Waarom onze hersenen zo van rijmpjes houden

Alles wat Sinterklaas zegt, nemen we erg serieus. Het is een stokoude man met een hoop levenservaring, die mensen feilloos doorziet en dat dwingt respect af. En misschien is het feit dat hij met ons communiceert via brieven op rijm wel de doorslaggevende factor.

Rijmpjes klinken misschien een beetje kinderachtig in de oren (‘piep, zei de muis in het voorhuis’), maar blijken een enorme overtuigingskracht te hebben. Wanneer iets rijmt, dan hebben we het idee dat de inhoud méér waar is en zijn we sneller overtuigd van de boodschap.

De Amerikaanse psycholoog Matthew McGlone doopte dit fenomeen rhyme-as-reason-effect toen hij erachter kwam dat zijn studenten zinnetjes meer waar vonden als ze rijmden. ‘Woes unite foes’ vonden ze meer waar dan het zinnetje ‘Misfortune unite foes’ terwijl beide uitdrukkingen grofweg hetzelfde betekenen (ongeluk verenigt vijanden). Werden de studenten bewust gemaakt van het rijmeffect, dan verdween deze denkfout.

Grappig. En handig als je een marketeer bent en een reclameslogan nodig hebt, want consumenten vinden rijmende slogans veel leuker en overtuigender, blijkt uit Noors onderzoek. Er zijn zelfs vermoedens dat rijmelarij wel eens is gebruikt in rechtszaken. Toen in 1995 O.J. Simpson terechtstond voor de moord op zijn ex-vrouw bleek hij de bebloede handschoen die als bewijsmateriaal diende, niet te passen. Zijn verdedigende advocaat zou toen tegen de jury hebben gezegd: ‘If the glove don’t fit, you must acquit’ (‘als de handschoen niet past, dan moet je hem vrijspreken’). Was dit rijmpje voor de juryleden het laatste zetje dat ze nodig hadden om hem vrij te spreken?

En als dat zo is, waarom werkt rijm dan zo goed om mensen te overtuigen? Het is waarschijnlijk een combinatie van dat het mooi klinkt en dat onze hersenen het makkelijker kunnen verwerken en onthouden. ‘Cognitief gemak’ wordt dit ook wel eens genoemd, als een boodschap zich geruisloos in ons brein nestelt. Geen wonder ook dat ezelsbruggetjes vaak rijmen (‘Op 1 april verloor Alva zijn bril’), zo wordt ook saaie lesstof een stuk makkelijker te onthouden.

Het werkt helaas niet altijd. Volslagen flauwekul wordt voor de toehoorder niet meer waar als je het op rijm zet. Dus ook al dicht Sinterklaas nog zo prachtig over je kwaliteiten, het overtuigt je leidinggevende er niet per se van dat jij een fikse loonsverhoging verdient.

Meer weten over onze hersenen op de werkplek? Lees dan ook Chantals boek Ons feilbare denken op het werk: over denkfouten op de werkvloer (2018).

Bekijk hier onze video's op het gebied van werk: