Nieuw 'westerlicht' of een groot bordeel?

Nee, helaas voor liefhebbers van deze genoemde opties is het antwoord iets anders: tuinders kiezen steeds vaker voor gekleurde led-lampen om de planten in hun kassen beter te laten groeien. En ze besparen bovendien aanzienlijk meer energie ten opzichte van de traditionele SonT-lampen, ook wel hogedruk natriumlampen genoemd. De combinatie van het traditionele oranje licht met de nieuwe paarse variant geeft op bepaalde tijden de Westlandse hemel helemaal een sprookjesachtige uitstraling. Rob Baan van Koppert Cress uit Monster, kweker van kiemgroenten, is een van de pioniers van de paarse lampen. ,,Eigenlijk is het voornamelijk rood, gecombineerd met wat blauw'', geeft hij aan. ,,En dat geeft samen die paarse gloed. Kijk, een plant groeit het beste met de kleur rood, daar wordt-ie heel 'groeizaam' van. Maar ook weer heel weelderig, dus je moet hem ook weer een beetje remmen en daar is blauw voor.'' 

De traditionele lampen met de oranje gloed komen er bij Baan niet meer in. ,,Daar zit ook de kleur groen in en dat is verlichting die je niet nodig hebt. Weggegooide energie dus. Hoe minder natuurlijk de kleur is en hoe minder groen in het licht zit, des te energiezuiniger de lamp is.'' Toch zijn er nog genoeg tuinders die voor traditionele lampen kiezen voor de groei van hun planten, zoals Greenco, de producent van de snoeptomaatjes Tommies. ,,Ledbelichting voor de tomatenteelt is nog lang niet uitontwikkeld, dus wij hebben onlangs nog gekozen voor traditionele lampen'', zegt kweker Jos van Mil. 

Leo Marcelis, onderzoeker bij Wageningen University & Research (WUR) beaamt dat. ,,Rode leds zijn het meest efficiënt voor de groei van de plant en ook qua energiegebruik'', geeft hij aan. ,,En als er een beetje blauw bij wordt gebruikt, is het resultaat meestal nóg iets beter. Maar het laatste woord is daar nog niet over gezegd. In het onderzoek werken wij dus ook met andere kleuren. Maar paars is op dit moment het meest gangbare.'' Toch kijken veel tuinders de kat nog uit de boom, weet Marcelis. ,,Als iets nieuw is, valt er altijd nog veel te verbeteren en is er veel dat we nog niet weten. Daarom zijn er ook tuinders die nog steeds voor traditionele lampen kiezen en dan krijg je dus die oranje gloed.''

En dus tieren die felle oranje en paarse kleuren samen welig in het Westlandse luchtruim, wat van bovenaf helemáál goed te zien is. Maar ze mogen niet de hele avond en nacht zichtbaar zijn. Daar zijn strenge regels voor opgesteld, die per periode van het jaar verschillen. En ook de sterkte van het licht speelt een rol. Daar is een heel boekwerk van regels over opgesteld en de Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) houdt daar streng toezicht op. 

Als tuinders de lampen 's avonds en 's nachts tóch aan willen laten, zullen ze het licht met behulp van doeken in de kas bijna geheel of gedeeltelijk af moeten schermen. ,,Op bepaalde tijden mag het licht zichtbaar zijn, maar dan nóg wil ik het buiten niet zien'', zegt Rob Baan van Koppert Cress. ,,Ik heb het één keer 's nachts gedaan om te kijken hoe ver het kwam en toen konden ze het volgens mij op de maan ook zien. Eén grote paarse kolom van licht, dus daarom scherm ik het helemaal af in de avond en nacht.'' Dat doet Greenco ook, om de buren niet boos te maken. ,,Wij willen geen gedoe met de omgeving, dus wij hebben de regel dat de lampen 6 uur 's avonds uit gaan en om middernacht weer aan'', zegt Jos van Mil. ,,Dat is qua energieprijs ook gunstig. En een plant moet ook een aantal uren rust hebben. Maar voordat we de lampen aandoen, gaat het scherm dicht.'' 

Maar niet alle tuinders denken er zo over, dus van het veelkleurige palet kunnen liefhebbers nog regelmatig genieten. Als Vincent van Gogh nog leefde, had hij er ongetwijfeld een oogverblindend meesterwerk van kunnen schilderen, dat jaren later miljoenen euro's waard zou zijn.