Hersenschade door schildersziekte is blijvend
Mensen die hersenschade hebben door het werken met oplosmiddelen, houden daar jarenlang gezondheidsklachten aan over. Daar staat tegenover dat klachten niet erger worden.
Delen per e-mail
Er is geen verhoogde kans op dementie en het aantal patiënten met de 'schildersziekte' is flink gedaald. Dat blijkt uit onderzoek van neuropsycholoog Evelien van Valen, die vandaag aan de Universiteit van Amsterdam promoveert.
Chronische toxische encefalopathie (CTE), zoals de schildersziekte officieel heet, wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan organische oplosmiddelen. Schilders, autospuiters, schoonmakers, drukkers en stoffeerders behoren tot de risicogroep.
Sinds 1997 zijn ruim 3000 mensen met gezondheidsklachten doorverwezen naar twee speciale 'Solvent-teams' in Amsterdam en Enschede. Circa 600 patiënten kregen de diagnose. Ze zijn vergeetachtig, hebben concentratieproblemen en zijn sneller moe of geïrriteerd. ,,Alles gaat trager en kost meer tijd. Patiënten hebben moeite met het opnemen van nieuwe informatie.''
Het goede nieuws is dat de klachten stabiliseren of iets afnemen. Het slechte nieuws is dat de klachten niet verdwijnen.
Stabiliseren
Voor haar onderzoek volgde Van Valen, voormalig hoofd van het Solventteam in het AMC in Amsterdam, 137 patiënten. ,,Er waren zorgen dat de klachten zouden verergeren. Het goede nieuws is dat de klachten stabiliseren of iets afnemen. Bij mensen die na twee jaar terugkomen, functioneert het geheugen iets beter. Het slechte nieuws is dat de klachten niet verdwijnen. Ze hebben er blijvend last van.''
Lange tijd bestond de vrees voor ernstige herenschade op lange termijn. ,,In ons onderzoek zijn geen aanwijzingen dat patiënten veel eerder dementie krijgen.''
Wet- en regelgeving voor het werken met organische oplosmiddelen is inmiddels strenger geworden. Ook heeft de bekendheid van de ziekte gezorgd voor meer bewustzijn, zodat patiënten sneller worden doorverwezen om verergering te voorkomen. Dat is terug te zien in de cijfers. Het aantal nieuwe patiënten daalt jaarlijks. In 1999 waren het er 104, in 2016 maar negen.
,,Het is een zeldzame ziekte aan het worden'', zegt Van Valen. ,,Grote bedrijven houden zich aan de veiligheidsvoorschriften. Voor kleinere bedrijven en zelfstandigen is het lastiger. Daar werken ze vaak nog in kleine ruimtes zonder goede ventilatie.''
Stoppen
Er is geen behandeling of medicatie voor de schildersziekte. Patiënten vinden lotgenotencontact of psychologische begeleiding wel prettig, maar dat vermindert de klachten niet. ,,Het enige wat echt helpt, is stoppen met het werk'', zegt Van Valen.
De schildersziekte is in Nederland en andere Europese landen - met uitzondering van Finland - op zijn retour. Maar in China, India en Afrika is de ziekte nog steeds een groot probleem. ,,Met name in Azië is nog veel industrie met ongezonde werkomstandigheden. Veel productieprocessen zijn naar landen daar verhuisd. We hebben het probleem geëxporteerd.''
Verder in het nieuws
-
Tóch een echte Van Gogh: Vaas met klaprozen geeft geheimen prijs
Experts van het Van Gogh Museum hebben een schilderij dat ruim drie decennia in het depot van een Amerikaans museum lag toegekend aan de Nederlandse schilder. Een onder het werk verborgen zelfportret van Van Gogh gaf de doorslag. Vaas met klaprozen zal vanaf april weer te zien zijn. -
Video De oplossing voor schade na gaswinning: huis dat zelf scheuren repareert
In Groningen kennen ze het sinds 1963 maar al te goed: scheuren in muren en vloeren van hun huis met mogelijk gevaar voor instorting. Civiel ingenieur Erik Schlangen (TU Delft) werkt met zijn team aan een oplossing: beton dat zelf scheuren kan repareren. Hij vertelt hier meer over in dit college van de Universiteit van Nederland.* -
PREMIUM
video Waarom het raar is jezelf terug te horen op een opname
We horen onszelf heel de dag praten, maar opnames van onze stem klinken ons vreemd in de oren. Hoe komt dat? -
Ruige ruimterots dreigt NASA's plannen in het honderd te sturen
NASA's plannen om stof en grint van een asteroïde te scheppen en mee terug te nemen naar de aarde hebben een flinke knauw opgelopen. De verwachting was dat ruimtekei Bennu open plekken had waar kon worden gegraven, maar de praktijk is anders. Het oppervlak van Bennu is bezaaid met grote brokken steen. -
PREMIUM
Dit kunnen wij leren van onze planten
We zien ze massaal over het hoofd, en dat is zonde, betoogt bioloog Arjen Mulder in zijn boek Vanuit de plant gezien. Want planten kunnen ons veel leren. Hier de belangrijkste lessen.
-
De een-na-grootste meteoorexplosie in de laatste dertig jaar, en niemand zag 'm
Een meteoor die door de dampkring raasde. Een grote vuurbal. Een enorme explosie in de lucht, waarbij wel tien keer meer energie vrijkwam dan bij de atoombom die op Hiroshima werd gegooid. En bijna niemand die het zag, zegt NASA. Hoe kan dat? -
SpaceX is begonnen met bouw van prototype Starship-ruimtevaartuig
SpaceX is begonnen met de bouw van het eerste prototype voor het Starship-ruimtevaartuig. Topman Elon Musk heeft dit bevestigd met een korte videoclip waarin het te gebruiken hitteschild wordt getest. -
Ruimtetelescoop Hubble maakt haarscherpe foto van botsende sterrenstelsels
NASA's ruimtetelescoop Hubble heeft een foto gemaakt van twee sterrenstelsels in botsing. De beide sterrenstelsels werden in 1784 al ontdekt, maar werden ondanks hun vreemde vorm lang aangezien voor een enkel systeem. De ongelooflijke beelden van Hubble laten in detail zien hoe de twee ruimtereuzen in elkaar schuiven.
