Ademen we in vliegtuig giftige lucht in?

De piloot in kwestie claimt ziek te worden van zogenaamde tcp-damp (tricresylfosfaat), een zenuwgas dat in motoren gebruikt wordt. Die dampen zouden aangevoerd worden via de luchtverversing, die bij de meeste vliegtuigen via de motoren passeert. Er is echter nog geen wetenschappelijk bewijs beschikbaar dat aantoont dat het inademen van tcp-dampen tot ernstige gezondsheidsschade kan leiden. De KLM-piloot zegt echter dat de dampen voor duizeligheid, misselijkheid en tunnelvisie zorgen.

Zowel piloten als een hoogleraar toxicologie vinden het proces voorbarig. Aangezien een verband tussen de klachten en de tcp-dampen nog nooit kon worden aangetoond, lijkt de KLM-piloot weinig kans te hebben in een rechtszaak. Hoogleraar Jacob de Boer zegt dat de tcp-dampen wel degelijk aanwezig zijn, maar hij ook zelf nog geen verband heeft kunnen leggen. Toch komen de klachten steeds vaker, en uit steeds meer landen, wat piloten zwaar verontrust. De Nederlandse pilotenvereniging vraagt dan ook een uitgebreid onderzoek naar tcp-dampen.

De NOS lijstte nog enkele andere potentiële oorzaken van ziekteverschijnselen van 'frequent flyers' op:

- Radioactiviteit: Passagiersvliegtuigen vliegen op een hoogte van ongeveer 10 kilometer. Op die hoogte is radioactieve straling vanuit de ruimte vele malen hoger dan op de grond. Experts wijzen dan ook op de gevaren voor dagelijkse blootstelling. Radioactiveit is ook een reden dat zwangere stewardessen hun zwangerschap meteen moeten melden, zodat ze vervangende taken op de grond kunnen invullen.

- Luchtverversing: De lucht die door de cabine gepompt wordt, kan een aantal malen opnieuw gebruikt worden. Personeel en passagiers kunnen dus dezelfde lucht meerdere keren inademen. De hoeveelheid verse lucht die onder de gebruikte lucht vermengd wordt, is instelbaar. Er zijn minimumwaarden, maar om kosten te besparen kiezen veel maatschappijen ervoor om zo weinig mogelijk verse lucht te gebruiken.

- Ozon: Dit gas is erg giftig en veelvoorkomend op de kruishoogte van vliegtuigen. Filters moeten ervoor zorgen dat deze niet in de cabine terecht komen. Experts zeggen dat het gas onder meer tot verzwakte waakzaamheid kan leiden.

- Koolwaterstoffen: brandstof gebruikt in vliegtuigen bestaat voor een groot deel uit koolwaterstoffen. Onschuldige soorten kunnen bij hoge temperaturen echter worden omgezet in levensgevaarlijke varianten. Aangezien de luchtverversing via de motoren wordt geleid, kan een klein lek dus al voor problemen zorgen.

- Vlamvertragers: Deze stoffen zijn erg giftig en worden veelvuldig in vliegtuigen gebruikt. Ze zijn dan ook nodig om mensenlevens te redden in het geval van een brand.

Expertes maken zich echter niet al te grote zorgen over al deze potentiële gifgassen. Zo zeggen ze dat we in andere omstandigheden meer giftige gassen kunnen inademen. Een onderzoek van de Radbouduniversiteit in Nijmegen uit 2011 toonde zelfs aan dat de slechte luchtkwaliteit in kantoorgebouwen een groter gevaar voor onze gezondheid is dan verontreinigde buitenlucht.