Hersenschade door schildersziekte is blijvend
Mensen die hersenschade hebben door het werken met oplosmiddelen, houden daar jarenlang gezondheidsklachten aan over. Daar staat tegenover dat klachten niet erger worden.
Delen per e-mail
Er is geen verhoogde kans op dementie en het aantal patiënten met de 'schildersziekte' is flink gedaald. Dat blijkt uit onderzoek van neuropsycholoog Evelien van Valen, die vandaag aan de Universiteit van Amsterdam promoveert.
Chronische toxische encefalopathie (CTE), zoals de schildersziekte officieel heet, wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan organische oplosmiddelen. Schilders, autospuiters, schoonmakers, drukkers en stoffeerders behoren tot de risicogroep.
Sinds 1997 zijn ruim 3000 mensen met gezondheidsklachten doorverwezen naar twee speciale 'Solvent-teams' in Amsterdam en Enschede. Circa 600 patiënten kregen de diagnose. Ze zijn vergeetachtig, hebben concentratieproblemen en zijn sneller moe of geïrriteerd. ,,Alles gaat trager en kost meer tijd. Patiënten hebben moeite met het opnemen van nieuwe informatie.''
Het goede nieuws is dat de klachten stabiliseren of iets afnemen. Het slechte nieuws is dat de klachten niet verdwijnen.
Stabiliseren
Voor haar onderzoek volgde Van Valen, voormalig hoofd van het Solventteam in het AMC in Amsterdam, 137 patiënten. ,,Er waren zorgen dat de klachten zouden verergeren. Het goede nieuws is dat de klachten stabiliseren of iets afnemen. Bij mensen die na twee jaar terugkomen, functioneert het geheugen iets beter. Het slechte nieuws is dat de klachten niet verdwijnen. Ze hebben er blijvend last van.''
Lange tijd bestond de vrees voor ernstige herenschade op lange termijn. ,,In ons onderzoek zijn geen aanwijzingen dat patiënten veel eerder dementie krijgen.''
Wet- en regelgeving voor het werken met organische oplosmiddelen is inmiddels strenger geworden. Ook heeft de bekendheid van de ziekte gezorgd voor meer bewustzijn, zodat patiënten sneller worden doorverwezen om verergering te voorkomen. Dat is terug te zien in de cijfers. Het aantal nieuwe patiënten daalt jaarlijks. In 1999 waren het er 104, in 2016 maar negen.
,,Het is een zeldzame ziekte aan het worden'', zegt Van Valen. ,,Grote bedrijven houden zich aan de veiligheidsvoorschriften. Voor kleinere bedrijven en zelfstandigen is het lastiger. Daar werken ze vaak nog in kleine ruimtes zonder goede ventilatie.''
Stoppen
Er is geen behandeling of medicatie voor de schildersziekte. Patiënten vinden lotgenotencontact of psychologische begeleiding wel prettig, maar dat vermindert de klachten niet. ,,Het enige wat echt helpt, is stoppen met het werk'', zegt Van Valen.
De schildersziekte is in Nederland en andere Europese landen - met uitzondering van Finland - op zijn retour. Maar in China, India en Afrika is de ziekte nog steeds een groot probleem. ,,Met name in Azië is nog veel industrie met ongezonde werkomstandigheden. Veel productieprocessen zijn naar landen daar verhuisd. We hebben het probleem geëxporteerd.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Daniël (6) heeft een eetstoornis en lust maar zes dingen
Op het eerste gezicht lijkt er niets aan de hand. Daniël is een spontaan jochie van 6 jaar dat trots zijn zelfgebouwde legohelikopter laat zien aan ‘de meneer van de krant’ en de complimenten over het bouwwerkje blij in ontvangst neemt. Toch maakt zijn moeder zich zorgen. -
PREMIUMVideo
Zeldzame ziekte knevelt hele familie: ‘De gemiddelde prognose is vijf jaar’
De zussen Anjo, Willemijn en Judith uit Schijndel hebben er alle drie mee te maken; de erfelijke variant van de zeldzame longziekte pulmonale hypertensie. Zoals zo'n beetje hun hele familie. ,,De ziekte is keihard.” Hoog tijd voor een campagne om geld in te zamelen voor meer onderzoek. -
koken&weten
Waarom een keer je ontbijt overslaan helemaal niet erg is
In de rubriek Koken & Weten duikt gezondheidsjournalist Tijn Elferink in een voedingsonderwerp waar verwarring over bestaat. Dit keer: is het slecht om je ontbijt over te slaan? -
PREMIUMPomppionier
Tango lanceert tankstation van de toekomst: duurzame brandstof en laadpalen
Ruim twee decennia na de introductie van Nederlands eerste onbemande pomp komt pionier Tango nu met het tankstation van de toekomst, waarin duurzame brandstoffen en elektrisch rijden een prominente rol spelen. -
Wetenschappelijk Bewezen
Last van winderigheid? Door dit voedsel ga je meer scheten laten
In de videoserie (W)etenschappelijk Bewezen beantwoorden hoogleraren brandende vragen over ons eten. In deze aflevering legt hoogleraar Clara Belzer uit van welk voedsel je scheten gaat laten.
-
Mysterieuze dieren ontdekt onder 900 meter dikke ijslaag Antarctica
Wetenschappers hebben op Antarctica bij toeval levensvormen ontdekt onder een 900 meter dikke ijslaag. Bij boringen troffen ze op een stuk rots onbekende, sponsachtige dieren aan. De bijzondere ontdekking is vandaag gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Marine Science. -
PREMIUMKoken & eten
Hebben we straks alleen nog keuze uit blauw (AH) of geel (Jumbo)?
Met de verkoop van tachtig Deen-winkels aan AH, Vomar en Dekamarkt verdwijnt er weer een supermarktformule. In 2000 telde ons land nog 46 verschillende formules, twintig jaar later zijn het er nog 26. Is er nog bestaansrecht voor de kleinere supermarktketen of beperkt de keuze zich steeds meer tot blauw (AH) of geel (Jumbo)? -
PREMIUM
Pandemie raakt starters hard: ‘Aan begin van lockdown had ik niet eens een bureau thuis’
Als starter sta je normaal al voor uitdagingen genoeg, maar zeker als je tijdens een pandemie voor het eerst aan de bak moet zien te komen. VCP Young Professionals, de jongerenorganisatie van vakbond VCP, vroeg onlangs aandacht voor deze groep werkenden, die tussen wal en schip dreigt te vallen. Drie starters op de arbeidsmarkt vertellen over hun ervaringen van het afgelopen jaar. ,,Uiteindelijk bracht ik zestien uur per dag in dezelfde ruimte door.’’
