Het minimumtarief voor zelfstandigen moet concurrentie met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden tussen zzp’ers en werknemers voorkomen. Volgens Jasper Kraaijeveld, beleidsmedewerker van de Branchevereniging voor Nederlandse Architectenbureaus (BNA), reageren architectenbureaus daarom positief op de nieuwe cao. ,,Bureaus willen graag met elkaar concurreren op prijs-kwaliteit, niet op arbeidsvoorwaarden.”  

De cao is door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid algemeen bindend verklaard. Maar zowel de vakbond van architecten als die van zelfstandigen betwijfelen of deze nieuwe afspraken het gewenste effect gaan hebben.

Kraaijeveld van de bond vraagt zich af of deze cao-afspraak niet eerder normerend is dan vooruitstrevend: ,,Het gaat om het vastleggen van goed opdrachtgeverschap. Maar veel zzp’ers in de architectuur zitten al boven het minimum van 150 procent. Deze bepaling is alleen relevant voor de zzp’ers die minder sterk staan en een veel lager tarief krijgen”, stelt Kraaijeveld. 

Na het afwijzen van het voorstel van een minimumtarief in 2015, kwam de Autoriteit Consument & Markt (ACM) in juli dit jaar toch met een richtlijn voor tariefafspraken voor zzp’ers. Zelfstandigen mogen volgens deze regels collectief afspraken maken om zo aan een minimumloon te komen. Het ACM zou geen boetes meer opleggen aan zelfstandigen die dit soort prijsafspraken maken. De architectenbranche is de eerste die hier nu officieel gebruik van maakt in de cao. Kraaijeveld: ,,Andere sectoren kijken hier met veel interesse naar.”

Roos Wouters van Werkvereniging, een initiatief dat is opgericht om de belangen van ‘modern werkenden’ zoals flexwerkers en zelfstandigen te behartigen, zegt: ,,Het is een eerste stap, ook voor andere branches waarin zelfstandigen een hongerloontje krijgen. Dat kan namelijk echt niet.” Maar Wouters is ook behoorlijk sceptisch over de nieuwe cao voor architecten: ,,Het is inderdaad erg belangrijk dat zelfstandigen fatsoenlijk betaald worden. Maar of dit de methode is, dat moet nog blijken.”

Wouters: ,,Misschien is het symboolpolitiek. Ik vind een cao enorm ouderwets, de vraag is in hoeverre die gehandhaafd gaat worden. Ik maak me wel zorgen. Dit kan een poging zijn om ervoor te zorgen dat het minder aantrekkelijk wordt om een zzp’er in te huren.”

De architectuur kent veel zelfstandigen met specialistische kennis van ingewikkelde softwareprogramma’s, zegt Kraaijeveld. Naar deze mensen is volgens hem veel vraag. ,,Die kunnen flinke tarieven rekenen, dat zijn geen kinderachtige bedragen. Dus wat je kunt vragen hangt af of je een van de velen bent of een unieke positie hebt.”

Dat beaamt ook Wouters: ,,Het blijft een kwestie van vraag en aanbod. Maar de meeste zzp’ers die een eigen tarief bepalen krijgen ze horen: voor jou nog tien anderen.” Wie het argument gebruikt dat het vanaf nu wettelijk bepaald is, krijgt nul op het rekest, vreest Wouters. ,,De regels op papier zijn fantastisch. Maar dat betekent niet dat we elkaar ook zo gaan behandelen.”

Het kabinet is al langere tijd op zoek naar een manier om de groeiende groep schijnzelfstandigen te beschermen. Met de invoering van een minimumtarief van 16 euro per uur in 2021 voor alle zelfstandigen moet dat een stap dichterbij komen. Kraaijeveld: ,,Zzp’ers in de architectuur verdienen gemiddeld een stuk meer door de zwaarte van de functie en het gemiddelde opleidingsniveau. Die 16 euro is daarom niet echt relevant voor architecten.”

Natuurlijk wil je meer salaris, maar hoe vraag je daar om? Coach Charlotte van ‘t Wout geeft tips voor een succesvolle salarisonderhandeling:  

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!