Waarom ayahuasca kan helpen tegen stress en depressies

Daarvoor is het belangrijk om eerst te kijken wat ayahuasca eigenlijk is. De oorsprong bevindt zich in Zuid-Amerika. Ayahuasca is een psychedelisch brouwsel en de basis van de traditionele geneeskunde voor tenminste 75 verschillende inheemse stammen in het Amazonegebied. Sjamanen, ook wel medicijnmannen of curandero’s genoemd, vonden twee planten: de Psychotria viridis en de Banisteriopsis caapi. Deze werden samengevoegd en hier werd een soort thee van gebrouwen: ayahuasca.

Deze thee wordt vaak in een rituele setting gedronken, bijvoorbeeld onder begeleiding van een sjamaan. Zo’n 30-40 minuten na het drinken van de thee begint het brouwsel zijn werk te doen. Al gauw merk je de werking van de drank: misselijkheid en visioenen, vaak persoonlijk. Het braken, dat ook optreedt na gebruik, zou als functie hebben om het lichaam te ontgiften en om zo de fysieke en emotionele ballast los te laten. Maar het brouwsel heeft niet alleen fysieke effecten, in de hersenen gebeurt ook van alles, zegt forensisch psycholoog Kim van Oorsouw van de Universiteit Maastricht in haar college voor de Universiteit van Nederland. Zoals eerder gezegd, bevat ayahuasca dus twee bestanddelen: de Psychotria viridis en de Banisteriopsis caapi. 

Die eerste plant bevat het werkende bestanddeel DMT. Deze stof kan zorgen voor een hallucinerende werking, mits het lang genoeg in je lichaam is. Normaal gesproken breekt je lichaam deze stof vrijwel direct af, tenzij je het combineert met een MAO-remmer, een stof die er voor zorgt dat je lichaam minder snel andere stoffen afbreekt. En laat die tweede plant, de Banisteriopsis caapi, nou net een MAO-remmer bevatten. Daarnaast zorgt een MAO-remmer ervoor dat andere stoffen in je lichaam, zoals het gelukshormoon serotonine, ook minder snel worden afgebroken. Het zorgt er dus ook voor dat je je opgewekter voelt.

En dit is waar depressie en stress om de hoek komen kijken. Die MAO-remmers zitten namelijk ook in farmaceutische antidepressiva, maar dat is een chemische variant en ayahuasca bevat een natuurlijke variant. Daarnaast zorgt ayahuasca ervoor dat er een betere communicatie tussen de verschillende gebieden van de hersenen mogelijk is. Je hersenen worden dus actiever. En tot slot zorgt het brouwsel ervoor dat er een her-evaluatie plaatsvindt van de gebeurtenissen in iemands leven zoals opgeslagen in het geheugen. Al deze effecten zorgen ervoor dat de serotonine circulatie verhoogt in je hersenen, waardoor je je dus opgewekter voelt.

Toch hoeft ayahuasca niet altijd een positieve werking te hebben. Van Oorsouw benadrukt dat het enorm belangrijk is om een goede voorbereiding te treffen. Zo moet je van tevoren een bepaald dieet volgen, omdat er anders botsingen tussen bepaalde stoffen kunnen optreden die een ‘bad trip’ kunnen veroorzaken. Daarnaast is het van belang om een sessie onder goede begeleiding uit te voeren. ,,Tegenwoordig denken veel mensen dat ze na een keer gebruiken zelf al een sessie kunnen leiden, maar dat is niet zo, het vergt heel veel ervaring”, zegt Van Oorsouw.

De beweringen in Rambam kloppen dus deels, als het aan Van Oorsouw ligt. Er liggen zeker gevaren op de loer, maar ayahuasca kan ook een doorbraak worden in de farmaceutische industrie. Het is lastig om onderzoek met ayahuasca te doen, omdat je moeilijk een placebo kan gebruiken. Dat zou snel opvallen, omdat je lichaam heftig reageert op het gebruik van ayahuasca. Daarom is Van Oorsouw nu bezig met een onderzoek met gevriesdroogde ayahuasca, in pilvorm. Op deze manier kan onderzocht worden of ayahuasca echt effect heeft of dat het voornamelijk tussen de oren zit. 

Bekijk hieronder de uitzending van Rambam