Vrees voor griepvirus als wapen terrorist
Het dodelijke vogelgriepvirus H5N1 staat ineens weer volop in de schijnwerpers. Virologen uit het Erasmus MC hebben laten zien dat het virus, dankzij slechts een handvol kunstmatig aangebrachte mutaties, kan overspringen van het ene op het andere zoogdier. Als diezelfde mutaties in het wild optreden, dreigt een levensgevaarlijke pandemie bij de mens.
Pikant is dat het onderzoek al maanden op de plank ligt bij het vakblad Science. De Amerikaanse raad voor bioterrorisme (NSABB) houdt de publicatie tegen, uit vrees dat het onderzoek in handen valt van terroristen. Die zouden de besmettelijke H5N1-stam kunnen nabouwen om zo een wereldwijde ramp te veroorzaken. Achter gesloten deuren discussieert de raad nu over de vraag wat zwaarder weegt: de wetenschappelijke vrijheid of het hypothetische gevaar van misbruik door terroristen.
Formeel kan de Amerikaanse raad de publicatie niet tegenhouden, maar de Rotterdamse virologen Ab Osterhaus en Ron Fouchier zouden hun artikel na een negatief oordeel waarschijnlijk terugtrekken. Maar zover komt het volgens hen niet. Ze verwachten dat de raad na het weekend alsnog groen licht geeft.
De Rotterdammers achten het gevaar van bioterrorisme op basis van hun proef verwaarloosbaar. Het aanbrengen van genetische mutaties in een virus vereist namelijk een grote deskundigheid en een zeer geavanceerd lab. Osterhaus: "Voor potentiële terroristen is het veel makkelijker om miltvuurbrieven te versturen of om een toren in te vliegen, dan om zich te laten omscholen tot senior-biotechnoloog." De omstreden proef laat zien dat het vogelgriepvirus H5N1 aan een stuk of vijf mutaties genoeg heeft om te kunnen overspringen van de ene op de andere fret, en daarmee waarschijnlijk ook van mens op mens. Bij dit soort experimenten gelden fretten als het beste proefdier, omdat hun vatbaarheid voor griep sterk lijkt op die van ons.
Het H5N1-virus duikt al zo'n tien jaar her en der op. Het lift vaak mee met trekvogels. Tot nu toe heeft het virus niet zelf het vermogen verworven om zich makkelijk onder zoogdieren te verspreiden. Wetenschappers begonnen er zelfs aan te twijfelen of het virus daar überhaupt toe in staat was. De Rotterdammers rekenen nu met die twijfel af en wijzen op de noodzaak van een vaccin.
De farmaceutische industrie heeft diverse kandidaatvaccins in ontwikkeling. Osterhaus gaat die testen. Critici zullen roepen dat hij opnieuw de kas van de industrie wil spekken. Maar hij heeft geen keus, zegt hij. Overheden produceren nu eenmaal geen vaccins. "En als wetenschapper heb ik de morele plicht om de wereld op een ramp voor te bereiden. Liever nu kritiek, dan achteraf het verwijt dat ik niet het juiste onderzoek heb gedaan."
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Wat is de beste e-reader? En hoeveel kost zo’n digitale bibliotheek? Check hier dé aanraders van dit moment
Een e-reader is een must-have voor boekenwurmen die weinig ruimte hebben om veel boeken te stapelen. Ook qua duurzaamheid (papier- en energieverbruik) kan zo'n toestel tellen. Expert Eric van Ballegoie van technologiesite Tweakers onderwierp verschillende e-readers aan een vergelijkingstest en tipt drie modellen, per budget en type gebruiker. -
Energierekening
Mariëlle woont in een oude boerderij: ‘Als het buiten vriest, kan het in huis 12 graden worden’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Mariëlle van der Leest - Kieboom (68) uit Reek, Noord-Brabant. -
PREMIUMWat zegt de wetenschap
Door slimme folie-truc is er iets meer kans op een Elfstedentocht
Het is door de warme winters al meer dan 25 jaar geleden dat de Elfstedentocht op natuurijs werd gereden. Ook deze winter lijkt de schaatstocht verder weg dan ooit. Toch is er iets meer hoop op terugkeer van het unieke evenement, met dank aan een ingenieuze wetenschappelijke oplossing. -
PREMIUMMet video
Nooit meer een sportshirt dat stinkt naar zweet? ‘Echt een gat in de markt gevonden’
Niet meer stinken naar zweet na het hardlopen, maar je omgeving verblijden met de lucht van wasmiddel of citroengras. Het kan sinds kort dankzij onderzoekers Dennis Vriezema (47) en David Asrian (40) uit Nijmegen. Zij ontwierpen ‘zelfgeurende’ sportkleding. -
Belasting terugkrijgen met de middelingsregeling: zo werkt het
In plaats van belasting betálen, belasting terugkrijgen. Dat kan (soms) door gebruik te maken van de middelingsregeling. Daarbij bereken je het gemiddelde inkomen van de afgelopen drie jaar en betaal je vervolgens over het gemiddelde belasting. Hoe werkt dat en wat levert het op?
-
PREMIUMmet video
Vliegen, krekels en sprinkhanen hebben de toekomst, en de grootste kwekerij staat in Nederland
In Bergen op Zoom staat de grootste insectenkwekerij ter wereld. Vliegen, krekels en sprinkhanen hebben de toekomst, want ze zijn duurzamer dan vee, te vermalen als veevoer en te verwerken tot vleesvervanger voor de consument. ,,We beginnen pas net de voordelen van insecten te ontdekken.” -
-
-
Het is écht onderzocht: lopen volgens Monthy Pythons 'silly walk' staat gelijk aan flink sporten
Wie loopt zoals de Britse acteur John Cleese in de fameuze Monty Python-sketch Ministry of Silly Walks verbruikt tweeënhalf keer zoveel energie als iemand die normaal loopt. Je voortbewegen als een dwaas is daarom een uitstekende manier van lichaamsbeweging, zo schrijven Amerikaanse onderzoekers in het kerstnummer van het prestigieuze British Medical Journal. Als de silly walk in de jaren 70 algemeen was omarmd, zouden we nu een stuk gezonder zijn, stellen ze. -
PREMIUMWat zegt de wetenschap
Slapen we slechter met volle maan? ‘Expert ziet psychologische oorzaken’
Vanavond is het volle maan. Weinigen geloven dat de mens in een wolf kan veranderen bij volle maan, maar veel mensen hebben wél het idee dat ze slechter slapen. Maar klopt dit ook?