Jan-Govert van Gilst heeft een missie: plastic vervangen met producten van olifantsgras
VideoOlifantsgras is volgens Jan-Govert van Gilst hét alternatief voor plastic, dat het milieu vervuilt. Natuurlijk moeten de telers in het Westland ermee aan de slag.
Dat Jan-Govert van Gilst met zijn Vibers-kantoor in het Horti Business Center in Honselersdijk zit, heeft alles te maken met wat er in het Westland wordt verbouwd. ,,Hier zitten mijn klanten”, zegt Van Gilst enthousiast. ,,Ik moet de Westlandse telers ervan overtuigen dat hun duurzaam geteelde tomaten en komkommers ook duurzame verpakkingen verdienen.”
Het is bijna tegenstrijdig. Beheerst en rustig spreekt Van Gilst over zijn passie. Maar het doel dat hij zichzelf heeft gesteld is verre van bescheiden. Zijn ogen lachen vriendelijk en met veel geduld zal hij de rest van het gesprek uitleggen welke plannen hij heeft: hoe hij met zijn ‘vibers’ de wereld van de gigantische plasticsoep en -productie wil genezen.
Lege portemonnee
Met Vibers heeft Van Gilst een methode ontwikkeld om van olifantsgras een alternatief voor plastic te maken. Het riet, dat de bijnaam kreeg omdat ‘een olifant zich erin zou kunnen verstoppen’, heet officieel ‘miscanthus’. Het is een onderhoudsarme plant die vier keer zoveel CO2 uit de lucht onttrekt als bomen. De stengels kan hij versnipperen en verwerken tot een materiaal waarmee papier, bekers, bakjes en zelfs beton gemaakt kan worden.
Begin 2011 was de uit Hellevoetsluis afkomstige ondernemer nog werkzaam in de ict-wereld. Toen hij op vakantie was in Borneo, viel volgens hem het kwartje. ,,Ik zag daar hoe hele bossen werden gekapt voor brandstoffen, hoe de winning van cement voor vervuiling zorgt en dat er overal plastic lag. Twee maanden later heb ik ontslag genomen en ben ik aan de slag gegaan met duurzaamheid.”
Met een lege agenda én een lege portemonnee stortte Van Gilst zich op zijn doel. In eerste instantie had hij het idee om datacentra te gaan verduurzamen. Een tijdje adviseerde hij bedrijven in die branche, maar het feit dat er elders in de wereld hele natuurgebieden sneuvelen voor grondstoffen die we hier in Nederland nodig hebben, bleef door zijn hoofd spelen.
Braak
,,In 2011 was er een crisis in de bouwbranche en op de een of andere manier was dat voor mij een trigger. Destijds lagen veel bouwprojecten op hun gat en bleven gronden braak liggen. Ik wilde daar bamboe op gaan telen, maar dat had nog veel nadelen. Zo is het duur om aan te leggen en heb je speciale machines nodig om het te verwerken. Geen goede businesscase dus.”
Onderzoekers van de universiteit van Wageningen brachten me op het idee om olifantsgras te gebruiken
Toch werd Van Gilst uitgenodigd om zijn idee uit te doeken doen op een van de populaire TED-talkconferenties. Een bijeenkomst waarbij mensen met een uniek verhaal worden uitgenodigd om te vertellen over dé prestatie in hun leven. Ook won hij 50.000 euro bij een duurzaamheidsverkiezing om zijn idee verder uit te werken. Daar stond hij dan. Met 50.000 euro op zak en een slechte businesscase. ,,Dus ging ik op zoek naar een alternatief voor bamboe. Onderzoekers van de universiteit van Wageningen brachten me op het idee om olifantsgras te gebruiken. Toen heb ik in het Rotterdamse Charlois mijn eerste hectare olifantsgras aangelegd. Dat staat er nog steeds.”
Van Gilst bedacht een manier om de snippers van olifantsgras zodanig te bewerken dat er papier van kon worden gemaakt. Hij vroeg er wereldwijd patent op aan en zocht een lokale papierfabriek, want hij wil dat alles lokaal en duurzaam wordt geproduceerd. Hij noemde het ‘Hierpapier’.
Verschrikkelijk vervuilend
Nadat actieorganisatie Urgenda, die de eerste doos in ontvangst mocht nemen, erover had getwitterd, ging het als een speer. ,,Mijn vrouw moest wel even slikken toen er een vrachtwagen vol papier kwam voorrijden bij ons huis. Maar binnen een mum van tijd was het verkocht.”
Bij papier bleef het niet. Van Gilst ging verder met ontwikkelen en vond manieren om de vezels te verwerken in beton, om zo het gebruik van cement te verminderen. ,,De winning van cement is namelijk verschrikkelijk vervuilend.” Inmiddels staan in diverse gemeentes ‘duurzame’ bankjes van beton van olifantsgras.
Ondertussen had hij allang niet meer genoeg aan die ene hectare olifantsgras in de Rotterdamse woonwijk. Op verschillende braakliggende terreinen in Nederland staat in totaal twintig hectare van het superriet. ,,De rest nemen we af van andere telers. Veel boeren hebben namelijk wel een stukje olifantsgras staan.”
Afgetreden
Van Gilst opereert niet meer alleen. Hij is onlangs afgetreden als ceo (Chief Elephantgrass Officer) en heeft een team om zich heen verzameld. ,,Ik wil me echt bezighouden met het ontwikkelen van Vibers. De sales en het runnen van het bedrijf, dat is niet mijn ding. Voor dat werk heb ik andere goede mensen aangenomen, waarvan er overigens twee uit de plasticindustrie komen. Grappig hè?”
Het doet denken aan de producten van bamboe die inmiddels veelvuldig verkrijgbaar zijn
,,Kijk, dit is ook allemaal gemaakt van olifantsgras.” De ondernemer pakt de fruitschaal op en wijst wat bakjes aan die in het raamkozijn staan. Het doet denken aan de producten van bamboe die inmiddels veelvuldig verkrijgbaar zijn. ,,Ze worden gemaakt in een plasticfabriek. Ja dat is aan de ene kant wel gek. Dat wij gebruikmaken van de machines van ‘de vijand’,” zegt Van Gilst gekscherend. ,,We moeten het de fabrikanten zo makkelijk mogelijk maken om plastic te vervangen. Dus ze moeten niet andere machines hoeven aanschaffen. Maar ook wel grappig toch? Dat we het materiaal van de toekomst nu laten maken in de plasticfabrieken die straks hopelijk geen plastic meer maken.
Dure productie
,,Bij een fabriek hebben we zelfs olifantsgras geteeld en een bord laten neerzetten: ‘Hier maken we het plastic van de toekomst’. Één nadeel voor het gebruiksgemak: de spullen kunnen nog niet in de vaatwasser.”
Het klinkt allemaal geweldig. Een plasticvervanger die meer CO2 opneemt dan bossen, die niet schadelijk is voor het milieu en multi-toepasbaar is. Maar Van Gilst is er nog niet. Hij krijgt steeds meer te maken met de ‘gevestigde orde’. Zo maakt de wetgeving het lastig om door de testen te komen die de overheid verplicht voor verpakkingen voor voeding. Vleeswarenverpakkingen van ‘vibers’ worden niet toegelaten. Groente en fruit verpakken in vibers mag wel. Maar dan komt de tweede hindernis: geld. De productie kost nog steeds twee keer zoveel als plastic.
,,Dat is de grootste reden dat veel telers hier in het Westland er nog niet aan willen geloven. Het is echt lastig om voet aan de grond te krijgen. Een tomatenteler heeft de stap gezet, maar ik zoek nog naar een paar grote spelers die willen beginnen. Je wil toch dat je groente in een duurzame verpakking zitten? De tijd van in plastic verpakte komkommers en courgettes moet snel voorbij zijn.”
Elke ochtend het nieuws uit Westland in je mailbox? Schrijf je in voor de nieuwsbrief!
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Zo ontmoedigt je smarthome inbrekers tijdens je vakantie
Vakantie is fijn, maar voor veel mensen kan het achterlaten van hun huis ook veel stress opleveren. Ben jij bang voor inbrekers, heb je huisdieren die niet mee mogen of verwacht je post terwijl jij in een tropisch oord zit? Dan bieden deze smarthometoepassingen soelaas. -
Interieurinfluencers laten tienduizenden mensen in hun huis kijken: 'Het is een beetje uit de hand gelopen’
Voor sommige interieurstylisten is hun eigen huis hun etalage. Ze delen foto’s en video’s van hun aangeklede woon- en slaapkamers op social media. Hoe is het om zoiets persoonlijks als je huis op het wereldwijde web te zetten? Drie stylisten slash interieurinfluencers vertellen. -
PREMIUM
In de kas van Jochem en Marjolijn werkten uitgebuite Oekraïners, maar zij wisten van niets
Heel Nederland viel vorige maand over het Westlandse bedrijf Vreugdenhil Bulbs & Plants waar vluchtelingen uit Oekraïne met wurgcontracten aan het werk waren. Eigenaren Jochem en Marjolijn Vreugdenhil schrokken zich lam. Ze zeggen het niet te hebben geweten en vreesden door alle negatieve media-aandacht voor het voortbestaan van hun bedrijf. Ze vertellen hun verhaal exclusief aan het AD. -
PREMIUM
Na vijf jaar ‘ballingschap’ keren de alpaca’s van Theo Enthoven terug in Westland
Vijf jaar geleden werd Theo Enthoven met zijn alpaca’s ‘verbannen’ naar Brabant, omdat hij geen dieren mocht houden op zijn braakliggende tuinbouwgrond. Nu er na de lokale verkiezingen een andere politieke wind is gaan waaien, gaat hij terug. ,,Dit is een grote middelvinger naar het CDA.” -
Oplegger van vrachtwagen vliegt plots in brand tijdens lossen in De Lier
Tijdens het lossen van een vrachtwagen is een brand ontstaan bij een bedrijf aan de Zijtwende in De Lier.
-
Woensdag naast gehaktdag ook raadsdag: ‘Dinsdag te druk voor wethouders’
In Westland wordt woensdag, naast gehaktdag, ook gemeenteraadsdag. Tot nu toe was dinsdag de dag waarop de Westlandse politiek maandelijks plenair bijeenkwam. De eerstkomende raadsvergadering na het zomerreces is nu op woensdag 14 september. -
Waarom we steeds vaker een lekke band hebben op vakantie
Auto's hebben steeds vaker een lekke band in het buitenland. Tien jaar geleden ging het in 20 procent van de pechgevallen in het buitenland om een lekke band, nu is dat 29 procent. Dat meldt de Belgische mobiliteitsorganisatie VAB. -
PREMIUM
Joseph zwom in 25 dagen vanuit Zwitserland naar Hoek van Holland: ‘Was een geweldige reis’
Van een darminfectie en een begeleidingsboot die niet meer te redden was tot prachtige uitzichten en bijzondere ontmoetingen: de Duitse zwemmer Joseph Hess (35) zwom in 25 dagen vanuit Zwitserland 1230 kilometer de Rijn af. Vanavond om 18.00 uur kwam zijn tocht ten einde in Hoek van Holland.