Het formaat van de gevonden tanden wijst erop dat Homo luzonensis klein van stuk was. © AP

Vondst op Filipijns eiland zet wetenschap op spoor van nieuwe mensensoort

Fossiele botten en tanden hebben wetenschappers op het Filipijnse eiland Luzon op het spoor van een nieuwe mensensoort gezet. De resten van de niet eerder ontdekte ‘achterneef’ van de moderne mens zijn naar schatting 50.000 jaar oud. Antropologen hebben de soort Homo luzonensis genoemd, verwijzend naar de plek van de vondst. De ontdekking wordt morgen gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.

David van der Heeden 10-04-19, 21:26 Laatste update: 21:37

De wetenschappers denken dat de nieuw ontdekte mens gemiddeld 1,20 meter groot was en dat het een van de eerste menselijke soorten is die rechtop heeft gelopen. Onderzoekers uit Frankrijk, de Filipijnen en Australië vonden de resten, die bijdragen aan een groeiend besef dat de menselijke evolutie niet zo rechtlijnig verliep als werd aangenomen, in de Callao-grot op het eiland. In 2007 werd op hetzelfde eiland een bot van 67.000 jaar oud ontdekt, vermoedelijk van dezelfde soort.

De gangbare gedachte was dat de mens uit één soort is voortgekomen, maar deze vondst lijkt nieuw bewijs voor het tegendeel te leveren, menen de onderzoekers. Ook vragen ze zich af hoe luzonensis op het eiland terecht is gekomen en wie de voorouders van deze mensensoort waren. ,,Het doet je beseffen dat, hoewel Homo sapiens het nu enige overlevende lid van onze tak van de evolutionaire boom is, we het grootste gedeelte van ons bestaan gezelschap hebben gehad’’, zegt Matthew Tocheri.

Lees verder onder de foto

De nieuwe soort zou op Luzon hebben gewoond, toen onze soort zich vanuit Afrika over de rest van de wereld verspreidde. © AFP

‘Veel interessanter’

Antropologen hebben de soort Homo luzonensis genoemd, verwijzend naar de plek van de vondst: het eiland Luzon. © AFP

De antropoloog van de Lakehead universiteit uit het Canadese Thunder Bay zegt dat de ontdekking het begrip over de menselijke evolutie in Azië er ook veel ‘rommeliger en ingewikkelder’ op maakt. En ‘veel interessanter’, voegt hij eraan toe. De nieuwe mensensoort zou namelijk op het eiland hebben gewoond toen onze soort zich, zo'n 60.000 jaar geleden, vanuit Afrika over de rest van de wereld verspreidde. Niets wijst erop dat Homo luzonensis ooit een andere soort is tegengekomen.

Luzonensis zou in Azië hebben vertoefd ten tijde van de Neanderthalers, hun Siberische tijdgenoten de Denisovamens en de op het Indonesische eiland Flores levende Floresmens, ook wel ‘hobbits’ genoemd. De grootte en vorm van de gevonden tanden wijken echter af van wat bekend is uit de Homo-familie. Het kleine gebit suggereert dat de soort klein van lijf en leden was, zegt Florent Detroit, een van de betrokken wetenschappers en werkzaam voor het natuurhistorisch museum in Parijs.

‘Rook van groter vuur’

Luzonensis gebruikte stenen werktuigen, blijkt ook uit de vondsten. Er zijn overblijfselen van afgeslachte neushoorns gevonden, die dateren van 700.000 jaar terug. Mogelijk bestond de soort toen al, of gaat het om een voorouder ervan. De wetenschapper is niet zeker, maar speculeert dat luzonensis mogelijk afstamt van Homo erectus, een eerder menselijk familielid, en op een of andere manier de zee naar Luzon is overgestoken. Homo sapiens bereikte de Filipijnen pas duizenden jaren na de oorsprong van de botten, weet Detroit.

Van Homo erectus wordt algemeen aangenomen dat het de eerste mensachtige was die zich uitbreidde buiten Afrika. De soort speelt een belangrijke rol in wat we weten over de evolutie buiten het continent. Hoewel het aannemelijk is dat luzonensis afstamt van erectus zou het, volgens Detroit, ook kunnen dat een niet bekende soort vanuit Afrika naar Europa en Azië is getrokken en de voorvader van de eilandbewoners is. De ontdekking op Luzon zou wel eens ‘de rook van een veel groter vuur’ kunnen zijn, betoogt hij.