Vmbo'ers hebben een vertekend beeld van de arbeidsmarkt

Bij wat voor bedrijf ziet een gemiddelde vmbo’er zichzelf later werken? De meesten van hen (69 procent) antwoorden dat ze hun toekomst voor zich zien bij een groot bedrijf. Dat blijkt uit onderzoek van loopbaanadviesbureau Qompas onder 90.000 vmbo’ers in het derde leerjaar. Jongens zien zichzelf nog vaker bij een groot bedrijf (72 procent) werken dan meisjes (65 procent).

Daaruit blijkt dat er een mismatch is tussen de werkelijkheid en het beeld dat vmbo’ers hebben van de arbeidsmarkt, stelt Qompas. ,,Wat er aan deze cijfers ten grondslag ligt, weten we niet”, zegt Mayke Calis, woordvoerder van het bedrijf. ,,Wel weten we uit eerder onderzoek onder havo- en vwo-scholieren dat jongeren vaak geen goed beeld hebben van het salaris dat ze gaan verdienen. Mogelijk heeft het ermee te maken dat scholieren denken dat ze bij een groter bedrijf meer verdienen en meer doorgroeimogelijkheden hebben.” Ook zijn grote bedrijven vaak beter zichtbaar, wat de interesse van scholieren zou kunnen verklaren.

Het midden- en kleinbedrijf zorgt in Nederland echter voor 71 procent van de werkgelegenheid. ,,Hieruit blijkt hoe belangrijk het is om aandacht te besteden aan de verschillende beroepen en mogelijkheden en wat je daar later mee kunt”, zegt Calis. ,,Tegelijkertijd moeten we niet vergeten dat deze groep midden in de pubertijd zit en zich wellicht nog niet met dit onderwerp bezighoudt. Het is daarom belangrijk om de informatie echt aan te laten sluiten bij de belevingswereld.” Volgens Calis kan dat door, bijvoorbeeld, meer te werken met beeld en video.

Vmbo’ers geven de voorkeur aan werk waarbij ze veel moeten doen (76 procent), liever dan werk waarbij ze veel moeten nadenken (24 procent). ,,Het sluit aan bij het onderwijs dat over het algemeen meer praktisch is ingericht.” Opvallend is het feit dat meisjes een sterkere voorkeur hebben voor praktische banen dan jongens. Calis: ,,Mogelijk zijn jongens wat meer statusgevoelig en geeft denkwerk een hogere status.”

Naast de toekomst op de arbeidsmarkt, heeft Qompas ook gevraagd hoeveel scholieren op dit moment een bijbaantje hebben. Het aantal bijbaantjes onder vmbo’ers is de afgelopen vijf jaar gestegen, zo blijkt uit het onderzoek. 46 procent van de vmbo’ers heeft in het schooljaar van 2018-2019 een bijbaantje. Vier jaar eerder (schooljaar 2014-2015) was dat 41 procent. ,,Door de aantrekkende economie waren er vermoedelijk meer banen en is er ook veel werk beschikbaar voor jongeren”, zegt Calis.

Welke baantjes de vmbo’ers vervullen, is niet uitgevraagd. Uit eerder onderzoek van het CBS onder scholieren op alle onderwijsniveaus, blijkt dat de meeste scholieren in 2017 als vakkenvuller werkten. Ze verdienden met een bijbaantje 1600 euro per jaar. Het verdienen van geld is de voornaamste reden voor jongeren om een bijbaantje te nemen. Daarnaast ziet (41 procent) ook mogelijkheden om met een bijbaantje alvast werkervaring op te doen.

Bekijk ook: In deze krappe arbeidsmarkt zijn MBO’ers in trek. Werkgevers proberen hen zelfs al in te lijven voor ze hun opleiding hebben afgerond