Bibliothecaris Jessica Gardner half maart met een van de twee aantekenboekjes van de Britse natuurwetenschapper Charles Darwin. Ze kijkt naar de schets van de bekende 'levensboom' van de wetenschapper. © STUART ROBERTS via REUTERS

Gestolen aantekenboekjes Darwin na 20 jaar terugbezorgd bij bibliotheek: ‘Fijn Pasen’

Twee aantekenboekjes van de bekende Britse wetenschapper Charles Darwin zijn, twintig jaar nadat zij gestolen werden, terugbezorgd bij de universiteitsbibliotheek van Cambridge. Ze zaten in een achtergelaten, felroze tasje, met daarbij ook een kleine boodschap aan de bibliothecaris: ‘Fijn Pasen’.

Wetenschapsredactie/Kees Graafland 05-04-22, 21:22

Het tasje, met daarin twee doosjes en de getypte boodschap, waren op 9 maart op de vloer van de vierde verdieping in de bibliotheek achtergelaten. In elk van de doosjes zat één aantekenboekje, gewikkeld in huishoudfolie en op het eerste oog onbeschadigd. Ze waren op een plek in de universiteitsbibliotheek neergelegd die niet wordt gefilmd door bewakingscamera’s.

Vandaag maakte de universiteit van Cambridge de heuglijke ontdekking bekend. Het hoofd van de bibliotheek, Jessica Gardner, zei ‘nauwelijks in woorden te kunnen uitdrukken hoe enorm opgelucht’ ze was. ,,Mijn hart was namelijk, samen met dat van vele anderen over de hele wereld, gebroken toen we ontdekten dat ze gestolen waren.’’ Het zijn dan ook niet zomaar twee aantekenboekjes. Samen zijn ze miljoenen euro’s waard.

^{Lees door onder de foto.}

Het tasje, een van de twee doosjes en de getypte boodschap op een bruine envelop. © AFP

Charles Darwin

De bekende Britse natuurwetenschapper Charles Darwin, de bedenker van de evolutietheorie, vulde de aantekenboekjes in de jaren na zijn reis als 22-jarige met de HMS Beagle in 1831. De boekjes bevatten zijn eerste ideeën over evolutie en de schets van zijn ‘levensboom’, over de relaties tussen levende en uitgestorven organismen. De schets maakte hij in 1837.

Al die ideeën mondden later uit in zijn wereldberoemde werk De oorsprong der soorten uit 1859.

^{Lees door onder de foto.}

De schets van de ‘levensboom’ in een van de twee aantekenboekjes van Darwin. © AFP

Gestolen

De twee boekjes raakten vermist in 2001. Vlak daarvoor waren ze verplaatst in de bibliotheek om ze te fotograferen. De werknemers van de bibliotheek dachten eerst dat ze wellicht verkeerd waren teruggeplaatst, maar een jarenlange zoektocht in de immense collectie (bestaande uit 10 miljoen boeken, kaarten en manuscripten) leverde niks op.

In oktober 2020 werden de boekjes door Gardner als gestolen gemeld bij de lokale politie. De politie lichtte ook Interpol in en zo werden de twee aantekenboekjes internationaal gesignaleerd.

Maar nu zijn ze terug. ,,De aantekenboekjes kunnen hun echte plek in de rest van het Charles Darwin-archief weer innemen in Cambridge. In het hart van Engelands culturele en wetenschappelijke erfgoed, naast de archieven van Sir Isaac Newton en professor Stephen Hawking”, meldt bibliothecaris Gardner. Ze zullen in juli weer voor het publiek worden tentoongesteld.

Wie de boekjes in maart in de bibliotheek heeft achtergelaten is vooralsnog een mysterie. De plek waar het roze tasje lag, wordt niet ‘beschenen’ door de bewakingscamera's. Dat geldt echter wel voor alle in- en uitgangen van de bibliotheek. Die beelden zijn dan ook overgedragen aan de politie, in de hoop de persoon te achterhalen die de waardevolle objecten terugbracht: gaat het om een berouwvolle dief of een toevallige vinder?