Ronald Giphart experimenteert met literaire robot

Tienduizend Nederlandstalige e-boeken voerden onderzoekers van het Meertens Instituut en de Universiteit Antwerpen aan de door hen ontwikkelde literaire robot. Het resultaat is een machine die literaire teksten kan produceren. Een heel boek is nog wat veel, maar enkele alinea's zijn geen enkel probleem.

Ronald Giphart staat te popelen om met de robot aan de slag te gaan: ,,Het is enorm spannend wat voor verhaal we samen gaan schrijven. Normaal gesproken verzin ik zelf het plot, werk ik de karakters uit en zoek de woorden. Nu gaat de robot me daarbij helpen. Ik ben de baas, maar hij doet het werk!''

Om de robot aan het werk te zetten voer je wat beginwoorden van een zin in, waarna de robot met een paar suggesties komt. Uit die suggesties kies je er een die je eventueel nog wat aanpast, om zo uiteindelijk tot een heel verhaal te komen. De robot put daarbij uit de literaire kennis die hij heeft opgedaan door het bestuderen van de e-boeken en maakt nieuwe woorden en zinnen op basis van die kennis. Daarnaast kan hij ook schrijven in de stijl van Ronald Giphart, Isaac Asimov en andere bekende auteurs. Een literair meesterwerk schrijven wordt zo een heel stuk eenvoudiger.

Dr. Folgert Karsdorp van het Meertens Instituut: ,,Je moet het een beetje vergelijken met een synthesizer. Je hebt een aantal knoppen waarmee je je eigen mix kan maken. Als je Giphart en Asimov wilt mixen, kan dat ook. Misschien krijg je dan wel een verhaal over robots die seks hebben, je weet het niet."

Volgens hem roept het experiment ook de vraag op hoe eigen de stijl van een schrijver straks nog is. Kan iedereen straks de nieuwe Giphart zijn? Karsdorp: ,,Dat kan ook tot vragen leiden op het vlak van auteursrechten. Maar omdat onze robot teksten letter voor letter produceert en dus niet een-op-een kopieert uit ander werk, zou dat geen probleem moeten zijn."

De machine kan het volgens de onderzoekers zeker niet alleen. Menselijkheid maakt de slimme machine krachtiger en dus vroegen ze Ronald Giphart om hun machine uit te testen. Het verhaal dat zij samen maken moet uiteindelijk gepubliceerd worden als extraatje bij de heruitgave van Ik, robot dat in november tijdens Nederland Leest cadeau wordt gedaan aan bibliotheekbezoekers. Niet geheel toevallig is het thema van die campagne dit jaar robotica.

Karsdorp hoopt dat de robot uiteindelijk een handig hulpmiddel wordt voor schrijvers. Niet alleen literair, maar wellicht ook voor een groter publiek. Karsdorp: ,,Dat laatste is niet de eerste opzet, maar ik zie het wel voor me. Hoe handig is het om zo'n robot in te zetten bij het schrijven van een sollicitatiebrief? Dat zie ik zeker gebeuren."