Zo zorg je dat mensen zich iets herinneren van een overleg

,,Zijn jullie al klaar om te bestellen?” Het is al de derde keer dat de serveerster langskomt. Mijn vriend en ik zijn zo druk in gesprek dat we nog steeds niet goed naar de menukaart hebben gekeken. Snel probeer ik te herinneren wat ik heb gelezen. ,,Een broodje belegen kaas”, weet ik er snel uit te persen. Dat staat bovenaan de lijst broodjes. Niet per se mijn favoriet, maar prima.

Als ik een broodjeszaak had, dan zou ik bovenaan de lijst niet het voordelige broodje kaas hebben gezet, maar een wat duurdere keuze. Iets met carpaccio of geitenkaas. En onderaan de lijst ook. Wanneer we informatie proberen te herinneren, dan herinneren we namelijk niet alles even goed. Alles wat bovenaan of onderaan een lijst staat, wordt vaker herinnerd.

Wat je het eerst hebt gehoord of gelezen, weet je vaak nog goed, omdat je in je hoofd wat ruimte en tijd hebt gehad om te herhalen. Hierdoor zit deze kennis al in je langetermijngeheugen, ook als het nog maar een paar minuten geleden is. Dit wordt het ‘primacy-effect’ genoemd. Volgens het ‘recency-effect’ herinner je ook de laatste informatie, omdat die het verst is en nog in je kortetermijngeheugen rondzingt.

Dit fenomeen is eenvoudig te testen. Lees iemand een rijtje van twintig woorden voor en vraag diegene meteen daarna zoveel mogelijk van die woorden op te noemen. Grote kans dat ze bovenaan en onderaan in de lijst stonden.

Hoe vaak dit precies voorkomt, is niet bekend, maar er zijn veel situaties te bedenken. Lees je deze column ergens in het midden van de site, dan ben je deze na het laatste artikel waarschijnlijk alweer vergeten. Je herinnert je nog wel wat er in dikke chocoladeletters bovenaan stond en wat je als laatste las.

Ook bij overleggen of trainingen hebben we vaak de neiging te beginnen met wat ditjes en datjes (‘Klaas is op vakantie’) en af te sluiten met wat huishoudelijke mededelingen (‘Zet jullie koffiekopjes alsjeblieft op het aanrecht’). Jammer. Want juist deze momenten zijn ideaal om te herhalen wat echt belangrijk is.

Dus. Sluit nu je internet af, dan is er meer kans dat je je deze column morgen nog herinnert.

Meer weten over onze hersenen op het werk? Chantal van der Leest is ook auteur van het boek Ons feilbare denken op het werk: over denkfouten op de werkvloer (2018).

Tijdens je slaap kan je geheugen manipuleren en zo herinneringen wissen of karate leren. Het klinkt als sciencefiction, maar de wetenschap is dichterbij dan je denkt. Lucia Talamini is neurobioloog aan de Universiteit van Amsterdam en legt in dit college bij de Universiteit van Nederland uit hoe dat werkt: