Onbekende brieven van Albert Einstein gevonden in Leids museum

Wetenschapsjournalist Margriet van de Heijden heeft in het archief van Rijksmuseum Boerhaave in Leiden drie onbekende brieven van Albert Einstein gevonden. Een vondst die ook in het buitenland op grote interesse kan rekenen.

Wetenschapsredactie 02-02-19, 07:20 Laatste update: 07:26

Einstein eind jaren twintig van de vorige eeuw, zo'n tien jaar voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. © AP

Einstein schreef de brieven aan de Russisch-Nederlandse wis- en natuurkundige Tatjana Afanasjeva. Zij woonde en werkte samen met haar man, natuurkundige Paul Ehrenfest, vanaf 1912 in Leiden. Van de Heijden werkt aan een dubbelbiografie over het wetenschapsechtpaar.

De ene brief is getypt, de andere twee zijn handgeschreven. Einstein reageert erin op een manuscript over thermodynamica, dat Afanasjeva hem in 1947 toestuurde, schrijft Van de Heijden in NRC. De brieven van Einstein zijn in het regelmatige handschrift van Einstein geschreven.

Voor Ehrenfest was tot nu toe veelbelangstelling, maar de ideeën van zijn eega, over meetkunde en thermodynamica, werden als nauwelijks interessant beschouwd. Uit de brieven blijkt echter dat Einstein een manuscript van haar over thermodynamica, uit 1947, met veel interesse las.

Rijksmuseum Boerhaave heeft het omvangrijke archief van Ehrenfest, dat in de zestiger jaren door zijn weduwe Tatjana werd geschonken, in beheer. Onderzoekers van het Einstein Papers Project bij het Californische technologie-instituut Caltech zijn zeer geïnteresseerd naar de brieven van Einstein.

Redacteuren van het in Pasadena gelegen Caltech zijn al tientallen jaren bezig om Einsteins nagelaten paperassen uit te pluizen, weet Van de Heijden. Daarbij gaat het om minstens 30.000 documenten van, of aan, Einstein. De gedigitaliseerde brieven uit Leiden zijn er nu aan toegevoegd.

„Ik weet zeker dat er meer onbekende documenten zullen opduiken, naarmate het werk vordert”, reageert Diana Kormos-Buchwald, leider van het Amerikaanse Einstein-project. Anne Kox, senior-redacteur bij het project zegt dat het archief nog vol ‘onbekende schatten’ zit. ,,Af en toe duikt ook elders iets op’’, zoals de brieven in Leiden.