Werkenden zijn de afgelopen jaren niet veel meer gaan bijleren

Om langer mee te draaien op de arbeidsmarkt, zet de overheid bijvoorbeeld in op een ‘leven lang leren’ waarbij werknemers tijdens hun loopbaan scholing blijven volgen met als gevolg dat ze ontwikkelingen beter bij kunnen houden en aantrekkelijker worden voor andere werkgevers als ze onverhoopt hun eigen baan niet meer kunnen uitoefenen. ,,Er is sinds 2004 weinig veranderd”, zegt SCP-onderzoeker Edith Josten. Het betreft een langlopend onderzoek tussen 2004 en 2018 onder 4500 werkenden en niet-werkenden waarmee het SCP in kaart wil brengen of de ontwikkelingen in inzetbaarheid overeenkomen met het overheidsbeleid, aldus Josten. 

De enige groep die wel meer scholing ging volgen, was de groep 55-plussers. ,,Ik denk dat dat komt omdat de pensioenleeftijd is toegenomen. Voor werkgevers en werknemers loont het nu meer om hierin te investeren.” Dat er in andere leeftijdsgroepen weinig toename is, is zeker in het licht van de coronacrisis een gemiste kans, vindt Josten. ,,Het is lastig om in de toekomst te kijken, maar sommige sectoren - zoals de luchtvaart en de evenementenbranche - zullen deels kleiner kunnen worden. Werknemers zullen een nieuwe baan moeten zoeken. Misschien was het dan makkelijker geweest als er de afgelopen jaren meer aandacht was geweest voor scholing. Al was een crisis in deze omvang natuurlijk niet te voorzien”, benadrukt ze. 

Naast meer scholing, wisselen 55-plussers ook vaker van werkgever. ,,De overheid wil dat mensen tot op latere leeftijd de overstap kunnen maken naar een ander bedrijf. Maar in de praktijk is dit vooral noodgedwongen mobiliteit: werknemers die de overstap maken omdat ze iets anders moeten doen”, aldus Josten, die het wel positief vindt dat deze mensen wel iets anders weten te vinden vanuit werkloosheid.  Anderzijds snapt Josten dat deze groep niet vrijwillig op zoek gaat naar een andere baan. ,,Dat is denk ik een groot risico. Je moet weer beginnen met een tijdelijk contract en daarbij ben jij als - je werkgever moet inkrimpen - de laatst binnengekomen medewerker in jouw leeftijd.”

Het SCP plaatst wel een kanttekening bij de cijfers uit het onderzoek: de coronacrisis. Josten: ,,Ik heb nog nooit meegemaakt dat een zo’n situatie plotseling zo is veranderd. Alles wordt de komende tijd anders.” Denk bijvoorbeeld aan bijscholing: dat schiet er nu misschien eerder bij aan en bovendien is ‘informeel leren’, waarbij je leert van je collega’s nu ook een stuk lastiger. ,,Ik ben heel benieuwd hoe het de komende tijd zal gaan en hoe het opgepakt zal worden als iemand zijn of haar baan verliest.” Uit het onderzoek blijkt dat werklozen de afgelopen 14 jaar niet actiever zijn gaan solliciteren, maar wel lagere eisen stellen aan het type contract. Of dat aan de strengere eisen voor een werkloosheidsuitkering ligt, is onduidelijk.  

Toe aan een nieuwe uitdaging? Coach Charlotte van 't Wout geeft tips om supersnel promotie te maken.