Sinds corona moet een groot deel van de werkenden wereldwijd thuiswerken. En dat bevalt over het algemeen goed. Vooral het wegvallen van reistijd en de flexibelere dagindeling worden als grote voordelen gezien. Liefst een derde van de thuiswerkers wereldwijd geeft daarom aan na de crisis niet meer terug naar kantoor te willen. Bij sommige bedrijven is de baas al overstag. Zo hoeft het personeel van Twitter niet meer naar de werkplek te komen als ze dat niet willen, ook niet als het weer veilig genoeg is.

Luc Dorenbosch, expert op het gebied van werkinnovatie bij de Nederlandse Stichting voor Psychotechniek, zegt dat het thuiswerken als uitgangspunt niet nieuw is. ,,Kijk naar de vele zelfstandigen die veel thuiswerken of op deelkantoren of werkhubs door heel het land.” Ook zijn er genoeg bedrijven met werknemers in loondienst zonder vast kantoor. ,,Het idee van een kantoor als moederschip is aan herziening toe. De vraag is of flexibele kantoorconcepten nu een veel grotere vlucht gaan nemen.” 

Dorenbosch voorspelt dat werknemers uiteindelijk drie plekken gaan krijgen waar ze kunnen werken. ,,Voor bepaalde taken wordt thuiswerken de norm. Als je iets samen moet doen met collega’s of klanten, kan dat kleine clubje afspreken in een werkhub dichtbij huis zodat er minder gereisd wordt. Het kantoor is de derde optie, met nu de vraag voor welk werk het verantwoord genoeg is om daarvoor mensen te laten terugkeren.”

Steeds minder mensen op kantoor betekent halflege kantoorpanden. Dorenbosch: ,,Bedrijven zouden een deel van hun kantoor kunnen openstellen als een lokale werkplek voor andere bedrijven. Dat is met apps voor werkplek-reserveringen zo te regelen. We moeten Nederland gaan zien als één grote werkplek.” 

Iedereen af en toe naar een werkplek in de buurt laten gaan, zorgt voor minder woon-werkverkeer maar ook voor het opvullen van gaten in de arbeidsmarkt die steeds meer gaan ontstaan. ,,Iemand die in Oost-Groningen woont en daar minder werk kan vinden, kan mogelijk vanuit huis of werkhub aan de slag voor een bedrijf uit de Randstad.”

Het zal volgens Dorenbosch toch wel moeilijk zijn het bedrijfspand als moederschip los te laten. ,,Met een kantoor kun je laten zien wat voor club je bent, kijk maar naar het duurzame en letterlijk groene hoofdkantoor van Eneco. Maar het kantoor als statussymbool gaat minder belangrijk worden. We vonden de kantoortuin eerst ook geweldig, maar daar zijn we nu ook al afscheid van aan het nemen.”

Dat het kantoor van Protime halfleeg staat, komt volgens Polman niet verkeerd uit: ,,We zijn als bedrijf uit ons jasje aan het groeien. Daarom is het heel fijn om het kantoor nu te gaan zien als duiventil, een plek waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.” Werknemers komen gericht naar het pand voor bijvoorbeeld een afspraak of presentatie. ,,Maar daar moet je kantoor wel geschikt voor zijn, met genoeg ruimte voor grote groepen. Uiteindelijk willen we op kantoor meer presentatieruimten hebben dan werkplekken.”

Polman ziet wel dat het persoonlijke contact veel minder is geworden nu iedereen thuis aan het werk is.  ,,In virtuele meetings is er geen ruimte voor dat praatje bij de koffie, dit soort casual contact moet wel blijven bestaan.” Ook wil de directeur teambuilding en de bedrijfsuitjes niet afschaffen. Het bedrijf gaat daarom de komende tijd op zoek naar creatieve oplossingen. 

Het is belangrijk dat het personeel voldoende verbondenheid met het bedrijf blijft voelen. Maar ook hier moeten organisaties een oplossing voor vinden, ziet Dorenbosch. ,,Werkgevers die graag controle willen hebben over het personeel krijgen het lastig. Kantoorpolitiek is minder makkelijk te bedrijven als iedereen op afstand werkt.” Dus moet de werkgever gaan nadenken over zijn rol in het nieuwe werken. ,,Een manager wordt misschien wel meer een facilitator en coach. Ook is het nog maar de vraag of iedereen voor een en dezelfde baas blijft werken in de toekomst. Het idee van werknemer met een baas en kantoor kan wel wat creatiever worden ingestoken.” 

Thuiswerken is goed voor ons welzijn maar niet voor onze beoordeling, blijkt uit het onderzoek van deze promovendus: