt de sterke daling van het aantal werkenden geduid, maar wordt gesteld dat het vanuit internationaal perspectief gezien beperkt is. 

Overheidsmaatregelen in combinatie met werktijdverkorting en de relatief strikte ontslagbescherming in Nederland liggen daaraan ten grondslag. De daling in andere Europese landen was groter. Alleen Zweden liet met 0,5 procent een lagere daling zien. Canada en de VS noteren beiden 14 procent.

Bekijk hier onze video's over de coronacrisis: