Waarom ook jij online kan worden opgelicht
Gedragspsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: online oplichting.
Delen per e-mail
Bíjna klikte ik op de knop in de e-mail. Ik kreeg een bericht van mijn e-mailprovider dat ik nu meteen kosteloos mijn zakelijk account moest verlengen, want morgen zouden ze alles weggooien. De schrik sloeg me om het hart en ik wilde meteen reageren door op de link in de mail te klikken. Net op tijd dacht ik: mórgen al? Dat is raar.
Het had weinig gescheeld of ik tuinde met open ogen in een phishingmail. De oplichters die hem stuurden wilden waarschijnlijk dat ik mijn betaalgegevens invulde of belangrijke wachtwoorden achterliet. Juist online oplichting komt in deze coronatijd meer voor, aldus de Consumentenbond.
Denkfouten
Oplichters zijn net als ik expert in denkfouten. Ze weten dat ze moeten zorgen dat we niet te hard nadenken, maar beslissen op ons gevoel en met onze automatische piloot. Juist dan zijn we gevoelig voor denkfouten en tuinen we in hun trucs. Ze maken ons bang, zoals mij overkwam, of juist heel blij met een grote nepprijs die je alleen nog even moet innen door je gegevens achter te laten. Of ze leiden je af en jatten achter je rug om je portemonnee.
Oplichters weten dat ze moeten zorgen dat we niet te hard nadenken, maar beslissen op ons gevoel en met onze automatische piloot
Dat we erin tuinen komt niet alleen omdat we even niet opletten, maar ook omdat we geloven dat wíj niet opgelicht kunnen worden. Horen we weer eens van een collega die op een verkeerde link heeft geklikt, dan hebben we weinig medelijden. We geloven in een eerlijke wereld waarin goede mensen goede dingen overkomen.
Truc
Bovendien zijn we er stiekem van overtuigd dat we net iets slimmer zijn dan anderen. Hoe zekerder je bent op een bepaald vlak, hoe kwetsbaarder. Je denkt dan immers dat de kans klein is dat je wordt opgelicht. Amerikaanse psychologen kwamen erachter dat hierdoor elke truc zijn eigen doelgroep heeft. Zo bleken hoogopgeleide mannen met een dik inkomen vaker slachtoffer te zijn van investeringsfraude, kochten armere laagopgeleiden vaker valse loten die een betere toekomst beloofden en bleken ouderen op hun hoede bij vreemden, maar werden ze vaker bestolen door familie en bekenden.
Hoe word je nooit meer opgelicht? Door áltijd wantrouwend en oplettend te zijn. Toch wil je dat niet. We zijn sociale dieren en hebben behoefte aan echt contact, en onze hersenen zijn niet gemaakt om altijd maar alert te zijn.
Meer weten over onze hersenen op de werkplek? Lees dan ook Chantals boek Ons feilbare denken op het werk: over denkfouten op de werkvloer (2018).
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Bezorger Marcos blikt terug op drukste jaar ooit: ‘Weet je wat zwaar is? Die zakken kattensteentjes’
Gesloten winkels en de drukke decembermaand: het is topdrukte bij de pakketbezorgers. Iedere dag heeft Marcos Bergsma 160 stops. ,,Ik houd van dit werk, ik heb zo mijn vrouw leren kennen.” -
Huizenprijs ongekend hoog door schaarste: koper kan ‘kiezen’ uit amper twee huizen
Woningzoekenden hebben nog altijd grote moeite om een geschikte plek te vinden. Ze zijn bereid diep in de buidel te tasten, ondanks de economische onzekerheid die de coronapandemie met zich meebrengt. In de huurmarkt ontstaat wel ademruimte. -
PREMIUM
Koken & eten Met dit slimme bord krijgen kinderen tussen 4 en 8 jaar makkelijker hun groente binnen
Een grote groenteproducent ontwikkelde een slim bord dat kinderen helpt meer broccoli, erwtjes en witlof te eten. In het bord zijn vijf trucjes verwerkt. -
Waarom velen van ons langzaam lezen (en dat helemaal niet erg is)
Gedragspsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: snellezen. -
eigen tuin eerst Tijd om de wilgen te knotten: zo doe je dat
Een geknotte boom ziet er prachtig uit. Als de grond niet bevroren is, kun je wilgen nu planten. En kortwieken. Tuingoeroe Romke van de Kaa helpt je op weg.
-
PREMIUM
Hoe huisvesting van arbeidsmigranten deze politica de das omdeed
Karin Zwinkels had als wethouder van de gemeente Westland huisvesting van arbeidsmigranten in haar portefeuille. Eind 2019 stapte zij op, omdat haar aanpak niet meer werd gesteund. Veel is er volgens haar sindsdien niet veranderd. Keer op keer sneuvelen plannen vanwege weerstand uit omgeving en politiek. ,,Het is een not-in-my-backyardverhaal.” -
Waarom we geen ‘nee’ kunnen zeggen tegen dat lekkere koekje of die nieuwe telefoon
Neuropsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: de opvallendheidsbias. -
PREMIUM
Zorgverzekering en energierekening stijgen, maar het inkomen gelukkig ook
Zorg, wonen, energie, boodschappen en belasting. Het kost dit nieuwe jaar net iets meer geld. Corona heeft ook invloed op onze portemonnee: we verbruiken meer stroom en rijden minder auto. Toch hebben werkenden in 2021 wat meer te besteden.