De Monocerotiden komen eraan! Nu maar hopen dat we ze kunnen zien

Jaarlijks worden we getrakteerd op de ‘vallende sterren’ – sowieso een foute benaming, want sterren vallen niet – van meteorenzwermen zoals de Geminiden, de Perseïden en de Tauriden. Als de aarde op haar baan rond de zon zo’n astronomische stofwolk kruist, raken stukjes ruimtepuin, die werden achtergelaten door een komeet, onze atmosfeer en branden op. De naam danken ze aan het sterrenbeeld van waaruit ze lijken te komen. 

Afhankelijk van welke wolk de aarde doorkruist en op welke plek van de zwerm ze dat doet, zien we veel of weinig meteoren. De α-Monocerotidenzwerm is zo’n jaarlijks terugkerend verschijnsel, maar levert nauwelijks activiteit op, weet Weerplaza. Alleen af en toe zijn er uitschieters en dit jaar is er een van. Volgens de deskundigen waren de  α-Monocerotiden eind deze week zelden zo actief. 

Lees verder onder het kaartje

De verwachting is dat dit jaar tijdens de piek in een uur tijd zo’n 300 tot 500 meteoren te zien moeten zijn. In Nederland gaat het vermoedelijk om tussen de 45 en 225 meteoren die zichtbaar zijn in de late donderdagnacht en vroege vrijdagochtend. Door de ligging van Nederland ten opzichte van de radiant – het punt van waaruit de meteoren verschijnen – ligt het aantal tijdens de piek wat lager. 

Overigens duurt die piek niet veel langer dan, pakweg, 11 minuten. Op het juiste moment en naar de juist plek kijken, is dus wel een vereiste om de ‘vallende sterren’ te zien. Overigens is dat niet de enige vereiste. Het weer, en dan met name de bewolking, is vaak de spelbreker bij dit soort hemelverschijnselen. Een mini-zonsverduistering, waarbij de planeet Mercurius langs de zon trok, was vorige week ook niet te zien.

Wetenschappers denken dat de aarde dit jaar door het centrale deel van de stofwolk scheert, wat in korte tijd honderden meteoren oplevert. De meteoren hebben een snelheid van ruim 60 km/seconde en zijn met het blote oog waarneembaar. Volgens Jaap Vreeling, docent wis- en sterrenkunde aan het Dongemond College in Raamsdonksveer, een ‘waar schouwspel’.

,,Je kunt deze uitbarsting het best vergelijken met een vuurpijl die uit elkaar spat. Je ziet in allerlei richtingen meteoren langs de hemel vallen. Waarschijnlijk honderd tot tweehonderd in totaal’’, aldus Vreeling. ,,Die deeltjes, afkomstig van een oude komeet, zijn vaak niet groter dan een flinke zandkorrel en zie je in de vorm van lichtstreepjes.’’

Vreeling zag slecht één keer eerder zo’n spektakel. ,,Het was begin jaren 70 en ik herinner het me tot op de dag van vandaag. De nacht dat ik zo’n storm gemist heb, staat me nóg meer bij. Ik besloot naar bed te gaan, omdat het buiten te mistig was. Uiteindelijk klaarde het op en ging het alsnog los. Ik baalde enorm.’’ De sterrenkundige gaat zeker zijn bed uit. ,,Al is het midden in de nacht. Zo’n natuurverschijnsel doet iets met je.’’