‘Verplicht vrij’ met de bouwvak, is dat nog wel van deze tijd?

Wat is het eigenlijk, die bouwvak?
De bouwvakantie (kortweg ‘bouwvak’) is een vakantieperiode van drie weken in het hoogseizoen, waar veel bouwbedrijven zich aan houden, weet Richard Massar van branchevereniging Bouwend Nederland te vertellen. ,,De periode begint verschillend per regio. Voor Midden-Nederland is dat ongeveer 3 augustus, het noorden 20 juli en het zuiden 27 augustus.’’ 

Is de bouwvak altijd hetzelfde gebleven?
Officieel is de vaste ‘bouwvak’ in 1981 afgeschaft. Wel worden er door de branchevereniging Bouwend Nederland nog steeds adviesvakantiedata geformuleerd die door veel bedrijven worden opgevolgd. Uit een onderzoek van USP Marketing Consultancy uit 2017 blijkt dat 33 procent van de bouwbedrijven gesloten is tijdens een vaste periode in de zomer. Vooral architecten (44 procent), aannemers in de woningbouw (55 procent) en afbouwers en klusbedrijven (beiden 37 procent) genieten massaal van een vaste vakantie van drie vooraf bepaalde weken.

Waarom wordt die vaste vakantieperiode eigenlijk nog gehanteerd?
Dat is puur praktisch, vertelt Massar verder. ,,Als je op een bouwplaats aan het werk bent, heb je niet alleen te maken met jezelf. Er zijn onderaannemers, leveranciers, een installateur. Als iedereen een voor een weg is, krijg je gaten in de planning. Een stukje voorspelbaarheid is makkelijk.”

Is de bouwvak nog wel van deze tijd?
Vakbond FNV vindt van niet, stelt Janna Mud, sectorhoofd van de sector Bouwen & Wonen bij FNV. ,,Het meest simpele antwoord is dat wij vinden dat mensen hun vrije dagen vrij moeten kunnen besteden. Er zullen best mensen zijn die het niet erg vinden om in een bepaalde periode weg te gaan, maar wij vinden alsnog dat je dat zelf moet kunnen bepalen.” Dat krijgt de vakbond ook regelmatig te horen: mensen die liever buiten het hoogseizoen op vakantie willen, zijn toch gebonden aan de bouwvak. ,,We zien het wel langzaam veranderen en we zien dat er varianten ontstaan. Bedrijven stellen soms twee weken vast en dan kunnen werknemers kiezen of ze de week daarvoor of de week erna vrij nemen”, aldus Mud. 

Hoe verplicht is de bouwvak voor werknemers? 
De vraag is: kan jouw werkgever je verplichten om tijdens de bouwvak je vakantiedagen op te nemen, nuanceert Sander op de Dijk, advocaat arbeidsrecht bij Yspeert Advocaten. ,,De bouwvak is allang niet meer centraal opgenomen in de cao voor de bouwnijverheid. Het is iets wat bouwbedrijven zelf in hun arbeidsovereenkomst of cao opnemen. Dus een tip voor de werknemer: kijk wat er is vastgelegd in jouw arbeidsovereenkomst of cao. Als er niets over de vakantieperiode in staat, kun je er best onderuit komen, mocht je dan absoluut geen vrij willen nemen. Dan is het weer aan de werkgever om een goede regeling te treffen. De vraag is wel: wat heeft het voor zin? Als jij werkt in de bouw, maar alles ligt stil, heb je geen werk omhanden. Dus wat doe je daar dan?’’

Denk je voortdurend aan je werk, ook als je vrij bent? Dit zijn de tips van coach Charlotte van ‘t Wout om je werk niet meer mee naar huis te nemen: