Hersenschade door schildersziekte is blijvend
Mensen die hersenschade hebben door het werken met oplosmiddelen, houden daar jarenlang gezondheidsklachten aan over. Daar staat tegenover dat klachten niet erger worden.
Delen per e-mail
Er is geen verhoogde kans op dementie en het aantal patiënten met de 'schildersziekte' is flink gedaald. Dat blijkt uit onderzoek van neuropsycholoog Evelien van Valen, die vandaag aan de Universiteit van Amsterdam promoveert.
Chronische toxische encefalopathie (CTE), zoals de schildersziekte officieel heet, wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan organische oplosmiddelen. Schilders, autospuiters, schoonmakers, drukkers en stoffeerders behoren tot de risicogroep.
Sinds 1997 zijn ruim 3000 mensen met gezondheidsklachten doorverwezen naar twee speciale 'Solvent-teams' in Amsterdam en Enschede. Circa 600 patiënten kregen de diagnose. Ze zijn vergeetachtig, hebben concentratieproblemen en zijn sneller moe of geïrriteerd. ,,Alles gaat trager en kost meer tijd. Patiënten hebben moeite met het opnemen van nieuwe informatie.''
Het goede nieuws is dat de klachten stabiliseren of iets afnemen. Het slechte nieuws is dat de klachten niet verdwijnen.
Stabiliseren
Voor haar onderzoek volgde Van Valen, voormalig hoofd van het Solventteam in het AMC in Amsterdam, 137 patiënten. ,,Er waren zorgen dat de klachten zouden verergeren. Het goede nieuws is dat de klachten stabiliseren of iets afnemen. Bij mensen die na twee jaar terugkomen, functioneert het geheugen iets beter. Het slechte nieuws is dat de klachten niet verdwijnen. Ze hebben er blijvend last van.''
Lange tijd bestond de vrees voor ernstige herenschade op lange termijn. ,,In ons onderzoek zijn geen aanwijzingen dat patiënten veel eerder dementie krijgen.''
Wet- en regelgeving voor het werken met organische oplosmiddelen is inmiddels strenger geworden. Ook heeft de bekendheid van de ziekte gezorgd voor meer bewustzijn, zodat patiënten sneller worden doorverwezen om verergering te voorkomen. Dat is terug te zien in de cijfers. Het aantal nieuwe patiënten daalt jaarlijks. In 1999 waren het er 104, in 2016 maar negen.
,,Het is een zeldzame ziekte aan het worden'', zegt Van Valen. ,,Grote bedrijven houden zich aan de veiligheidsvoorschriften. Voor kleinere bedrijven en zelfstandigen is het lastiger. Daar werken ze vaak nog in kleine ruimtes zonder goede ventilatie.''
Stoppen
Er is geen behandeling of medicatie voor de schildersziekte. Patiënten vinden lotgenotencontact of psychologische begeleiding wel prettig, maar dat vermindert de klachten niet. ,,Het enige wat echt helpt, is stoppen met het werk'', zegt Van Valen.
De schildersziekte is in Nederland en andere Europese landen - met uitzondering van Finland - op zijn retour. Maar in China, India en Afrika is de ziekte nog steeds een groot probleem. ,,Met name in Azië is nog veel industrie met ongezonde werkomstandigheden. Veel productieprocessen zijn naar landen daar verhuisd. We hebben het probleem geëxporteerd.''
Verder in het nieuws
-
PREMIUM
zomeruniversiteit deel 7 Robots helpen dementerenden en autisten: 'Ze brengen rust'
De knapste koppen van Nederland vertellen deze zomer over de ontwikkelingen in hun vakgebied. En wat je er in elk geval van moet weten. Vandaag: Vanessa Evers (44). Een toponderzoeker op het gebied van sociale robotica. ,,Robots zullen ons leven geleidelijk aan een stuk aangenamer maken.’’ -
Ruimte kent ontelbare waterwerelden: 'Leven kan universeel fenomeen zijn'
Water is onontbeerlijk voor het leven op aarde en het is niet onuitputtelijk. Dat bleek wel tijdens de aanhoudende droogte van de afgelopen maanden. Maar in de ruimte lijkt water ruimschoots voorhanden. Astronomen zijn van mening dat er in het heelal honderden zo niet duizenden ‘waterwerelden’ bestaan. Planeten die beschikken over de basiselementen voor het ontstaan en onderhouden van leven. -
Satelliet gaat wind vanuit de ruimte in kaart brengen met bundels laserlicht
Een hypermoderne windvaan. Dat is een Europese satelliet die komende dinsdag de ruimte in moet gaan. De Aeolus moet, vanaf 320 kilometer hoogte, de wind op aarde in kaart gaan brengen. Want dat is nu een groot mysterie. -
Extreem overjarige kaas gevonden in 3300 jaar oude Egyptische tombe
Wetenschappers hebben vermoedelijk de oudste kaas ter wereld gevonden in een Egyptische graftombe. Na een rijping van ruim drie millennia jaar mag het Egyptische kaasje met recht overjarig worden genoemd. -
PREMIUM
Het Wood Wide Web: Handelen zit diep geworteld
Onder de grond helpen bomen en schimmels elkaar in een Wood Wide Web, vertelde internetpionier Marleen Stikker zondagavond in het tv-programma Zomergasten. Een wat??? ,,De acacia's waarschuwen elkaar voor giraffen'', legt een boomdeskundige verder uit.
-
Waarom het glas van pessimisten altijd halfleeg is
De een ziet zelfs in de zwartste momenten van het leven nog een lichtpuntje, terwijl de ander bij de kleinste tegenslag het liefst in bed duikt en een deken over z'n hoofd trekt. Hoe dat kan, hebben neurowetenschappers nu ontdekt. -
Hierom is amper tien procent van de wereldbevolking linkshandig
Het is vandaag Internationale Linkshandigendag. Een dag die in het leven geroepen werd om aandacht te vragen voor de ongemakken waarmee linkshandigen te maken krijgen. Amper tien procent van de wereldbevolking schrijft en verricht dagelijkse klusjes met links. Maar waarom is dat percentage zo klein? -
VACATURE VAN DE WEEK In deze functie maak jij kinderen enthousiast voor de wetenschap
Heb jij een bèta-achtergrond en wil je die kennis delen met de volgende generatie? Het NEMO Science Museum zoekt een Projectmanager Educatie om onderwijsprogramma's voor onder meer scholen te ontwikkelen.
