Veran Heijboer is visagist van de overledenen: Dit is een heel mooi vak
Negen jaar geleden reageert Veran Heijboer (43) uit Oosterhout op een advertentie: 'Uitvaartorganisatie zoekt klantgerichte, flexibele verzorgenden.' Ze heeft dan nog nooit eerder een overleden persoon gezien.
"Ik had die eerste dag werkelijk geen idéé wat mijn gevoel met me zou doen op het moment dat zo'n laken wordt opengeslagen. Die eerste keer bleek het gelukkig een rustige aanblik te zijn van een man op leeftijd. De ogen en mond vredig gesloten. De eerste aanraking, dát was wel echt even schrikken. Zo intens koud, dat had ik me op voorhand niet kunnen voorstellen. Ik herinner me van die eerste weken vooral dat ik alles voelde wat ik deed. Het aanbrengen van oogkapjes, het dichtnaaien van de mond, alles voelt aan alsof je het bij jezelf doet. Dat went pas na een tijdje."
Praten met doden
"Een collega van me wrijft, wanneer ze klaar is, altijd nog even over de hand van de overledene. 'Nou, het ga u goed hoor', zegt ze dan. Praten met de mensen die we verzorgen doen we volgens mij allemaal. Dat gaat vanzelf. Laatst kwam er bijvoorbeeld een jonge jongen binnen van een jaar of 20. Overleden als gevolg van een verkeersongeval. Dan verneem je het verhaal achter de persoon en komen er vanzelf emoties los. 'Jongen toch', hoorde ik mezelf zeggen, 'nou lig je hier. Wat heb jij nou toch mee moeten maken.' Je praat alsof de persoon er nog even is. Voor je eigen gevoel, denk ik."
Kleur
"Bij de laatste verzorging kijk je met veel aandacht naar de persoon die voor je ligt. Het uiteindelijke beeld moet kloppen bij het beeld dat mensen van de overledene hebben. Bij mannen breng je bijvoorbeeld nooit glanzende make-up aan. Dat oogt vreemd. Je wilt geen man in de kist die lippenstift op heeft. Als we bij mannen al iets op doen, is dat hooguit wat doffe poeder, losjes aangetipt. Het is hierbij belangrijk dat je de kleurenkaart goed kent. Stel je voor dat iemands huid door ziekte erg geel gekleurd is, dan begin je met lila of paars als tegenhanger. Daarmee creëer je een basis van waaruit je verder kunt werken. Je kiest ook nooit voor één egale kleur. Dat oogt onnatuurlijk. Mijn airbrush is in veel gevallen het meest ideale instrument. Daarmee breng je poederkleur aan met behulp van compressielucht. Dit geeft je de mogelijkheid om heel precies te werken."
Creativiteit
"Je groeit in dit vak. Er zijn verschillende cursussen voor: van de eerste piëteitsvolle verzorging tot complete reconstructie. Dat laatste is soms moeilijk, maar wel erg dankbaar om te doen. Je geeft mensen letterlijk weer een gezicht waarvan nabestaanden afscheid kunnen nemen. Daar is soms creativiteit voor nodig. We hebben alle mogelijke hulpmiddelen voorhanden om tot een mooi resultaat te komen. Vaak werken we met was, dan ben je aan het boetseren op basis van een foto of de delen van het gezicht die nog intact zijn. Soms ben je bezig botjes opnieuw te reconstrueren of huid aan elkaar te naaien. We gebruiken papier, watten of hout, net wat nodig is om iets op te vullen of te fixeren."
Slapende mens
"Voordat mijn eigen oma overleed, zei ze geen verzorging te willen. 'Ga je je oma zó neerleggen?' vroegen collega's me. We zijn er zo op gebrand dat iedereen netjes en verzorgd in de kist ligt, dat het bijna tegennatuurlijk voelde. Zelfs wanneer het een uitvaart met gesloten kist betreft, of een sociale uitvaart in opdracht van de gemeente, houd je er altijd rekening mee dat op het laatste moment iemand de overledene nog wil zien. Bovendien is het ook een vorm van laatste eer betonen."
"Voor de ene familie is het belangrijk dat de overledene er tot op het eind aan toe bij ligt alsof hij slaapt. Anderzijds zijn er mensen die menen dat je best mag zien dat iemand dood is. Het zichtbare verval, in de dagen tot de uitvaart, maakt het afscheid soms makkelijker te accepteren. Je moet dit per situatie aanvoelen. Bijvoorbeeld door de nabestaanden te vragen of ze willen dat ik de make-up nog even aanstip. Ook onder collega's bestaan hierin verschillen van opvatting. Zelf ben ik meer het type van de slapende mens."
Onmenselijk verdriet
"De verzorging van kinderen raakt me het meest. Maar ook wanneer ik een man van 80 tegen zijn geliefde vrouw hoor zeggen: 'We zijn snel weer samen', sta ik met een brok in mijn keel. Wetende dat hij dit immense verlies in de laatste jaren van zijn leven alléén moet dragen. Na al die tijd samen. Dat verdriet is haast onmenselijk."
"Wij zijn niet van steen. Je voelt het verdriet van de nabestaanden. Als ik bij mezelf merk dat er tranen komen, dwing ik mezelf om even aan de boodschappen te denken. Je zoekt naar een balans. Me helemaal afsluiten is geen optie. Dan kun je dit werk niet doen. Dan kom je koud en kil over. Helemaal los gaan gaat ook niet. Dan ben je er niet voor de familie. Ik kan verdriet niet wegnemen. Ik kan wel proberen er een mooi afscheid van te maken. Ieder afscheid is in die zin de geboorte van een herinnering. Dat je dat mag doen voor een ander maakt dit tot een heel mooi vak.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Kies de regenton die bij jou past en laat die regen maar komen
Planten water geven, ramen lappen en zelfs de wc doorspoelen: je kunt een hoop doen met regenwater. Maar dan moet je het wel eerst opvangen. Een regenton biedt de oplossing. -
PREMIUM16
Kersverse ouder kan straks kiezen voor betaald verlof: ‘Legt in die tijd de basis als gezin’
Vanaf 2 augustus 2022 kunnen werknemers met een baby hun ouderschapsverlofuren uitbetaald krijgen. Dat komt bovenop zwangerschaps- en bevallingsverlof voor de moeder en geboorteverlof voor de partner. -
Wat je écht wilt weten over de baan, staat nooit in de vacature
Een vacaturesite die nu eens niét strooit met holle frasen als hands-on teamplayer en dynamische werkomgeving. Deze site vertelt wat het werk echt inhoudt, en hoe je werkdag eruit ziet. -
PREMIUM
Gebruikte brandweerslangen weggooien? Ilse maakt er tassen, stoelen en meer van: ‘Het vergaat niet’
Een brandweerslang die niet meer gebruikt wordt vanwege lichte slijtageplekken. Wat móet je ermee, zou je denken. Ilse Evers (40) heeft wel een idee: zij maakt er tassen, riemen, armbanden, bierfleshouder, stoelen en nog veel meer dingen van. ,,Het materiaal vergaat niet.’’ -
Koken & Eten
Bramen uit de natuur plukken? Hier moet je op letten voor je begint
In augustus en september is het bramenseizoen, wat betekent dat je ze weer in overvloed in de natuur kunt vinden. Sommige mensen gaan er dan ook op uit om ze te plukken. Maar kun je dit zonder risico’s doen? Hier moet je eerst even op letten voordat je aan het plukken slaat.
-
Zonder gelikte profielfoto geen nieuwe baan
Ooit bemachtigde je die droombaan door een keurige sollicitatiebrief te schrijven. Da’s vandaag de dag niet meer genoeg. Dus maak een videopitch of neem een moodboard mee naar je gesprek. -
Hou je van reizen en ervaringen delen? Dan is dít je droombaan
Reis jij graag de wereld rond en hou je ervan je ervaringen te delen op sociale media en in een blog? Dan heeft The New York Times misschien wel dé baan van je leven voor je. -
Boetegevaar voor SUV's en Tesla-rijders in Duitsland
Eigenaren van een SUV en sommige Tesla-modellen lopen in Duitsland het risico op een bekeuring. Ze zijn bij wegversmallingen in overtreding als ze op de linkerbaan rijden.