Op sollicitatiegesprek? Met deze 10 vragen vermijd je een nare baas

Met een waslijst aan vragen een sollicitatiegesprek ingaan kan wat ongemakkelijk aanvoelen, maar bedenk je dat je het wel ergens voor doet: mocht je de baan krijgen, dan zit je elke dag met deze nieuwe baas opgescheept. Let niet alleen op de inhoud van de antwoorden, maar ook op zaken als lichaamstaal en andere non-verbale aanwijzingen. Toont iemand actief belangstelling in jou en je vragen of leunt hij ongeïnteresseerd achterover? Geeft iemand vrijwel direct antwoord of vallen er lange pauzes?   

Dit kun je vragen als je gesprekspartner zelf je mogelijke nieuwe baas is:

1. Hoe zou u de ideale werknemer omschrijven?
Wat iemand hier ook zegt, neem het antwoord serieus en ga bij jezelf na of dit beeld bij jouw persoonlijkheid en stijl van werken past. Zie je hier al punten waar je het niet mee eens bent, dan moet je er niet van opkijken als er later frictie ontstaat tussen jullie beiden.

2. Hoe geeft u meestal opbouwende kritiek?
Ten eerste is het belangrijk dat er überhaupt feedback gegeven wordt - zonder leer je niets - maar let er ook op dat kritiek met enige tact en gevoel wordt gegeven. Het doel van feedback moet immers niet alleen het verbeteren van de werkprocessen zijn, maar ook jou te helpen groeien in je werkzaamheden. Worden fouten ten overstaan van iedereen aangekaart ‘zodat iemand zich wel twee keer bedenkt het te verprutsen’, dan heeft iemand dit waarschijnlijk niet in de vingers.

3. Hoe ziet het beoordelingsproces eruit?
Met deze vraag check je of je nieuwe werkgever je niet ‘laat zwemmen’ in het werk maar je actief steunt en begeleidt. Zijn er (meerdere) officiële momenten waarop je als werknemer beoordeeld wordt? Krijg je de tijd om je prestaties te verbeteren? Is er hulp als er iets niet blijkt te lukken? Vraag ook of er ruimte is om samen naar jouw persoonlijke ontwikkeling en carrièredoelen te kijken.

4. Hoe lang werkt het team al in de huidige samenstelling?
Kijk hoe hoog de doorloop van teamleden is. Hoe meer personeelswisselingen er zijn, hoe groter de indicatie dat werknemers ontevreden zijn of dat er conflicten op de werkvloer spelen. Wil je mogelijke nieuwe baas wel graag uitleggen hoe dat zo is gekomen of blijft hij of zij er vaag over? 

5. Hoe zouden uw ondergeschikten uw managementstijl omschrijven?
Het echte antwoord weet hij of zij natuurlijk niet, maar deze vraag test wel hoe zelfbewust je mogelijke nieuwe baas is. Kent hij of zij haar zwakke punten? Of klinkt er egoïsme of desinteresse door in het antwoord? 

6. Wie zijn uw voorbeelden als het aankomt op leidinggeven?
Het gaat hier niet om wie ze noemen maar waarom. Wat vinden ze precies zo bewonderenswaardig aan deze personen en wat wil hij of zij hetzelfde doen? De manier van innoveren, communiceren of misschien hun wijze van problemen oplossen? Bedenk jezelf ook of je goed zou kunnen werken voor een Elon Musk of Steve Jobs in de dop.

7. Wat doet het team om een stressvolle periode af te sluiten of successen te vieren?
Met deze vraag kun je testen hoe goed iemand zich bewust is van werkdruk en wanneer deze te hoog is. Ook kun je peilen hoe iemand denkt over het belang van de werk-privébalans. Heeft iemand hier geen antwoord op of wordt er aan deze punten geen aandacht besteed, dan kun je je afvragen hoe betrokken hij of zij werkelijk is bij het team en hoe goed er op het welzijn van werknemers wordt gelet.

En dit vraag je als je gesprekspartner een collega is van je mogelijke nieuwe baas:

8. Hoe zou u de stijl van leidinggeven van [Naam baas] omschrijven?
Je kan hier sowieso een positief antwoord verwachten. De kans is immers zeer klein dat je gesprekspartner je nieuwe baas voor je neus afbrandt. Probeer daarom te kijken of er een verborgen boodschap in het antwoord zit. ‘Zegt iemand waar het op staat’ of is hij nogal bot in de omgang? Kan ze ‘goed overzicht houden’ of is ze vooral aan het micromanagen? 

9. Wat is het leukste aan de samenwerking met [Naam baas]?
Barst je gesprekspartner los in anekdotes over succesvolle projecten en een opsomming van sterke punten dan is dat een goed teken. Weinigzeggende , algemene termen als ‘leuk’ en ‘wel gezellig’ kunnen een minder soepele  samenwerking maskeren.

10. Hoe zou u de cultuur binnen het team omschrijven?
Let hierbij op wat er wordt gezegd over de samenwerking, of men ook buiten het werk met elkaar overweg kan en wat voor rol je mogelijke nieuwe baas erin speelt. 

Dit artikel is eerder verschenen op 25 februari 2020.

Bekijk hier alle tips van sollicitatie-expert Mourad voor een geslaagde banenjacht: