Vrees voor griepvirus als wapen terrorist
Het dodelijke vogelgriepvirus H5N1 staat ineens weer volop in de schijnwerpers. Virologen uit het Erasmus MC hebben laten zien dat het virus, dankzij slechts een handvol kunstmatig aangebrachte mutaties, kan overspringen van het ene op het andere zoogdier. Als diezelfde mutaties in het wild optreden, dreigt een levensgevaarlijke pandemie bij de mens.
Delen per e-mail
Pikant is dat het onderzoek al maanden op de plank ligt bij het vakblad Science. De Amerikaanse raad voor bioterrorisme (NSABB) houdt de publicatie tegen, uit vrees dat het onderzoek in handen valt van terroristen. Die zouden de besmettelijke H5N1-stam kunnen nabouwen om zo een wereldwijde ramp te veroorzaken. Achter gesloten deuren discussieert de raad nu over de vraag wat zwaarder weegt: de wetenschappelijke vrijheid of het hypothetische gevaar van misbruik door terroristen.
Formeel kan de Amerikaanse raad de publicatie niet tegenhouden, maar de Rotterdamse virologen Ab Osterhaus en Ron Fouchier zouden hun artikel na een negatief oordeel waarschijnlijk terugtrekken. Maar zover komt het volgens hen niet. Ze verwachten dat de raad na het weekend alsnog groen licht geeft.
De Rotterdammers achten het gevaar van bioterrorisme op basis van hun proef verwaarloosbaar. Het aanbrengen van genetische mutaties in een virus vereist namelijk een grote deskundigheid en een zeer geavanceerd lab. Osterhaus: "Voor potentiële terroristen is het veel makkelijker om miltvuurbrieven te versturen of om een toren in te vliegen, dan om zich te laten omscholen tot senior-biotechnoloog." De omstreden proef laat zien dat het vogelgriepvirus H5N1 aan een stuk of vijf mutaties genoeg heeft om te kunnen overspringen van de ene op de andere fret, en daarmee waarschijnlijk ook van mens op mens. Bij dit soort experimenten gelden fretten als het beste proefdier, omdat hun vatbaarheid voor griep sterk lijkt op die van ons.
Het H5N1-virus duikt al zo'n tien jaar her en der op. Het lift vaak mee met trekvogels. Tot nu toe heeft het virus niet zelf het vermogen verworven om zich makkelijk onder zoogdieren te verspreiden. Wetenschappers begonnen er zelfs aan te twijfelen of het virus daar überhaupt toe in staat was. De Rotterdammers rekenen nu met die twijfel af en wijzen op de noodzaak van een vaccin.
De farmaceutische industrie heeft diverse kandidaatvaccins in ontwikkeling. Osterhaus gaat die testen. Critici zullen roepen dat hij opnieuw de kas van de industrie wil spekken. Maar hij heeft geen keus, zegt hij. Overheden produceren nu eenmaal geen vaccins. "En als wetenschapper heb ik de morele plicht om de wereld op een ramp voor te bereiden. Liever nu kritiek, dan achteraf het verwijt dat ik niet het juiste onderzoek heb gedaan."
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
In eindeloos ‘meten is weten’ schuilt ook een gevaar: ‘We slaan door’
Op de bouwplaats zorgt ‘meten is weten’ voor een deugdelijk bouwwerk. Maar tegenwoordig leggen we alles, ook prestaties van mensen en organisaties, langs de meetlat. Met alle gevaren van dien. ,,We slaan door in wat we meten’’, concludeert Berend van der Kolk in De Meetmaatschappij. -
Koken & Weten19
In één klap sporten, geen alcohol en gezond eten: dan weet je zeker dat je niet slaagt
In de rubriek Koken & Weten duikt gezondheidsjournalist Tijn Elferink in een voedingsonderwerp waar verwarring over bestaat. Dit keer: hoe kom je van je slechte gewoontes af; cold turkey of rustig afbouwen? -
Allereerste man die varkenshart kreeg maakt het goed
De Amerikaan die vrijdag als eerste mens ooit een varkenshart getransplanteerd kreeg, maakt het goed. De 57-jarige David Bennett is nog aan het herstellen na de experimentele operatie. ,,Hoe de patiënt het vanaf nu gaat doen weten we niet, want het is nog nooit eerder gedaan", zei dokter Christine Lau, hoofd van de afdeling chirurgie van de universiteit van Maryland waar de transplantatie werd uitgevoerd. -
PREMIUM
Likje muurverf gaat het coronavirus onschadelijk maken: ‘Dit is nog maar het begin van een revolutie’
Het klinkt als science fiction, maar achter de schermen wordt er hard aan gewerkt: een muurverf die coronadeeltjes onschadelijk maakt. Volgens onderzoeker Bert Weckhuysen staan we aan het begin van een revolutie. ‘Ook de poepbacterie E. coli gaat eraan.’ -
Schoonmaaktip van de week
Stof en huidschilfers op en rond het bed? Pak de stofzuiger
Het huis kan eens in de zoveel tijd wel een grote beurt gebruiken. Schoonmaakexpert Marja Middeldorp helpt daarom alledaagse problemen op te lossen. Deze week een seizoensklus: het bed stofzuigen.
-
PREMIUM
Niet goed, geld terug? Zes vragen over garantie
Werkt een nieuw product niet naar verwachting? Of is het snel kapot? Vaak heb je recht op garantie, maar je moet er wel zelf achteraan. Hoe zit het ook alweer met de garantieregels? Zes vragen over garantie. -
Verre planeet in ander zonnestelsel heeft de vorm van een rugbybal
In een ver stelsel staat een planeet die niet rond is, zoals de aarde, maar die de vorm van een rugbybal heeft. De planeet heeft die ongebruikelijke vorm hoogstwaarschijnlijk door de kracht van de ster waar hij omheen draait, melden de Europese ruimtevaartorganisatie ESA en de universiteit van Bern in Zwitserland. -
PREMIUMWat zegt de wetenschap
Waarom we zo dolgelukkig worden van een bezoekje aan een festival
Je favoriete artiesten zien, kamperen in de modder en knakworsten eten. Voor veel mensen bestaat er geen groter geluk dan een weekend op een festival doorbrengen (als de coronamaatregelen het toelaten). Maar word je er ook een beter mens van?
