Jan-Govert van Gilst heeft een missie: plastic vervangen met producten van olifantsgras

Dat Jan-Govert van Gilst met zijn Vibers-kantoor in het Horti Business Center in Honselersdijk zit, heeft alles te maken met wat er in het Westland wordt verbouwd. ,,Hier zitten mijn klanten”, zegt Van Gilst enthousiast. ,,Ik moet de Westlandse telers ervan overtuigen dat hun duurzaam geteelde tomaten en komkommers ook duurzame verpakkingen verdienen.”

Het is bijna tegenstrijdig. Beheerst en rustig spreekt Van Gilst over zijn passie. Maar het doel dat hij zichzelf heeft gesteld is verre van bescheiden. Zijn ogen lachen vriendelijk en met veel geduld zal hij de rest van het gesprek uitleggen welke plannen hij heeft: hoe hij met zijn ‘vibers’ de wereld van de gigantische plasticsoep en -productie wil genezen.

,,In 2011 was er een crisis in de bouwbranche en op de een of andere manier was dat voor mij een trigger. Destijds lagen veel bouwprojecten op hun gat en bleven gronden braak liggen. Ik wilde daar bamboe op gaan telen, maar dat had nog veel nadelen. Zo is het duur om aan te leggen en heb je speciale machines nodig om het te verwerken. Geen goede businesscase dus.”

Van Gilst bedacht een manier om de snippers van olifantsgras zodanig te bewerken dat er papier van kon worden gemaakt. Hij vroeg er wereldwijd patent op aan en zocht een lokale papierfabriek, want hij wil dat alles lokaal en duurzaam wordt geproduceerd. Hij noemde het ‘Hierpapier’.

Nadat actieorganisatie Urgenda, die de eerste doos in ontvangst mocht nemen, erover had getwitterd, ging het als een speer. ,,Mijn vrouw moest wel even slikken toen er een vrachtwagen vol papier kwam voorrijden bij ons huis. Maar binnen een mum van tijd was het verkocht.”

Bij papier bleef het niet. Van Gilst ging verder met ontwikkelen en vond manieren om de vezels te verwerken in beton, om zo het gebruik van cement te verminderen. ,,De winning van cement is namelijk verschrikkelijk vervuilend.” Inmiddels staan in diverse gemeentes ‘duurzame’ bankjes van beton van olifantsgras.

Ondertussen had hij allang niet meer genoeg aan die ene hectare olifantsgras in de Rotterdamse woonwijk. Op verschillende braakliggende terreinen in Nederland staat in totaal twintig hectare van het superriet. ,,De rest nemen we af van andere telers. Veel boeren hebben namelijk wel een stukje olifantsgras staan.”

Van Gilst opereert niet meer alleen. Hij is onlangs afgetreden als ceo (Chief Elephantgrass Officer) en heeft een team om zich heen verzameld. ,,Ik wil me echt bezighouden met het ontwikkelen van Vibers. De sales en het runnen van het bedrijf, dat is niet mijn ding. Voor dat werk heb ik andere goede mensen aangenomen, waarvan er overigens twee uit de plasticindustrie komen. Grappig hè?”

,,Bij een fabriek hebben we zelfs olifantsgras geteeld en een bord laten neerzetten: ‘Hier maken we het plastic van de toekomst’. Één nadeel voor het gebruiksgemak: de spullen kunnen nog niet in de vaatwasser.”

Het klinkt allemaal geweldig. Een plasticvervanger die meer CO2 opneemt dan bossen, die niet schadelijk is voor het milieu en multi-toepasbaar is. Maar Van Gilst is er nog niet. Hij krijgt steeds meer te maken met de ‘gevestigde orde’. Zo maakt de wetgeving het lastig om door de testen te komen die de overheid verplicht voor verpakkingen voor voeding. Vleeswarenverpakkingen van ‘vibers’ worden niet toegelaten. Groente en fruit verpakken in vibers mag wel. Maar dan komt de tweede hindernis: geld. De productie kost nog steeds twee keer zoveel als plastic.

,,Dat is de grootste reden dat veel telers hier in het Westland er nog niet aan willen geloven. Het is echt lastig om voet aan de grond te krijgen. Een tomatenteler heeft de stap gezet, maar ik zoek nog naar een paar grote spelers die willen beginnen. Je wil toch dat je groente in een duurzame verpakking zitten? De tijd van in plastic verpakte komkommers en courgettes moet snel voorbij zijn.”

Elke ochtend het nieuws uit Westland in je mailbox? Schrijf je in voor de nieuwsbrief!