Het woordje 'uh' heeft echt een functie
Gesprekken bevatten allerlei soorten haperingen. Er zijn stille pauzes en correcties. Er zijn herhalingen en gevulde pauzes (uh's en uhm's). De haperingen voegen niets toe aan de inhoud van een zin, maar ze worden wel degelijk gebruikt door luisteraars. Dat ontdekte taalwetenschapper Hans Rutger Bosker (26). Hij promoveerde vrijdag aan de Universiteit Utrecht op zijn onderzoek naar het woordje 'uh'. Het woordje heeft veel meer functies dan we denken.
Wat heb je ontdekt?
'We hebben ontdekt dat de luisteraar een beetje kan voorspellen wat de spreker ongeveer gaat zeggen als hij het woordje 'uh...' gebruikt in zijn zinnen. We lieten ze plaatjes zien van bijvoorbeeld iets makkelijks, een hand, en iets lastigers, een naaimachine. En we volgden hun ogen om te zien waar ze naar keken. Als een spreker dan vóór het woord naaimachine expres haperde in z'n verhaal en het woordje 'uh' gebruikte, keek de luisteraar gelijk naar het plaatje van de naaimachine.'
Wat zegt dat?
'Dat de luisteraar kan voorspellen wat voor soort woord er komt. Een wat moeilijker woord dus.'
Maar de luisteraar kon in de test kiezen uit twee plaatjes. Wat moet je met 'uh' in een gewoon gesprek?
'Je kan er ook in een gewoon gesprek wat mee, je weet dat er vaak een moeilijk woord of een lange zin komt. En je bent al in gesprek, hè. Je weet de context al. Het blijkt gewoon dat we niet zomaar 'uhmmen', het heeft een functie.'
En wat kunnen we hiermee?
'In bijvoorbeeld een hoop taaltesten zit ook het onderdeel vloeiend spreken. Vaak 'uh' gebruiken wordt niet gezien als vloeiend spreken, maar dat valt dus maar te bezien. 'Uh' heeft een functie, de luisteraar heeft er wat aan, van let op: er komt nu wat moeilijks aan in de zin.'
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Met video
Doomsday Clock nog nooit zo dicht bij middernacht, vooral door ‘gevaren van oorlog in Oekraïne’
De Doomsday Clock, die aangeeft hoe dicht de mensheid is bij een zelf veroorzaakt einde van de beschaving, stond nog nooit zo dicht bij middernacht. Er rest ons nog 90 symbolische seconden. -
PREMIUM
Met 131.072 antennes op zoek naar de geheimen van het heelal
Het is nog nooit vertoond: een vierkante kilometer aan radiotelescopen die ons moeten helpen bij onze zoektocht in het heelal. De bouw ervan is gisteren begonnen in Australië. ,,Dit is enorm spannend”, zegt de Nederlandse astronoom Mark Bentum. -
PREMIUM3
Meer uren per dag werken in minder dagen, kan het?
Meer tijd voor ons sociale leven, minder files en minder drukte bij de kinderopvang. Om de problemen op de arbeidsmarkt aan te pakken, komt internist en hoogleraar Marcel Levi met een opmerkelijk voorstel: ga hetzelfde aantal uren werken in minder dagen. -
PREMIUMColombia
Bram (21) vindt ‘per ongeluk’ bijzonder fossiel: ‘Die wordt mogelijk naar mij vernoemd’
Van een rechtenstudent aan de Universiteit in Tilburg verwacht je niet snel de vondst van een fossiel. Toch overkwam het Bram van Haaren tijdens zijn uitwisseling in Colombia. ,,Het lijkt te gaan om een nog niet ontdekte soort.” -
PREMIUMWat zegt de wetenschap
We drinken graag, ‘Maar wees je bewust van schadelijke gevolgen, ook in kleine hoeveelheden’
Sommige mensen zien ‘dry january’ als ideale ontslakking. Anderen stellen dat een borrel juist goed is voor de gezondheid. Uit onderzoek zou blijken dat je langer leeft met één glas per dag. Klopt dat wel?
-
PREMIUM
Wij hebben de kennis, zij de ruimte: komen onze vleesvervangers straks van Canadese akkers?
De markt van vleesvervangers groeit. Samen met Canada loopt Nederland daarin voorop. Bij een (Oost-)Nederlandse handelsmissie omarmen ze elkaar. ,,Zij hebben de ruimte, wij de kennis. Eén plus één is drie.” -
-
-
PREMIUM16
Plast je kat in huis? Zo los je dat op: ‘Veel mensen vinden het niet mooi, maar het lost veel op’
Kattenpis op je vers gewassen lakens: geen pretje. Het plakt, het stinkt en je krijgt de geur er moeilijk uit. Maar hoe komt het dat katten soms op bed plassen? En hoe los je dat het beste op? Anneleen Bru, die onder meer de boekenreeks I Love Happy Cats schreef, helpt je op weg. -
PREMIUM
Oeps, paaltje geraakt: is het goedkoper om schade te claimen of zelf te betalen?
Rijd je jarenlang schadevrij, dan krijg je een forse no-claimkorting op je autoverzekering. Die kan oplopen tot wel 85 procent. Maar hoe werkt die korting precies? En wat is nou wijsheid als je per ongeluk een paaltje hebt geraakt?