Zo komt het dat mensen graag anderen 'na-apen'

,,Ben ik nou zo slecht met instructies?’’ vraag ik vertwijfeld aan vriendin L. ,,Nee, het was echt niet te begrijpen!’’ beaamt ze. Allebei gingen we die dag naar dezelfde coronateststraat, om deze avond naar een concert te mogen. Zij was met de auto een poosje bij de ingang van de hal blijven staan, omdat ze geen idee had waar ze heen moest. Ik fietste gewoon door, maar werd teruggestuurd om mijn fiets weg te zetten en aan te sluiten achter de wachtende auto’s.

,,Vroem vroem vroem’’, riep ik naar de testmevrouw toen ik aan kwam lopen en ik deed alsof ik een auto bestuurde, maar ze kon er niet om lachen. Ze reikte een tissuedoos aan, zodat ik mijn neus kon snuiten en ik gooide het propje in een vuilnisbak, waarop ze heel hard ‘Nee!’ gilde. Blijkbaar had het niet in die prullenbak gemoeten, maar waar dan wel? Later realiseerde ik me dat ik mijn mondkapje niet had gebruikt, geen idee waar ik die op moest zetten.

Als ik iets lastig vind van deze coronaperiode, is het wel dat er overal ineens nieuwe handleidingen voor zijn. Walste je eerst op automatische piloot een winkel, kapsalon of koffietentje binnen, nu sta je eerst te zoeken naar een geplastificeerd A4'tje met ingewikkelde instructies. Vroeger bij gym kon ik al geen touw vastknopen aan de uitleg van de docent die wilde dat je óver de kast sprong en óp de bok (of toch precies andersom?) Hoe dan? Liever kijk ik hoe anderen het doen.

Die tic hebben we eigenlijk allemaal. Als we onzeker zijn en niet goed weten wat te doen of te kiezen, dan doen we onbewust wat anderen doen. Dit sociale bewijs werkt meestal perfect. Blijkbaar weten anderen wel hoe het moet of hebben ze informatie die jij niet hebt. Als je in de rij staat voor de wc en iedereen negeert het laatste hokje dat vrij is, dan zal dat wel een reden hebben. We kopen de computer die volgens de site het meest verkocht is, kiezen het tafeltje op het terras waar net mensen hebben gezeten en kijken omhoog als iedereen omhoog kijkt. 

Toch loont het soms om net verder te kijken. Dan blijkt dat laatste wc-hokje gewoon prima in orde en die computerbeoordeling hartstikke nep.

Lees ook Chantals boeken Waarom perfectionisten zelden gelukkig zijn, 13 tips tegen perfectionisme (2021) en Ons feilbare denken op het werk (2018).

Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière: