Hersenschade door schildersziekte is blijvend
Mensen die hersenschade hebben door het werken met oplosmiddelen, houden daar jarenlang gezondheidsklachten aan over. Daar staat tegenover dat klachten niet erger worden.
Er is geen verhoogde kans op dementie en het aantal patiënten met de 'schildersziekte' is flink gedaald. Dat blijkt uit onderzoek van neuropsycholoog Evelien van Valen, die vandaag aan de Universiteit van Amsterdam promoveert.
Chronische toxische encefalopathie (CTE), zoals de schildersziekte officieel heet, wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan organische oplosmiddelen. Schilders, autospuiters, schoonmakers, drukkers en stoffeerders behoren tot de risicogroep.
Sinds 1997 zijn ruim 3000 mensen met gezondheidsklachten doorverwezen naar twee speciale 'Solvent-teams' in Amsterdam en Enschede. Circa 600 patiënten kregen de diagnose. Ze zijn vergeetachtig, hebben concentratieproblemen en zijn sneller moe of geïrriteerd. ,,Alles gaat trager en kost meer tijd. Patiënten hebben moeite met het opnemen van nieuwe informatie.''
Het goede nieuws is dat de klachten stabiliseren of iets afnemen. Het slechte nieuws is dat de klachten niet verdwijnen.
Stabiliseren
Voor haar onderzoek volgde Van Valen, voormalig hoofd van het Solventteam in het AMC in Amsterdam, 137 patiënten. ,,Er waren zorgen dat de klachten zouden verergeren. Het goede nieuws is dat de klachten stabiliseren of iets afnemen. Bij mensen die na twee jaar terugkomen, functioneert het geheugen iets beter. Het slechte nieuws is dat de klachten niet verdwijnen. Ze hebben er blijvend last van.''
Lange tijd bestond de vrees voor ernstige herenschade op lange termijn. ,,In ons onderzoek zijn geen aanwijzingen dat patiënten veel eerder dementie krijgen.''
Wet- en regelgeving voor het werken met organische oplosmiddelen is inmiddels strenger geworden. Ook heeft de bekendheid van de ziekte gezorgd voor meer bewustzijn, zodat patiënten sneller worden doorverwezen om verergering te voorkomen. Dat is terug te zien in de cijfers. Het aantal nieuwe patiënten daalt jaarlijks. In 1999 waren het er 104, in 2016 maar negen.
,,Het is een zeldzame ziekte aan het worden'', zegt Van Valen. ,,Grote bedrijven houden zich aan de veiligheidsvoorschriften. Voor kleinere bedrijven en zelfstandigen is het lastiger. Daar werken ze vaak nog in kleine ruimtes zonder goede ventilatie.''
Stoppen
Er is geen behandeling of medicatie voor de schildersziekte. Patiënten vinden lotgenotencontact of psychologische begeleiding wel prettig, maar dat vermindert de klachten niet. ,,Het enige wat echt helpt, is stoppen met het werk'', zegt Van Valen.
De schildersziekte is in Nederland en andere Europese landen - met uitzondering van Finland - op zijn retour. Maar in China, India en Afrika is de ziekte nog steeds een groot probleem. ,,Met name in Azië is nog veel industrie met ongezonde werkomstandigheden. Veel productieprocessen zijn naar landen daar verhuisd. We hebben het probleem geëxporteerd.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Anne Schulp heeft de droombaan van ieder kind dat gek is op dino’s: hij is dinosaurus-professor
Hij weet álles van dinosaurusvoetsporen, kuddegedrag van dino’s en hij groef een skelet van een Tyrannosaurus rex op. Anne Schulp is zijn naam en hij is mateloos gefascineerd door uitgestorven beesten. Met zijn onderzoek speurt de wetenschapper naar het antwoord op de vraag van ons bestaan: waar komen wij vandaan? -
PREMIUM
Alcohol drinken tijdens de zwangerschap kan leven lang gevolgen hebben voor je kind
Laag geboortegewicht, hersen- of gezichtsafwijkingen, concentratieproblemen. Alcohol drinken tijdens de zwangerschap kan een leven lang gevolgen hebben voor je kind. En dat moet nóg bekender worden, vindt het Trimbos-instituut. Daarbij is ook een rol weggelegd voor de man. -
PREMIUM
Hoe gevaarlijk is het om je batterijen niet op tijd weg te gooien?
Het komt steeds vaker voor: een brand die ontstaat door een batterij. Gooi je een boormachine of een ander elektrisch apparaat weg bij het restafval, dan kan die zomaar vlam vatten. -
Wetenschappers verjongen huidcellen: van 53 naar 23 jaar dankzij doorbraak in Cambridge
Een doorbraak in de wetenschap: het is onderzoekers gelukt huidcellen met dertig jaar te verjongen. Dankzij die prestatie kunnen we straks weleens veel gezonder oud worden. -
PREMIUM
Skelet van Tonia zwierf door klaslokalen, nu wordt ze na 120 jaar écht begraven
Het verhaal van Antonia Cornelia Schovers leest als een roman. Bruut vermoord, ter aarde besteld, weer opgegraven, om als skelet te zwerven door instructielokalen. Maar nu heeft Tonia na bijna 120 jaar eindelijk haar rust gevonden. In Diepenheim.
-
4 vragen
Al vier levertransplantaties bij kinderen, mysterieuze hepatitis ‘topje van de ijsberg’
Een opvallende stijging van het aantal jonge kinderen met acute hepatitis stelt artsen voor een raadsel. In Nederland zijn sinds half maart vier jonge kinderen zo ziek geworden van zo’n leverontsteking dat een levertransplantatie noodzakelijk was. ,,Wat we in het ziekenhuis zien, is het topje van de ijsberg.” -
Rapport: Geen enkel land haalt WHO-richtlijnen voor schone lucht
Geen enkel land voldoet aan de standaard voor luchtkwaliteit die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in september 2021 opstelde, blijkt dinsdag uit een rapport van het Zwitserse bedrijf IQAir, dat op basis van tienduizenden meetstations wereldwijd de luchtkwaliteit in de gaten houdt. -
PREMIUM
Hoe weet je of jij hoogbegaafd bent? Een expert legt uit wat de kenmerken zijn
Twee à drie procent van de bevolking is hoogbegaafd. Zij hebben een sterk ontwikkeld brein met een IQ van 130 of meer. Maar volgens specialisten ligt het werkelijke percentage nog veel hoger. Alleen: hoe weet je of je hoogbegaafd bent? Wij vroegen expert Tessa Kieboom om raad.
