We hebben het druk, maar we vóelen ons ook vooral druk. Hoe komt dat?
,,We willen, moeten en kunnen heel veel. Allereerst dat willen. Nederlanders willen zoveel dat het niet allemaal meer past. Vroeger bleven vrouwen vooral thuis en gingen mannen naar het werk. Het ritme van het hele gezin draaide rond het werkritme van de man. Nu is dat veel complexer. Beide partners hebben een baan, kinderen hebben hun eigen schema. Het is lastig om dat allemaal op elkaar af te stemmen.’’ 

,,Daarnaast moeten we van alles. We willen een goede moeder of vader, werknemer, vriend én partner zijn. Ook aan die rollen ontlenen we status. En tot slot kunnen we heel veel. Door onze telefoon kunnen we alles overal de hele dag volgen. We willen niks missen. Vijf op de tien mensen voelt zich druk, maar we zijn ook daadwerkelijk drukker geworden. Vooral hoog opgeleide ouders van jonge kinderen én mantelzorgers met een betaalde baan hebben veel taken op een dag.’’

Dat we druk zijn komt niet alleen door onszelf, schrijft u, maar ook door de omgeving. Hoe zit dat?
,,Er zit 24 uur in een dag. Hoe jij die tijd besteedt, hangt niet alleen af van jezelf, maar ook van je partner, je baas, je kinderen, vrienden en familie. Tegelijkertijd heb je ook te maken met regels en normen die in de samenleving bestaan. In Nederland wordt verwacht dat je veel tijd doorbrengt met je kinderen, dat je een actieve rol speelt op school. Maar bijvoorbeeld ook dat we onze vrije tijd op een interessante manier besteden. Daar willen we aan voldoen. Dat maakt ons ook druk.’’

Hoe doen we het in vergelijking met andere landen?
,,Er is geen ander Europees land waar mensen feitelijk mínder druk zijn dan in Nederland. Al is het verschil kleiner dan in de jaren 70. Tegelijkertijd voelen we ons wel net zo druk als elders. Dat is bijzonder. We willen, moeten en kunnen zoveel, we proberen alle ballen in de lucht te houden, misschien wel meer dan in andere landen.’’

En toen kwam corona, zorgde dat voor meer rust?
,,Niet per se. Een deel van de bevolking kreeg het juist drukker. De ongelijke verdeling van tijdsdruk nam toe. Ouders moesten hun kinderen bezig houden, les geven én zelf werken. Zij kregen het nog drukker. En ook het moeten en het willen zijn gebleven. Je was pas succesvol met een nieuwe hobby, het leren van een nieuwe taal, het volgen van een cursus en we knapten massaal ons huis op. Het was niet zo dat we even helemaal niets deden.’’

Tijdsdruk zorgt voor stress en een op de zes werkenden heeft burn-outklachten. U pleit daarom voor een ministerie van Tijdsbesteding. Wat kan die doen?
,,Mensen lezen zelfhulpboeken om de ervaren tijdsdruk te verminderen. Maar zoals gezegd ligt tijdsdruk ook aan de omgeving. De overheid kan daar een rol in spelen. Bijvoorbeeld door de druk eerlijker te verdelen. Door mensen zonder werk meer kansen te geven mee te doen, kun je de druk wellicht verlichten bij anderen. Dat is niet makkelijk: niet iedereen kan zomaar andermans taken overnemen, maar het begint met er serieus over nadenken. Denk bijvoorbeeld aan het uitbesteden van diensten als boodschappen, administratie en het huishouden, en zo drukke mensen ontlasten.’’

Ook druk, druk, druk? Tips van Tanja van der Lippe om de tijdsdruk te verminderen:

1. Zorg voor maatwerk 
Je bent een ‘segmenteerder’ (willen werk en privé gescheiden houden) of een ‘integreerder’ (werk en privé lopen zonder problemen door elkaar). Als een segmenteerder ’s avonds nog een werkmail krijgt gaat hij of zij malen en zelfs slecht slapen. Zij zijn het best gebaat bij een aparte werkkamer en moeten liever ’s avonds niet meer hun mail checken. Het helpt ook als je je baas daarvan op de hoogte stelt. Integreerders vinden dat niet zo erg.

2. Vind een balans tussen méér willen en genoeg hebben.
We moeten wel ambitieus zijn als het gaat om het ontwikkelen van onze talenten. Maar het is tegelijkertijd niet nodig om altijd maar ‘aan’ te staan. Is het bijvoorbeeld nodig om telefoontjes van de baas aan te nemen buiten werktijd of tijdens sportactiviteiten?

3. Creëer een gezonde afwisseling tussen inspanning en ontspanning.
Door te sporten, aan mindfulness te doen of concreter; eindelijk eens die vakantiedagen op te nemen. In Nederland blijven jaarlijks 100 miljoen vakantiedagen ongebruikt, terwijl we in Nederland niet de meeste vakantiedagen hebben.

Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière: