Waarom we achteraf toch spijt hebben van onze felbegeerde aankopen

Heb jij wel eens iets gekocht waar je achteraf gezien een beetje spijt van hebt? Een duur colbert dat je nog nooit hebt gedragen, verse groente die liggen te verpieteren in de koelkast of zelfs een auto die je toch een beetje tegenvalt? Dat komt vaak voor: uit Brits onderzoek uit 2017 blijkt dat maar liefst 82 procent van de volwassenen wel eens last heeft van deze ‘buyer’s remorse’.

We denken dat we blij worden van dingen kopen, en dat is ook wel een beetje waar: voor een heel korte tijd zijn we blij met onze aankoop. Daarna dendert het leven gewoon weer verder en het maakt eigenlijk weinig uit of je daar de nieuwste smartwatch bij draagt. Over drie jaar moet je sowieso weer een nieuwe.

Begin 2020 was ik dit riedeltje helemaal beu en besloot ik om uit die zogeheten hedonistische tredmolen te stappen en zo min mogelijk meer te kopen. Toen kwam corona en dat maakte mijn voornemen moeilijker én makkelijker. De winkels sloten hun deuren, maar internet lonkte dag en nacht. Wie het kopen echt niet kan laten, kan toch geld uitgeven aan dingen die gelukkig maken, meent sociaal psycholoog Thomas Gilovich. Hij deed er jarenlang onderzoek naar en concludeerde dat geld het meeste geluk oplevert als je het besteed aan bijvoorbeeld vakanties, concerten of etentjes. Ja Thomas, dat kan nu dus niet he.

Of toch. De reden dat ervaringen ons meer gelukkig maken dan spullen is omdat ze minder goed te vergelijken zijn. Bij een telefoon blijf je je afvragen of je de beste hebt gekocht, maar kampeervakanties zijn allemaal uniek. Ook zijn ervaringen vaak sociaal, je bent met anderen en dat levert weer mooie herinneringen op die je jarenlang kan koesteren. Voor zulke ervaringen hoef je geen vliegtuig te pakken. Een koffie met een goede vriend volstaat.

Of je koopt spullen die ervaringen opleveren, suggereert Gilovich. Als een nieuwe telefoon of tablet zorgt dat je kan videobellen met je ouders of kleinkinderen, dan maak je herinneringen. Een nieuwe fiets brengt je naar mooie plekken, een bordspel levert gezellige avonden op met je gezin. Na veel nadenken gaf ik me op voor een online cursus. Met tien anderen leer ik grafisch vormgeven. Ik heb nog geen spijt.

Meer weten over onze hersenen op de werkplek? Lees dan ook Chantals boek Ons feilbare denken op het werk: over denkfouten op de werkvloer (2018).

Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière: