Archeologe Ronit Lupu houdt de bijzondere vondst voor haar gezicht. © AFP

Unieke vondst: wandelaar ontdekt 9000 jaar oud masker

Archeologen hebben op de Westelijke Jordaanoever een stenen masker opgegraven van negenduizend jaar oud. De vondst werd gedaan in door Israël bezet gebied en dateert uit de jonge steentijd.

David van der Heeden 28-11-18, 21:30 Laatste update: 01-02-19, 17:22

De Israëlische krant Haaretz meldt dat het prehistorische masker gevonden is door een wandelaar in de heuvels ten zuiden van de plaats Hebron. Het lag in een veld. Archeologen hebben de vondst vervolgens uitgegraven.

Het masker werd gemaakt in de periode waarin mensen overgingen van een bestaan als jager-verzamelaars naar dat van landbouwers. In die tijd werden tevens de eerste complexe gemeenschappen gevormd.

Menselijk gezicht

Het gaat volgens de wetenschappers om een bijzonder object, aangezien er maar vijftien maskers uit deze tijd en regio bekend zijn. Het is gemaakt van roze-gele kalksteen en heeft veel weg van een menselijk gezicht.

De maskers werden vermoedelijk gemaakt door schedels van overledenen te decoreren met klei en vervolgens te versieren met schelpen en andere materialen. Waarschijnlijk was het maken ervan een lokale gewoonte.

Op het masker zijn tanden, jukbeenderen en een neus te zien. Volgens archeologen, die om plundering te voorkomen niet vertellen waar het masker precies is gevonden, is het bewerkt met een stenen voorwerp.

Voorouderverering

Het masker is gemaakt van roze-gele kalksteen. © AFP

De ontdekking van het masker, en andere voorwerpen op de vindplaats, geeft de wetenschappers een kans meer te leren over de functie die dit soort gezichtsbedekkingen destijds hadden.

Het vermoeden bestaat dat ze een rol speelden bij de voorouderverering, maar wetenschappers breken zich er al tientallen jaren het hoofd over. Het kleine aantal bekende maskers maakt onderzoek moeilijk.

Veel van de vijftien bekende en daadwerkelijk authentieke maskers kwamen terecht in handen van privéverzamelaars, waardoor experts maar weinig over de voorwerpen te weten kunnen komen.

Vervalsers en rovers

Maskers zoals dit kunnen op de zwarte markt wel een miljoen opbrengen. © AFP

Om de herkomst van het masker vast te stellen, hebben de archeologen het uitvoerig onderzocht. Prehistorische vondsten, zoals het masker, zijn zeer gewild bij vervalsers en rovers.

Op de zwarte markt kan een voorwerp als dit meer dan een miljoen opbrengen, zegt archeoloog Omry Barzilai. Geplunderde vindplaatsen maken het voor archeologen bijzonder lastig hun werk te doen.

,,Dit masker is het eerste dat we in 35 jaar vinden’’, zegt Ronit Lupu van Israëlische oudheidskundige dienst. ,,Maar even belangrijk is het feit dat we nu de vindplaats compleet kunnen afgraven.’’