Langer leven dankzij simpel chemopompje

De chemopomp die vanaf nu in het Erasmus MC zal worden gebruikt bij patiënten met in de lever uitgezaaide darmkanker wordt in de Verenigde Staten al twintig jaar gebruikt. En met succes, ontdekte chirurg-oncoloog Bas Groot Koerkamp in zijn onderzoek onder 2.000 Amerikaanse patiënten. ,,Zij leven gemiddeld twee jaar langer.”

Zo’n 13.000 Nederlanders krijgen jaarlijks de diagnose darmkanker. 1.500 hebben uitzaaiingen in de lever die met een operatie weg te halen zijn, vertelt Groot Koerkamp. ,,De darmkanker wordt weggehaald. De uitzaaiingen ook, maar omdat we niet alles kunnen zien komen ze bij 80 procent weer terug. En dan is het niet meer te genezen.”

Wat wel werkt is een chemopompje dat tijdens het verwijderen van de uitzaaiingen in de buik wordt geplaatst. Cas Renders (54) uit Amsterdam is het levende bewijs. In 2000 – op zijn 38ste – gaven artsen hem 4 procent kans om te overleven ,,Of wel: over 3 maanden bent u er niet meer.” Hij gaf niet op en kwam bij kankercentrum Sloan Kettering in New York terecht.

Daar plaatsen ze het pompje ter grootte van een ijshockeypuck net onder zijn huid en spuiten er om de twee weken chemovloeistof in, zes keer in totaal. Groot Koerkamp: ,,De pomp zit op de slagader en voert direct chemo de lever in. Omdat het ook alleen dáár blijft, kun je een heel hoge concentratie gebruiken.” Bijkomend voordeel: de patiënt heeft nauwelijks last van bijwerkingen die horen bij chemokuren via een infuus, zoals misselijkheid en haarverlies.

De pomp plaatsen kost 3.000 euro, immers is het een ‘supereenvoudig’ apparaatje, legt de Rotterdamse arts uit. ,,Geen computertje, maar een tankje met butaangas dat de druk op peil houdt.” Ook de chemovloeistof is betaalbaar: 60 euro per gevulde pomp. Dat maakt de behandeling voor farmaceuten een oninteressante investering, zegt Groot Koerkamp. ,,Zij verdienen er nauwelijks iets aan, vergeleken bij kankermedicatie die 100.000 euro per patiënt per jaar kost.” KWF financiert nu het Rotterdamse onderzoek.

Renders’ is al jaren kankervrij en de pomp is er daarom uit. De ijshockeypuck die voor hem het verschil maakte tussen de dood en 17 levensjaren: het zien opgroeien van zijn tweelingdochters, een leven met zijn vrouw, een carrière. ,,Dat gun ik iedereen die dit overkomt.”

Groot Koerkamp heeft hoge verwachtingen: ,,De cijfers uit de VS zijn spectaculair, maar wij moeten de resultaten nu hier bevestigen door twee identieke patiëntengroepen met en zonder pomp te vergelijken.”