Slechte slapers kunnen gênante ervaringen letterlijk geen plek geven
InterviewVan gênante momenten hebben we een dag later vaak al geen last meer. Tenzij je een slechte slaper bent, blijkt uit onderzoek van het Nederlands Herseninstituut. Slaaponderzoeker Eus van Someren legt uit hoe herinneringen van dertig jaar geleden nog kunnen aanvoelen als de dag van gisteren.
Delen per e-mail
Laten we bij uzelf beginnen. Wat is uw meest schaamtevolle herinnering?
,,De meest schaamtevolle... Poeh. Ik zag laatst een bekende op een congres en flapte eruit ‘Heee Manuel’. Direct daarna besefte ik dat hij een ander was. Ik kon wel door de grond zakken.”
Dat is wel een heel milde biecht...
,,Wanneer je mensen deze vraag stelt, zullen zij, net als ik, hun minst schaamtevolle herinnering vertellen. Echt gênante herinneringen deel je niet zo gemakkelijk. Dat was gelijk ook de grote uitdaging van ons onderzoek. We hebben de deelnemers (27 slechte slapers, 30 goede slapers, red.) gevraagd om tijdens een hersenscan in een MRI enkel te denken aan het moment waar zij zich het allermeeste voor schamen.
,,We vroegen hen deze herinnering te omschrijven in drie vrij algemene woorden waar ze een paar weken later mee werden geconfronteerd. Het aardige was: bij goede slapers lichtte het emotionele circuit in het brein niet meer op. Dat is een gebied dat normaal gesproken oplicht als je ergens van schrikt, angstig bent of je je ergens vreselijk voor schaamt. Bij de goede slapers lichtte een plekje voorin de hersenen op. Ze hadden hun herinnering dus letterlijk een plekje gekregen, net als het spreekwoord.”
Het schaamtevolle moment had soms dertig jaar geleden plaatsgevonden, maar het brein registreerde dit alsof het nét gebeurd was
En bij de slechte slapers?
,,Bij deze deelnemers had het schaamtevolle moment soms dertig jaar geleden plaatsgevonden, maar het brein registreerde dit alsof het nét gebeurd was. Ofwel: slechte slapers kunnen emoties niet goed van zich afschudden, waardoor het verleden hen blijft achtervolgen.”
Wat schieten we met dit onderzoek op?
,,Best veel. We zijn al heel lang op zoek naar de reden voor slapeloosheid. We hebben dat altijd gezocht in delen in het brein die de slaap regelen, zoals de biologische klok. Maar daar vonden we niets.. Deze studieresultaten suggereren dat slapeloosheid een stoornis is in het verwerken en opruimen van spanning.
,,We wisten al dat slechte slapers een groter risico lopen om een depressie of angststoornis te ontwikkelen, maar we begrijpen nu beter hoe dat werkt. Stel je eens voor dat je alle spanning van een dag – van de caissière die lullig tegen je deed tot aan de hondendrol die je niet kon vermijden – met je meedraagt. Niet alleen vandaag, maar ook de volgende dag, week en het jaar daarop. Dan word je een vat vol spanning en somberte.”
Wanneer ben je eigenlijk een slechte slaper?
,,Er is een groot verschil tussen iemand die te weinig tijd voor slaap neemt (minder dan 6-7 uur per nacht) of iemand die ’s nachts telkens wakker wordt. Die laatste groep slechte slapers heeft vaak wel wat uren slaap gehad, maar dat ervaren ze niet zo. Ze worden beroerd wakker, alsof ze geen oog hebben dicht gedaan.”
Hoe nu verder?
,,Via slaapregister.nl/stemming zoeken we vrijwilligers met wie we een vervolgstudie willen opzetten. De vraag is: hoe kunnen we de overgang van slapeloosheid naar een depressie voorkomen?”
Bent u eigenlijk een goede slaper?
,,Dat wisselt. Ik kan periodes hebben dat ik heel belabberd slaap. Misschien is dat maar goed. Ik weet waar de deelnemers van mijn onderzoek het over hebben. Zij hoeven mij niet uit te leggen dat slecht slapen heel vervelend kan zijn.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMwat zegt de wetenschap
Is acht uur slaap onhaalbaar? Geen nood, vijf uur is vaak al genoeg
Volgens slaaponderzoeker Merijn van de Laar (Maastricht University) moeten we ons minder druk maken over hoelang we slapen en zouden we het meer moeten hebben over hoe diep we slapen. -
Hierom hebben wombats kubusachtige keutels
Het hoe en waarom van de opmerkelijke ‘blokjespoep’ van wombats was lang een onopgeloste biologische puzzel. Nu hebben wetenschappers ontdekt waar die kubusachtige ontlasting van de buideldieren vandaan komt. -
Onderzoek naar SpaceX na raketcrash
De Amerikaanse Federale luchtvaartautoriteit FAA heeft een onderzoek ingesteld naar een mislukte rakettest vorige maand door Elon Musks SpaceX. Tijdens de test werd een onbemand prototype van een Starship-raket weliswaar succesvol de lucht ingeschoten, maar explodeerde enkele minuten later toen de raket weer op het lanceerplatform bij de Amerikaanse plaats Boca Chica (Texas) wilde landen. -
Bijbaan kwijt, studievertraging en kosten: 'Elke maand lastig om mijn studie te betalen'
Van zorgeloos studeren is tijdens de coronacrisis geen sprake. Studenten maken meer studiekosten door opgelopen studievertraging, velen zijn hun bijbaan kwijtgeraakt, ze lenen meer en maken zich daardoor ook zorgen over hun financiële toekomst. -
Eerste vaccindeal openbaar: landen draaien op voor schadevergoedingen
De Europese Commissie heeft één van de zes vaccindeals die zijn gesloten online gezet. Het gaat om de overeenkomst met het Duitse CureVac, dat bezig is met de ontwikkeling van een mRNA-vaccin.
-
Huiseigenaar betaalt geen boete meer als gasaansluiting wordt verwijderd
Consumenten hoeven niet te betalen wanneer ze hun gasaansluiting laten verwijderen. Dat heeft toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) bepaald. De verwijderkosten van de gasaansluiting worden in plaats daarvan betaald door iedereen die nog wel op het gasnet is aangesloten, via de periodieke aansluitvergoeding. -
PREMIUM
Zwanen blijven soms wel 20 jaar bij dezelfde partner, maar kunnen dieren ook verliefd worden?
We kennen de monogame relatie van de zwaan en het fenomeen dat je hond het met de ene mede-viervoeter een stuk beter kan vinden dan met een ander. Maar kunnen dieren ook echt verliefd op elkaar zijn? Claudia Vinke, gedragsbioloog aan de Faculteit Diergeneeskunde, buigt zich over dit vraagstuk. „Het blijft mij boeien dat eigenlijk niks menselijks een dier vreemd is.” -
23
Driekwart van commando's in spe haalt de opleiding niet, waarom is dat?
Misschien is de opleiding van de Korps Commandotroepen wel de zwaarste die er is. Ongeveer 80 procent van de kandidaten haalt de eindstreep niet eens. Universitair hoofddocent Ruud den Hartigh werkt nu samen met zijn team aan een oplossing. Door de commando’s in spe te volgen en de data te analyseren, hopen ze erachter te komen wat de grote uitval veroorzaakt.